Το όνομά τους, θρύλος. Αν τα δεις όμως στον ουρανό να πετούν, για καλό δεν είναι. Κάπου έχει πιάσει φωτιά. Στην Ελλάδα είναι τα από μηχανής θεϊκά πουλιά, παιδιά του Ικαρου που μάχονται κόντρα στον Ηφαιστο. Το πρόβλημα είναι ότι καιρός για μυθολογία και μεταφορές δεν υπάρχει. Η Αττική κάηκε. Τα (πολλά και απαραίτητα) Canadair έλειψαν και μάλιστα πολύ.
«Να ‘χαμε άλλα είκοσι τέτοια» είναι συνήθως η πρώτη σκέψη σε κάθε πυρκαγιά. Εύκολο να το λες. Ρωτάς αν υπάρχουν; Μπορεί να φαντάζει απίθανο, αλλά τα χρυσοκόκκινα πυροσβεστικά αεροσκάφη είναι είδος προς εξαφάνιση. Επεσαν θύματα της ίδιας τους της τελειότητας! Η αρχική παραγωγή είχε σταματήσει για αρκετά χρόνια. Η εταιρεία Bombardier είχε διακόψει την παραγωγή του μοντέλου CL-415 το 2015, καθώς η ζήτηση για νέα αεροσκάφη είχε μειωθεί και η παραγωγή θεωρήθηκε μη βιώσιμη οικονομικά.
«Μειονέκτημα» η αντοχή τους
Τα Canadair είναι εξειδικευμένα αεροσκάφη με υψηλό κόστος παραγωγής και συντήρησης. Οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί που τα χρησιμοποιούν για πυρόσβεση έχουν περιορισμένους προϋπολογισμούς και συχνά προτιμούν να επενδύουν σε πιο οικονομικές λύσεις ή να αναβαθμίζουν υπάρχοντα αεροσκάφη αντί να αγοράζουν νέα. Μοιάζουν σαν να μη φτιάχτηκαν με ημερομηνία λήξης. Παράλληλα, υπήρξε ανάπτυξη άλλων τεχνολογιών και μέσων πυρόσβεσης, όπως η χρήση ελικοπτέρων και άλλων τύπων αεροσκαφών, που μπορεί να είναι πιο ευέλικτα ή οικονομικά για ορισμένες εφαρμογές.
Το κυριότερο; Πολλά από τα Canadair που κατασκευάστηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες εξακολουθούν να είναι λειτουργικά, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει συχνή ανάγκη για αντικατάσταση ή αγορά νέων μοντέλων. Στη μέση προέκυψε και θέμα στην Bombardier. Η κατασκευάστρια εταιρεία πέρασε από σημαντικές αναδιοργανώσεις και αποφάσισε να εστιάσει σε άλλες αγορές και προϊόντα, με αποτέλεσμα τη διακοπή της παραγωγής των Canadair.
Παρά τη διακοπή στην παραγωγή, τα Canadair εξακολουθούν να θεωρούνται ως εξαιρετικά αξιόπιστα και αποτελεσματικά, από τα καλύτερα αεροσκάφη πυρόσβεσης στον κόσμο. Το 2016 η Viking Air απέκτησε τα δικαιώματα παραγωγής και άρχισε να εξετάζει την πιθανότητα επανέναρξης της παραγωγής, κυρίως λόγω της αυξημένης ζήτησης για πυρόσβεση σε παγκόσμιο επίπεδο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Για την ώρα, είναι στα σχέδια. Δεν θα αρχίσουν την παραγωγή παρά μόνο αν συγκεντρώσουν αποδοτικό αριθμό παραγγελιών.
Υψηλό κόστος και τεχνολογία αιχμής
Πήραν το όνομά τους από την καναδική εταιρεία Canadair Limited, η οποία τα ανέπτυξε και τα κατασκεύασε. Ιδρύθηκε το 1944 και αρχικά επικεντρώθηκε στην κατασκευή στρατιωτικών αεροσκαφών. Το πρώτο αεροσκάφος Canadair που σχεδιάστηκε ειδικά για την καταπολέμηση πυρκαγιών ήταν το CL-215, το οποίο παρουσιάστηκε τη δεκαετία του 1960 και έξι δεκαετίες μετά παραμένει κορυφαίο στο είδος του. Εχει τη δυνατότητα να μεταφέρει περίπου 5.000 λίτρα νερού. Αν και δεν είναι της νέας εποχής, εξακολουθεί να είναι σε χρήση στην Ελλάδα λόγω της ανθεκτικότητάς του και της ικανότητάς του να επιχειρεί σε δύσκολες συνθήκες.
Το κόστος ενός αεροσκάφους Canadair μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του και τις προδιαγραφές του. Το μοντέλο CL-415, για παράδειγμα, το οποίο είναι το πιο σύγχρονο και εξειδικευμένο μοντέλο πυροσβεστικού αεροσκάφους της σειράς, κοστίζει περίπου 30 με 35 εκατομμύρια δολάρια ανά μονάδα. Αυτό το υψηλό κόστος αντανακλά την εξειδίκευση και την τεχνολογία αιχμής που χρησιμοποιείται στο αεροσκάφος, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να επιχειρεί υπό δύσκολες συνθήκες και να γεμίζει νερό απευθείας από λίμνες ή θάλασσες σε ελάχιστο χρόνο.
Εκτός από το αρχικό κόστος αγοράς, υπάρχουν επίσης σημαντικά κόστη συντήρησης και λειτουργίας που πρέπει να ληφθούν (και λαμβάνονται) υπ’ όψιν. Εχει μεγαλύτερη χωρητικότητα (περίπου 6.000 λίτρα νερού) και βελτιωμένες επιδόσεις σε σχέση με το CL-215. Εχει επίσης βελτιωμένη απόδοση στην επιχειρησιακή του λειτουργία και στην ικανότητά του να γεμίζει νερό από υδάτινες επιφάνειες σε μόλις μια ντουζίνα δευτερόλεπτα. Είναι ίσως το πιο γνωστό πυροσβεστικό αεροσκάφος, ειδικά στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική. Στην Ελλάδα, τα αεροσκάφη Canadair που επιχειρούν είναι κυρίως τα CL-215 και CL-415. Σημαντικά εργαλεία για την Πολεμική Αεροπορία και την Πυροσβεστική Υπηρεσία της Ελλάδας.
Οι… ανταγωνιστές
Υπάρχει καλύτερο από το CL-415 ; Οι ειδικοί λένε πως «ναι» και κατονομάζουν ως τέτοιο το ρωσικό Beriev Be-200, ένα αμφίβιο αεροσκάφος που μπορεί να μεταφέρει έως και 12.000 λίτρα νερού. Είναι αποτελεσματικό για μεγάλες δασικές πυρκαγιές, καθώς μπορεί να επιχειρεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα και να γεμίζει γρήγορα.
Το μαμούθ των ουρανών και των πυροσβεστών πάντως είναι άλλο. Πρόκειται για το Boeing 747 Supertanker. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πυροσβεστικό αεροσκάφος στον κόσμο, με δυνατότητα να μεταφέρει έως και 75.000 λίτρα νερού ή επιβραδυντικού υγρού. Πρόκειται για μια τροποποιημένη έκδοση του επιβατικού αεροσκάφους Boeing 747. Το κόστος του Boeing 747 Supertanker εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 200 έως 250 εκατομμύρια δολάρια. Το υψηλό κόστος οφείλεται τόσο στην αρχική τιμή του αεροσκάφους όσο και στις εκτεταμένες τροποποιήσεις που απαιτούνται για τη μετατροπή του σε πυροσβεστικό αεροσκάφος.
Δυστυχώς, μόνο ένα Boeing 747 Supertanker έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα. Το αεροσκάφος αυτό αναπτύχθηκε από την εταιρεία Global SuperTanker Services και έχει χρησιμοποιηθεί σε μεγάλες δασικές πυρκαγιές σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Ωστόσο, το μέλλον του αεροσκάφους παραμένει αβέβαιο, καθώς η επιχείρηση αντιμετώπισε οικονομικές προκλήσεις και το αεροσκάφος αποσύρθηκε από τις υπηρεσίες του το 2021.
