«Παρέλαβα σε ηλικία μόλις 34 ετών ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς» είπε ο Αλέξης Τσίπρας, για να τονίσει ότι το ανέβασε στην εξουσία. Το μεσημέρι της περασμένης Πέμπτης στο Ζάππειο Μέγαρο έπεσαν οι τίτλοι τέλους για τον κ. Τσίπρα και αυτό αφορά την πορεία του στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Ύστερα από 15 χρόνια στο τιμόνι του κόμματος και περίπου τεσσεράμισι πρωθυπουργός, ο κ. Τσίπρας αποχωρεί και αφήνει τα στελέχη του κόμματος να κολυμπήσουν στα βαθιά, και μένει να φανεί κατά πόσο έχουν την ικανότητα να το κάνουν. Ο ίδιος έτυχε μιας μεσσιανικού τύπου αντιμετώπισης από τους ψηφοφόρους, τα στελέχη και τα μέλη του κόμματος, ενώ από την άλλη πλευρά, τους πολιτικούς του αντιπάλους, ήταν το απόλυτα μισητό πρόσωπο.
Απόλυτος ηγέτης
Ο κ. Τσίπρας κατάφερε να στήσει έναν αξιόμαχο κομματικό μηχανισμό – παρά τα κατά καιρούς λάθη – ενώ αρκετές φορές έπεσε στην παγίδα της λανθασμένης επιλογής προσώπων, κάτι που το πλήρωσε.
Όλη του η διαδρομή από έφηβος ήταν αμιγώς πολιτική. Από την περίοδο των μαθητικών κινητοποιήσεων της περιόδου 1990-1991, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, πατρός του σημερινού πρωθυπουργού. Εκεί, σε μια τεταμένη περίοδο, όπου έγινε και η δολοφονία του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα από στελέχη της ΟΝΝΕΔ, πήρε το βάπτισμα του πυρός. Οι μαθητικές καταλήψεις της περιόδου – εξού και τα προσωνύμια από τους αντιπάλους του «ο καταληψίας» και «ο πρόεδρος του 15μελούς» – τον «έψησαν πολιτικά, καθώς είχε ενταχθεί στην ΚΝΕ το 1988.
Στην ηγεσία
Ανήσυχο πολιτικά πνεύμα, αποχωρεί και συμμετέχει στην ίδρυση της παράταξης Εγκέλαδος (συνιστώσα των Εναλλακτικών Ριζοσπαστικών Αριστερών Σχημάτων) και ακολουθεί η θέση του γραμματέα της Νεολαίας του Συνασπισμού, την περίοδο 1999-2003. Υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές του 2004 και τον Οκτώβριο του 2005 υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων ύστερα από πρόταση του Αλέκου Αλαβάνου, τότε προέδρου του ΣΥΝ, παρά την ισχυρή αντιπρόταση για τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη.
Η στήριξη του Αλ. Αλαβάνου είναι δεδομένη και αυτό επικυρώνεται με την εκλογή του στην ηγεσία του ΣΥΝ, στο 5ο Συνέδριο του κόμματος, στις 10 Φεβρουαρίου 2008, όπου επικρατεί με 70,4% έναντι 28,7% του Φώτη Κουβέλη. Υστερα από ενάμιση χρόνο εισέρχεται στο Κοινοβούλιο και αναλαμβάνει πρόεδρος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ.
Η κρίση των μνημονίων
Η πορεία είναι ταχέως ανοδική. Βοηθάνε σε αυτό η έλευση του μνημονίου και οι τεκτονικές αλλαγές στην κοινωνία, αλλά και η κρίση του κομματικού φαινομένου, κυρίως στα τότε κόμματα εξουσίας, ΝΔ και ΠαΣοΚ.
Το πρώτο μνημόνιο γκρεμοτσακίζει το ΠαΣοΚ, όχι απλώς από την εξουσία αλλά και από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση και τον Ιανουάριο του 2015 κυβέρνηση με τη στήριξη των Ανεξάρτητων Ελλήνων και του Πάνου Καμμένου.
Αρχίζει μια πορεία εντάσεων και μεγάλων κρίσεων, με τη χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας. Το κλείσιμο των τραπεζών τέτοιες μέρες πριν από οκτώ χρόνια με τη λανθασμένη διαπραγματευτική στρατηγική Γιάνη Βαρουφάκη ως υπουργού Οικονομικών δημιουργούν ζοφερό κλίμα. Η χώρα μπαίνει με απόφασή του σε συγκρουσιακό πλαίσιο με το αχρείαστο, όπως αποδείχθηκε, δημοψήφισμα, όπου το σαρωτικό «όχι» γίνεται «ναι», μέσα από έναν οδυνηρό συμβιβασμό και έρχεται το τρίτο μνημόνιο που φέρνει διάσπαση.
Ως αλεπού της πολιτικής το ξεπερνάει και κερδίζει τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, προχωρώντας σε κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ, με τους οποίους χώρισαν οι δρόμοι τους με την ιστορική για τον κ. Τσίπρα Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και την έξοδο από το μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018, οπότε και φόρεσε για πρώτη φορά γραβάτα!
Η αποτίμηση
Λάθη έκανε πολλά, όπως και έξυπνες και σωστές κινήσεις. Καλός τακτικιστής, αλλά με αδυναμίες στη χάραξη αποτελεσματικής στρατηγικής, απόρροια και κακών συνεργατών. Παρότι εγκαλείται για ενίσχυση της τοξικότητας του δημόσιου λόγου, στη διακυβέρνηση άφησε θετικό αποτύπωμα σε ορισμένα σημεία: π.χ. χρηστή δημοσιονομική διαχείριση.
Σε κομματικό επίπεδο, ναι μεν έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ κορμό της προοδευτικής Παράταξης στην Ελλάδα, αλλά η στρατηγική της διεύρυνσης δεν ήταν επιτυχής, ενώ κατέκτησε το προνόμιο της θετικής απήχησης στους κύκλους της Αριστεράς, αλλά και της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Ο ίδιος είπε στο Ζάππειο, μιλώντας για τη διακυβέρνησή του: «Αυτό το έργο είναι δικό σας και δικό μας. Δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει».
Σε αυτή την πορεία των 15 ετών, που ήταν μοναχική πολλές φορές, έκανε και συμβιβασμούς, έλαβε δύσκολες αποφάσεις, τραυματίστηκε και φθάρηκε. Για τον ίδιο ήταν ένα ταξίδι που άφησε αποτύπωμα στην Ιστορία, η οποία όμως με την απόσταση του χρόνου θα τον κρίνει ακριβοδίκαια για την πορεία του και προφανώς όχι οι αντίπαλοί του.