Την αισιοδοξία του για ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα και την ανησυχία του για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας ανέλυσε ο καθηγητής Διεθνών Οικονομικών του Harvard Κένεθ Ρογκόφ, μιλώντας στο «The World Ahead 2025 – Athens Gala Dinner» του «Economist», την περασμένη Τετάρτη.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε ο γνωστός καθηγητής Οικονομικών, αφού ανέλυσε τις περίπλοκες ισορροπίες και αντιφατικές τάσεις που επικρατούν στην παγκόσμια οικονομία. «Και το σκηνικό αυτό εντείνεται από τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Από τη μια πλευρά υπάρχουν οι ΗΠΑ, οι οποίες ακολουθούν επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Ωστόσο, η οικονομία τρέχει με μισό ρυθμό ανάπτυξης από ό,τι το ποσοστό του δημοσιονομικού ελλείμματος προς το ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική Τραμπ μπορεί να οδηγήσει τα επόμενα ένα με δύο έτη σε ανάπτυξη, αλλά στην τετραετία θα δούμε κατακόρυφη κάμψη», ανέφερε ο Κένεθ Ρογκόφ.

Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας, τόνισε ότι έχει υπερθερμανθεί και πως το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι «ο Τραμπ θα ρίξει λάδι στη φωτιά». Κατά συνέπεια, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η Fed είναι τόσο πιθανό να αυξήσει τα επιτόκια το επόμενο έτος όσο και να τα μειώσει. «Το χρέος των ΗΠΑ είναι απολύτως μη βιώσιμο, ειδικά με τα σημερινά επιτόκια» συμπλήρωσε ο κ. Ρογκόφ.

Αναφερόμενος στο θέμα της Ευρώπης και στην υπαρξιακή κρίση που αντιμετωπίζει, ο κ. Ρογκόφ υποστήριξε ότι «υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας, και υπάρχει και το αμυντικό θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Και αυτό δεν είναι θέμα του Τραμπ».

(ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)

Τόνισε μάλιστα ότι ακόμα κι αν είχε κερδίσει η Χάρις και πάλι η Ευρώπη θα είχε προβλήματα γιατί και εκείνη ήθελε να περικόψει τις αμυντικές δαπάνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Ρογκόφ στο σημείο αυτό έκανε μία παρένθεση λέγοντας ότι αν μπορούσε να επιλέξει τότε δεν θα ήθελε να κερδίσει κανείς από τους δύο.

Σχολίασε ακόμη ότι «το βασικό της πρόβλημα πηγάζει από την αξιοθαύμαστα επιθετική πράσινη μετάβασή της, η οποία οδήγησε το κόστος ενέργειας να είναι πέντε φορές υψηλότερο απ’ ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες». Για τον κ. Ρογκόφ, αυτός είναι ο κύριος παράγοντας που καθιστά την Ευρώπη «μη ανταγωνιστική σε πολλούς τομείς της μεταποίησης και θεαματικά μη ανταγωνιστική στην τεχνητή νοημοσύνη – σε αντίθεση με τη φιλοδοξία του Τραμπ να διπλασιάσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για να εξυπηρετήσει την ΑΙ». Ο ίδιος συνέδεσε μάλιστα το ενεργειακό με το αμυντικό ζήτημα της Ευρώπης, σημειώνοντας: «Στο Νταβός, ο Τραμπ είπε ότι θα «εγγυηθεί» την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Αλλά με ποιο τίμημα;».

Στη συνέχεια ακολουθεί η Κίνα, η οποία μαθαίνει μεν να κάνει πράγματα πιο εύκολα και πιο φθηνά, αλλά βρίσκεται σε οικονομική δυσχέρεια, λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών ακινήτων και της υπογεννητικότητας. Οπως χαρακτηριστικά είπε ο γνωστός οικονομολόγος, «τα νούμερα που λένε οι Κινέζοι δεν τα πιστεύω. Δεν μπορείς να έχεις ανάπτυξη 5% με αρνητικό πληθωρισμό».

Τέλος, αναφερόμενος στην τεχνητή νοημοσύνη, είπε ότι θα υπάρξει εξέλιξη, αλλά φοβάται ότι δεν θα είναι έτοιμη η κοινωνία για αυτήν. «Είμαι αισιόδοξος ότι θα έχουμε ανάπτυξη του χρόνου, αλλά καταλαβαίνω ότι τα παιδιά μας έχουν λόγο να ανησυχούν» κατέληξε.

«Αισιόδοξος για την Ελλάδα, όχι για την Ευρώπη»

Ο πρόεδρος και ιδρυτής της Capital Maritime and Trading Corp., Βαγγέλης Μαρινάκης, κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση, επιχειρώντας να διερευνήσει τις προθέσεις του νέου αμερικανού προέδρου σε σχέση με τις εξαγγελίες του για την επιβολή δασμών, υπογράμμισε ότι «είμαι λίγο πιο αισιόδοξος όσον αφορά το θέμα των δασμών. Θεωρώ ότι ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας. Θέλει μεν να προστατεύσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ, αλλά από την άλλη πλευρά βλέπω ότι θα προσπαθήσει να βρει μία λύση. Επομένως, ίσως δούμε δασμούς, αλλά στο τέλος της ημέρας δεν θα πάψουν να υπάρχουν οι ανάγκες για συγκεκριμένα προϊόντα που παράγονται στην Κίνα σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές, οπότε είμαι αρκετά αισιόδοξος σε σχέση με το παγκόσμιο εμπόριο και τους δασμούς.

Από την άλλη πλευρά, σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, η ανησυχία μου έγκειται στην έλλειψη ηγεσίας. Ενδεχομένως η Ιταλία να συνιστά εξαίρεση, καθώς πάει πολύ καλύτερα από ό,τι αναμενόταν. Σαφώς όταν υπάρχει έλλειψη ηγεσίας στη λήψη κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων, επηρεάζει περισσότερο τις οικονομίες μας. Και βεβαίως δεν βοήθησε τις ευρωπαϊκές οικονομίες αυτό που συμβαίνει τα δύο τελευταία χρόνια και πλέον εξαιτίας του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας, η επιβολή των κυρώσεων και το κόστος που πλήρωσαν οι καταναλωτές για την ενέργεια και τις αυξήσεις των τιμών σε διάφορα προϊόντα, στα σουπερμάρκετ, καθώς και στο σύνολο των προϊόντων που χρειαζόμαστε σε καθημερινή βάση.

Η περίπτωση της Ελλάδας είναι λίγο διαφορετική, γιατί λόγω της κρίσης ξεκινήσαμε από το μηδέν. Οπότε ίσως για τα επόμενα δύο χρόνια θα συνεχίσουμε να βλέπουμε ανάπτυξη στην οικονομία μας. Ομως, αυτή η ανάπτυξη συνδέεται και με τον τουρισμό και την αγορά ακινήτων γύρω από τον τουρισμό. Οπότε θα έλεγα γενικά ότι είμαι αρκετά αισιόδοξος για την Ελλάδα, όχι όμως και για την Ευρώπη. Διότι πιστεύω έχουν γίνει θεμελιώδη σφάλματα, τα οποία έχουν επηρεάσει την ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά».

Επενδύσεις σε αμυντική βιομηχανία και ασφάλεια

Ο Βαγγέλης Μαρινάκης στη συζήτηση στάθηκε στην ανάγκη η Ευρώπη να επενδύσει στην αμυντική βιομηχανία και για την τόνωση της οικονομίας και στην εσωτερική της ασφάλεια για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως οι δασικές πυρκαγιές, όπως είδαμε στο Λος Αντζελες πρόσφατα, στην Ελλάδα ή την Ισπανία παλαιότερα, καθώς και στην ασφάλεια ενάντια στην τρομοκρατία στο εσωτερικό των πόλεων, στο εσωτερικό της Ευρώπης.

Οπως είπε χαρακτηριστικά: «Δηλαδή, αντί να προστατεύεις τη χώρα σου μόνο απέναντι σε απειλές από έξω, να την προστατεύεις και στο εσωτερικό της. Δεν μπορούμε το 2025 να βλέπουμε σπίτια να καίγονται στο κέντρο μιας πόλης και να βλέπεις απροστάτευτους ανθρώπους». Παράλληλα, επεσήμανε ότι «το άλλο θέμα που μας απασχολεί όλους είναι η μετανάστευση. Υπάρχουν κάποιες περιοχές στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο Βέλγιο, στη Γαλλία, όπου έχει χαθεί η ευρωπαϊκή ταυτότητα.

Αυτό είναι ένα πρόβλημα που θα ενταθεί και θα το αντιμετωπίσουμε εμείς και τα παιδιά μας τα χρόνια που θα έρθουν. Χρειάζεται να πάρουμε αποφασιστικά μέτρα. Και πρέπει να πούμε ότι πολλά λέγονται εδώ και χρόνια και για τη woke κουλτούρα και για τη μετανάστευση που είναι δημοφιλή αλλά δεν βγάζουν νόημα ούτε για την πραγματική οικονομία, ούτε για το μέλλον των παιδιών μας, ούτε για την καθημερινή μας ζωή».

Αγγελική Φράγκου: Ναυτιλία και διεθνής αβεβαιότητα

Τη μεγάλη πρόκληση για τη ναυτιλία το 2025, η οποία είναι η επίλυση των προβλημάτων που καθορίζουν την αποτελεσματικότητα του κλάδου, ανέλυσε η Αγγελική Φράγκου, πρόεδρος και CEO της Navios Maritime Partners. Οπως εξήγησε στην τοποθέτησή της, μιλώντας στο «The World Ahead 2025 – Athens Gala Dinner» του «Economist», τη στιγμή αυτή επικρατούν αβεβαιότητες που συνδέονται με τις ΗΠΑ και την Κίνα, τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε Ουκρανία, Ερυθρά Θάλασσα, Μέση Ανατολή, Ισραήλ – Ιράν και σε όλα αυτά προστίθεται το κρίσιμο ζήτημα των δασμών.

Η κυρία Φράγκου περιέγραψε μια μεγάλη εικόνα, η οποία μπορεί να περιλάβει οποιαδήποτε εξέλιξη που μπορεί να είναι η κατάργηση των κυρώσεων στη Ρωσία και να φτάνουν μέχρι την επέκταση των κυρώσεων ή την επιβολή δευτερογενών κυρώσεων. «Αναρωτιόμαστε επίσης, εάν θα ισχύσει ότι οι Χούθι θα ανοίξουν το Σουέζ. Τι σημαίνουν οι εξελίξεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ για τα Στενά του Ορμούζ από όπου διέρχεται το 30% του πετρελαίου μέσω θαλάσσης» αναρωτήθηκε η κυρία Φράγκου, για να καταλήξει στο ότι «η ναυτιλία έχει να κάνει με την αποτελεσματικότητα. Και η όποια έλλειψη αποτελεσματικότητας μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στη μεταφορά εμπορευμάτων».

Υπογράμμισε ότι η ανάγκη επίλυσης των όποιων προκλήσεων θα βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων. «Βιώνουμε μια αλλαγή στα παγκόσμια εμπορικά μοτίβα, γι’ αυτό και ψάχνουμε στοιχεία και δεδομένα να την καταλάβουμε. Δεν έχουμε δει μεγάλες κινήσεις ή την εμπροσθοβαρή αντίδραση της επιβολής των δασμών για να αντιληφθούμε για τι ακριβώς μιλάμε».