«Εκλογές»: είναι πλέον η επικεφαλίδα της κυβερνητικής ημερήσιας διάταξης και καθορίζει το σύνολο σχεδόν της δραστηριότητας του Κυριάκου Μητσοτάκη, του επιτελείου του και εν πολλοίς του συνόλου των βουλευτών και υπουργών.
Το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός διαβεβαίωσε από την Πάτρα την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι κάλπες θα στηθούν την άνοιξη, σημειώνοντας όμως και ότι δεν έχει αποφασίσει τον ακριβή χρόνο, πυροδότησε και πάλι τις (βάσιμες) συζητήσεις ότι μια έκπληξη δεν θα πρέπει να αποκλείεται. Ως προς αυτό, η απάντηση συνεργάτη του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν: «Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι εκλογές θα γίνουν μέσα στο 2023»…
Μητσοτάκης από Καλλιθέα: «Το κλίμα μυρίζει ήδη εκλογές»
Εν όψει αυτών οι στρατηγικές επιλογές του Μεγάρου Μαξίμου και του κομματικού μηχανισμού είναι προφανείς: τα διλήμματα συνοψίζονται στο «Μητσοτάκης ή Τσίπρας», «πρόοδος ή πισωγύρισμα», ενώ ο απολογισμός του κυβερνητικού έργου και κυρίως της διαχειριστικής επάρκειας της κυβέρνησης από το 2019 έως σήμερα υπογραμμίζονται διαρκώς και εμφατικά.
Παρά ταύτα, το στοίχημα της αυτοδυναμίας και η ανησυχία για τις επιπτώσεις σε περίπτωση μη επίτευξής της προκαλούν μια «βουβή» ανησυχία. Σε αυτό το πλαίσιο εκτιμάται ότι το ζήτημα της «Κιβωτού του Κόσμου» ανεδείχθη ως αντιπερισπασμός στην υπόθεση των υποκλοπών.
Η δημοσκοπική στασιμότητα
Η στατική δημοσκοπική εικόνα και η αίσθηση ότι, ακόμα και εν μέσω της κρίσης των υποκλοπών/παρακολουθήσεων, η κυβέρνηση δεν απειλείται είναι η κύρια πηγή αισιοδοξίας και παράμετρος βεβαιότητας στο Μέγαρο Μαξίμου. Ολες οι πρόσφατες έρευνες εμφανίζουν ένα καθαρό προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και τις ίδιες, υψηλές επιδόσεις του Πρωθυπουργού έναντι του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε σχεδόν όλα τα πεδία (με εξαίρεση εκείνα της διαφάνειας και της διαφθοράς).
Η πλέον θετική δημοσκοπική εικόνα της περιόδου για την κυβέρνηση καταγράφηκε στην έρευνα της Metron Analysis, η οποία παρουσιάστηκε την Πέμπτη στο Mega. Στην εκτίμηση ψήφου η ΝΔ εμφανίζεται να αγγίζει την αυτοδυναμία με ένα ποσοστό 36,5% (και εξακομματική Βουλή) και ακολουθούν ο ΣΥΡΙΖΑ σε απόσταση 10,2 μονάδων στο 26,3%, το ΠαΣοΚ στο 14,2% και το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ25 στο 6%, 4,3% και 4,5%, αντίστοιχα.
Ωστόσο, σχεδόν σε όλες τις έρευνες της περιόδου εμφανίζεται ένα στοιχείο, το οποίο πιθανώς και να κρύβει τις εκπλήξεις των εκλογών και των πολιτικών εξελίξεων.
Είναι το ποσοστό της αδιευκρίνιστης ψήφου (12,4% στην έρευνα της Metron Analysis), σε συνδυασμό με τα ποσοστά του «Ακυρου/Λευκού» (3,8%) και της αποχής, η οποία δεν μετριέται στις έρευνες.
Η ακτινογραφία της αποχής
Σε αναλύσεις ανεξάρτητων ερευνητών και των αρμοδίων στα κομματικά επιτελεία, η αποχή είναι η κρισιμότερη παράμετρος της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης, καθώς το ύψος της και η σύνθεσή της μπορεί να επηρεάσουν σε καθοριστικό βαθμό το αποτέλεσμα.
Υπό αυτό το πρίσμα, η μελέτη του αριθμού των ψηφισάντων, σε συνδυασμό με άλλα εκλογικά δεδομένα των οκτώ τελευταίων αναμετρήσεων, προσφέρει σχετικά ασφαλή συμπεράσματα για τη συμπεριφορά των πολιτών.
Αναλυτικά, στις βουλευτικές εκλογές από το 2004 έως και το 2019 η συμμετοχή έχει καταγραφεί ως εξής:
2004:
Ψήφισαν 7.573.368
2007:
Ψήφισαν 7.355.026
2009:
Ψήφισαν 7.044.606
(Μάιος) 2012:
Ψήφισαν 6.476.751
(Ιούνιος) 2012:
Ψήφισαν 6.217.000
(Ιανουάριος) 2015:
Ψήφισαν 6.330.356
(Σεπτέμβριος) 2015:
Ψήφισαν 5.567.930
2019:
Ψήφισαν 5.769.644
Το συμπέρασμα από την παρατήρηση είναι ότι από το 2004 (και επί συνολικού πληθυσμού 10,96 εκατομμυρίων) έως το 2019 (10,72 εκατομμυρίων), παρότι ο πληθυσμός παραμένει σχεδόν αμετάβλητος και ο αριθμός των ψηφοφόρων αυξάνεται, αφού το 2019 απέκτησαν δικαίωμα ψήφου και όσοι είχαν συμπληρώσει το 17ο έτος ηλικίας, η συμμετοχή στις εκλογές μειώνεται δραματικά, κατά 1,8 εκατομμύρια.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις παρατηρούνται μεταξύ των βουλευτικών εκλογών του 2004 και του 2009 (-528.062), του 2009 και του Μαΐου 2012 (-567.855) και μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2015 (-762.426).
Η «ακτινογραφία» αυτής της τελευταίας, μεγάλης αποχής είναι κατά ορισμένους αναλυτές καθοριστικής σημασίας και για το σήμερα, αφού κατά τη λογικοφανή εξήγηση, βάσει των στοιχείων εκείνης της εποχής, επρόκειτο για ψηφοφόρους από όλο το πολιτικό φάσμα.
Η σημασία της αναμέτρησης το 2015
Τον Ιανουάριο 2015 ο ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ πήρε 2.245.978 ψήφους. Τον Σεπτέμβριο πήρε 1.925.526 ψήφους και η Λαϊκή Ενότητα 155.242. Συνεπώς, τον Σεπτέμβριο 2015 η Αριστερά (εκτός ΚΚΕ) έλαβε συνολικά 2.080.768 ψήφους, με απώλειες σε σχέση με τον Ιανουάριο 165.210, οι οποίες λογικά και κατά μείζονα λόγο αντιστοιχούν σε αποχή.
Στον χώρο της Δεξιάς, η ΝΔ χάνει μεταξύ αυτών των δύο εκλογικών αναμετρήσεων 192.489 ψήφους, οι ΑΝΕΛ 92.778, ενώ η Χρυσή Αυγή διατηρεί την εκλογική της δύναμη.
Στο Κέντρο, το ΠαΣοΚ αυξάνει έστω και οριακά τις δυνάμεις του, σε συνδυασμό και με τη μη κάθοδο του ΚΙΔΗΣΟ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, και το Ποτάμι χάνει 151.702 ψήφους.
Το άθροισμα όλων αυτών των απωλειών ισούται (περίπου) με τον αριθμό των πολιτών από όλο το πολιτικό φάσμα, οι οποίοι μεταξύ των εκλογικών αναμετρήσεων Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015 επιλέγουν να μην ψηφίσουν.
Στις επόμενες εκλογές του Ιουλίου 2019 ψήφισαν 201.714 περισσότεροι πολίτες και η νικήτρια ΝΔ έλαβε περίπου 725.000 περισσότερες ψήφους σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2015. Με βάση τη μαθηματική προσέγγιση και την πολιτική ανάλυση, αυτές προέρχονταν από τη συρρίκνωση της Ακροδεξιάς, τη μη κάθοδο του Ποταμιού και την αύξηση της συμμετοχής.
Το άγνωστο «ισοζύγιο»
Τα στοιχεία και η ανάλυσή τους, συνθέτουν την κρίσιμη παράμετρο στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση: Είναι η διαμόρφωση του «ισοζυγίου» της αποχής και πώς θα επηρεαστεί αυτή από παραμέτρους όπως η ακρίβεια, η υπόθεση των υποκλοπών, η λογική κυβερνητική φθορά, κ.ά.
Υπό αυτό το πρίσμα καθοριστικά στοιχεία θεωρούνται α) ποιες θα είναι οι απώλειες του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την άκρα Δεξιά και ποια η δυναμική του στο Κέντρο, με σχεδόν ασφαλή την υπόθεση ότι όσοι δεν τον ψήφισαν το 2019 δεν πρόκειται να το κάνουν σήμερα και β) αν ο Αλέξης Τσίπρας θα επαναπροσεγγίσει και σε ποιον βαθμό τη δεξαμενή των αριστερών ψηφοφόρων, οι οποίοι απείχαν τον Σεπτέμβριο του 2015 και τον Ιούλιο του 2019.
