Εν μέσω διαδοχικών αναβαθμίσεων της ελληνικής οικονομίας, με τελευταία αυτήν της Fitch Ratings
το βράδυ της Παρασκευής στην επενδυτική βαθμίδα «ΒΒΒ-» από «ΒΒ+» με σταθερό outlook, και της σταδιακής επιστροφής της χώρας σε συνθήκες ομαλότητας υπέρ της οποίας συνηγορεί και η πρόβλεψη του διεθνούς οίκου αξιολόγησης για μείωση του δείκτη χρέους στο 160,8% εφέτος και στο 141,2% το 2027 από 171,4% το 2022, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρεί μια ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της κυβέρνησής του για το αμέσως προσεχές διάστημα και με ορίζοντα τις ευρωεκλογές.
Η απόφαση της Fitch Ratings χαιρετίστηκε από την κυβέρνηση και τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη ως «μεγάλη εθνική επιτυχία που πιστοποιεί την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας». Τονίζεται επίσης ότι η αναβάθμιση «δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ενίσχυση της εισροής επενδύσεων και καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας, ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης».
Στη θετική αξιολόγηση του διεθνούς οίκου προσμετρήθηκε επίσης το «σταθερό πολιτικό πλαίσιο». Κάτω από αυτό το πρίσμα, και ελλείψει ουσιαστικής πίεσης από την αντιπολίτευση, ο Πρωθυπουργός αναμένεται ότι στο διάστημα του πρώτου εξαμήνου του 2024 θα κινηθεί επιχειρώντας να τηρήσει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ υλοποίησης μεταρρυθμίσεων και αποφυγής του πολιτικού κόστους, εν όψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου. Εκκινώντας ακριβώς από το μέτωπο της οικονομίας αλλά και με σειρά παρεμβάσεων σε κρίσιμους τομείς που άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών, όπως της Παιδείας, της Υγείας, της Δικαιοσύνης κ.ά.
Ο Πρωθυπουργός αναμένεται ότι στο διάστημα του πρώτου εξαμήνου του 2024 θα κινηθεί επιχειρώντας να τηρήσει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ υλοποίησης μεταρρυθμίσεων και αποφυγής του πολιτικού κόστους
Φορολογία – προϋπολογισμός – Ταμείο Ανάκαμψης
«Λείανση» αδικιών και αγώνας για τους πόρους
Εν αναμονή της οριστικής διαμόρφωσης και ψήφισης του φορολογικού νομοσχεδίου, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη για πρώτη φορά με ένα κύμα αντιδράσεων, το οποίο περιλαμβάνει και μεγάλες ομάδες δικών της ψηφοφόρων.
Οι αρχικές ρυθμίσεις κρίθηκε ότι περιείχαν πολλά στοιχεία αδικίας για συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων και επαγγελματιών και όπως αναγνωρίζουν ακόμη και προβεβλημένα κυβερνητικά στελέχη, το νομοσχέδιο στην αρχική του εκδοχή χαρακτηριζόταν από πολλά στοιχεία προχειρότητας.
Αποτέλεσμα είναι η πρόκληση δυσαρέσκειας σε σημαντικές κοινωνικές ομάδες, η οποία κατά πολλούς ήταν αχρείαστη και θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί με μια πιο συστηματική και ρεαλιστική επεξεργασία του νομοσχεδίου, η επίδραση του οποίου θα κριθεί εν τέλει στον «λογαριασμό» της Εφορίας το ερχόμενο καλοκαίρι.
Την ίδια στιγμή και εν όψει της συζήτησης και ψήφισης του προϋπολογισμού του 2024, το μεγαλύτερο στοίχημα της κυβέρνησης είναι η επιβεβαίωση των προβλέψεων για την απορρόφηση συνολικών ποσών 3,617 δισ. από το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης μέσα στον επόμενο χρόνο.
Πρόκειται για κομβικής σημασίας παράμετρο, η οποία συναντά πολλαπλά εμπόδια, κατά κύριο λόγο εξαιτίας των, σε πολλές περιπτώσεις, μη ρεαλιστικών αρχικών σχεδιασμών του προηγούμενου οικονομικού επιτελείου, αλλά και των καθυστερήσεων που προκύπτουν λόγω προσφυγών και λοιπών νομικών εμποδίων κατά τη διαδικασία ολοκλήρωσης των διαγωνισμών. Με βάση τις προβλέψεις του προϋπολογισμού και τα ποσά του Ταμείου τα οποία απομένουν προς διάθεση την προσεχή τριετία, οι ρυθμοί απορρόφησης των πόρων θα πρέπει να υπερβούν το μισό δισ. ευρώ σε μηνιαία βάση.
Γάμος ομοφύλων
Οριοθέτηση στο θέμα της τεκνοθεσίας
Η νομοθέτηση για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα πεδία τα οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιθυμούσε να «τρέξει» με μεγαλύτερη ταχύτητα, όμως προτιμά να κινηθεί με πιο προσεκτικά βήματα.
Κατά πληροφορίες, οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις βρίσκονται σε στάδιο προχωρημένης επεξεργασίας και στην ουσία είναι έτοιμες προς κατάθεση, συζήτηση και ψήφιση. Παρά ταύτα, η προσπάθεια στάθμισης του αντικτύπου στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του κόμματος της ΝΔ φαίνεται ότι θα μεταθέσει τη σχετική πρωτοβουλία για αργότερα και πιθανότατα στο διάστημα μετά τις ευρωεκλογές.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, το υπό κατάρτιση νομοσχέδιο θα περιέχει και διατάξεις για το ακανθώδες θέμα της τεκνοθεσίας, όμως θα επιδιωχθεί μια οριοθέτηση. Ειδικότερα, φαίνεται ότι δεν θα επεκταθεί η δυνατότητα απόκτησης τέκνων από τα ομόφυλα ζευγάρια με τη μέθοδο της παρένθετης μητέρας, καθώς εκτιμάται ότι κάτι τέτοιο θα εγείρει πολλαπλά ζητήματα, όχι μόνο νομικής και κοινωνικής αλλά και ιατρικής-βιοηθικής φύσης.
Για το θέμα αναμένεται πάντως ότι θα επιχειρήσουν να ασκήσουν πιέσεις προς την κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΚΟ ομάδα των «11», οι οποίοι αποχώρησαν από το κόμμα, δίχως να αποκλείεται και η ανάληψη σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας πριν από την αντίστοιχη της κυβέρνησης.
Μη κρατικά ΑΕΙ
Αλλαγές με το βλέμμα σε κοινωνία, αντιπολίτευση
Η ίδρυση των μη κρατικών ΑΕΙ, μέσω της συνταγματικής παράκαμψης και της αδειοδότησης της λειτουργίας παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας, αναμένεται ως μια από τις εμβληματικές παρεμβάσεις της τετραετίας.
Εν αναμονή της κατάθεσης του σχετικού νομοσχεδίου από τον υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη, η κυβέρνηση προετοιμάζεται για μια σύγκρουση με τα συνδικαλιστικά μπλοκ των καθηγητών, όχι μόνο στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και της δευτεροβάθμιας.
Η σχετική πρωτοβουλία, όπως έχει εξαγγελθεί από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, αναμένεται ότι, παρά τις όποιες αντιδράσεις, θα συναντήσει την αποδοχή ευρέων κοινωνικών τμημάτων, αφενός επειδή θα τερματίσει ένα αναχρονιστικό εκπαιδευτικό καθεστώς, αφετέρου επειδή εκτιμάται ότι θα αλλάξει τον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και θα διευκολύνει την παραμονή χιλιάδων φοιτητών στη χώρα.
Με αφορμή πάντως τα μη κρατικά ΑΕΙ, η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα «μετρήσει» τη μεταρρυθμιστική της αξιοπιστία, ενώ φιλοδοξεί ότι θα της δοθεί και η ευκαιρία να αναδειχθεί ως προοδευτικός πόλος, εφόσον τα κόμματα της αντιπολίτευσης διαχωρίσουν τη θέση τους. Ως προς αυτά, η προσοχή του Μεγάρου Μαξίμου στρέφεται κατά μείζονα λόγο στο ΠαΣοΚ και στη στάση που θα τηρήσει.
Δικαιοσύνη
Εκκρεμότητα ο χρόνος απονομής δικαιοσύνης
Με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, η κυβέρνηση έκανε ένα βήμα στην κατεύθυνση του εξορθολογισμού του τομέα, ο οποίος προεκλογικά είχε αναδειχθεί ως βασική μεταρρυθμιστική προτεραιότητα.
Παρά ταύτα, οι νομοθετικές παρεμβάσεις στο δικονομικό πεδίο, οι αλλαγές στον δικαστικό χάρτη και οι απόπειρες περιορισμού των περιπτώσεων οι οποίες φτάνουν στα όρια της αρνησιδικίας ή της ατιμωρησίας θεωρούνται μόνο η αρχή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
Μεγαλύτερη εκκρεμότητα παραμένει η εφαρμογή των εξαγγελθέντων μέτρων για την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, η οποία εξακολουθεί και είναι ένα μεγάλο αγκάθι στο κοινωνικό αλλά και στο οικονομικό – επιχειρηματικό – επενδυτικό πεδίο. Οι αλλαγές στη Δικαιοσύνη είναι ένα από τα σημεία στα οποία θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό ο βαθμός αξιοπιστίας, συνέπειας και αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης, όπως και οι δυνατότητές της να προχωρήσει σε συγκρούσεις, εφόσον κάτι τέτοιο απαιτηθεί εκ των συνθηκών, με τον ισχυρότερο επαγγελματικό κλάδο της χώρας.
Οι ενημερωτικές επαφές της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων με τις κομματικές ηγεσίες και τους αρμόδιους τομεάρχες έχουν ήδη ξεκινήσει και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι επίσημες ενστάσεις και τοποθετήσεις τους.
Υγεία
Με αργό και προσεκτικό βήμα οι παρεμβάσεις
Με προσεκτικό και κάπως αργό βηματισμό προχωρούν και οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης στον τομέα της υγείας.
Ο αρμόδιος υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης έχει ήδη προχωρήσει σε κάποιες σημαντικές παρεμβάσεις στον χώρο της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, το σύστημα προσλήψεων και διορισμών νοσοκομειακών διοικήσεων έχει σε μεγάλο βαθμό εξορθολογιστεί, έργα για την συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό νοσοκομειακών υποδομών είτε προκηρύσσονται είτε υλοποιούνται με σχετικά ταχείς ρυθμούς, όμως μέχρι στιγμής λείπει η συνολική μεταρρυθμιστική παρέμβαση που θα αλλάξει την εν πολλοίς προβληματική συνθήκη με την οποία βρίσκονται αντιμέτωποι οι πολίτες και οι ασθενείς στονχώρο της υείας.
Εκ μέρους της κυβέρνησης διαμηνύεται ότι λόγω της κομβικής σημασίας του κλάδου δεν υπάρχει διάθεση μετωπικών συγκρούσεων, αλλά ουσιαστικών και πάγιων αλλαγών, με την ταυτόχρονη επίγνωση ότι και σε αυτό το πεδίο οι συνδικαλιστικές πιέσεις και αντιδράσεις μπορεί να υπονομεύσουν το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα.
Επιστολική ψήφος
Αγκάθι η εφαρμογή στις εθνικές εκλογές
Η ανακοίνωση της επιστολικής ψήφου εν όψει των ευρωεκλογών ήταν μέχρι στιγμής η πλέον αιφνιδιαστική, μεταρρυθμιστική, πολιτικού και θεσμικού χαρακτήρα παρέμβαση της κυβέρνησης. Πρόκειται για αποτέλεσμα επεξεργασίας και ενεργειών του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιου και αναμένεται να εξελιχθεί σε δύο στάδια.
Το πρώτο είναι η ψήφισή της στις αρχές του έτους και με προοπτική να εφαρμοστεί στις προσεχείς ευρωεκλογές. Ως προς αυτά, η κυρίαρχη άποψη είναι πως απαιτείται απλή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Για την εφαρμογή της όμως και στις εθνικές εκλογές απαιτείται πλειοψηφία 2/3, δηλαδή 200 βουλευτών, και εκεί θα κριθούν πολλά ως προς τις δυνατότητες συγκλίσεων με τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
