«Καλό ίδρυμα είναι μόνο το κλειστό ίδρυμα». Ναι! αυτό θα μπορούσε να είναι ένα από τα κεντρικά συμπεράσματα αυτής της διαταρακτικής ιστορίας. Μέσα στη γενική κατακραυγή τονίστηκε η αναντιστοιχία κάθε κλειστού, αποκομμένου από την κοινότητα ιδρύματος με την ψυχική υγεία και τις ανάγκες των νεαρών τροφίμων του. Επισημάνθηκαν οι βλάβες διαρκείας που χαράζονται στο σώμα και στον ψυχισμό τους.
Ηλθε στο προσκήνιο η σημασία της διαφάνειας, του ελέγχου, της συνεχούς αξιολόγησης, των αυστηρών κριτήριων στην επιλογή εξειδικευμένου προσωπικού. Και πάνω απ’ όλα τονίστηκε η επείγουσα αναγκαιότητα του από-ιδρυματισμού.
Από την άλλη μεριά, η φιλανθρωπία δέχτηκε ένα βίαιο και συθέμελο κλονισμό. Μέσα σε όλη αυτή τη θύελλα, διαμεσολαβημένη από το εκτυφλωτικό φως της μιντιακής εικόνας, η εμπιστοσύνη στους θεσμούς που διαχειρίζονται τη φροντίδα για τον αδύναμο δέχτηκε ένα καίριο πλήγμα. Γεγονός που ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την πρακτική απομείωση της παρεχόμενης φροντίδας είτε από δημόσιους είτε από ιδιωτικούς φορείς.
Φοβάμαι ότι τελικά από αυτή την υπόθεση ο μεγάλος χαμένος θα είναι ο ήδη χαμένος ευάλωτος και ανήμπορος άνθρωπος.
Δεν είναι το πλήγμα της φιλανθρωπίας που ανησυχεί, εκείνο που με τρομάζει με αυτήν, ή με παρόμοιες με αυτήν υποθέσεις είναι η βαθύτερη και περεταίρω υπονόμευση ενός ήδη, από τα χρόνια της κρίσης, κλονισμένου αισθήματος. Αναφέρομαι στο αίσθημα της συμπόνιας. Ενός πρωτογενούς δηλαδή αισθήματος, μήτρα κάθε κοινωνικού δεσμού. Η απονομιμοποίηση της συμπόνιας. Αυτό είναι που φοβάμαι ότι θα είναι μία από τις σοβαρές παρενέργειες αυτής ή αντίστοιχων με αυτήν ιστοριών.
Σε μια εποχή όπου η μέριμνα και η φροντίδα, η πρωταρχική, δηλαδή, τέχνη της ζωής, είναι το μεγάλο ζητούμενο, φοβάμαι ότι «η μοίρα», η τάξη δηλαδή των πραγμάτων, ίσως και πάλι επιφυλάσσει στον ευάλωτο τον αναδιπλασιασμό της ευαλωτότητάς του. Σε μια εποχή επισφάλειας που αφειδώς παράγει και νέες μορφές ανημποριάς, φοβάμαι μήπως και οι γυμνές ζωές ανηλίκων αφεθούν και πάλι στο έλεος ενός άθεου θεού και ελπίζω αυτός ο φόβος μου να διαψευστεί.
Θα κλείσω (παραφράζοντας ολίγον) τη φράση που ξεκινάει το «Ράγισμα» του Σκοτ Φιτζέραλντ. «Και βέβαια η ιστορία κάθε ανθρώπου (και κάθε θεσμού) είναι μια διαδικασία αποσύνθεσης». Πιο κάτω όμως προσθέτει: «Τα πράγματα είναι απέλπιδα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είμαι αποφασισμένος να παλέψω μέχρι τέλους…».
Η κυρία Φωτεινή Τσαλίκογλου είναι καθηγήτρια Ψυχολογίας και συγγραφέας.
