Ο Βασίλης Οικονόμου ανέβηκε στη θέση του προέδρου και με έναν τόνο βαρύ και κάπως μακρόσυρτο κήρυξε τη δεύτερη μέρα της κοινής συνεδρίασης των αρμόδιων επιτροπών για το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Αυτή θα ήταν η συνεδρίαση που μετείχαν οι προσκεκλημένοι εξωκοινοβουλευτικοί φορείς προκειμένου να διατυπώσουν την άποψή τους επί του νομοσχεδίου – οι περισσότεροι από αυτούς εκπροσωπούσαν τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, δηλαδή τα άτομα που πραγματικά και αποκλειστικά αφορούν οι προωθούμενες ρυθμίσεις. Με τον αέρα και τη συγκατάβαση του βουλευτή που έχει βρεθεί 100άδες φορές σε αντίστοιχες διαδικασίες, γνώριζε ότι ο ρόλος του θα ήταν άχαρος. Φόρεσε το ασφυκτικό κοστούμι της κοινοβουλευτικής γραφειοκρατίας, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα κανονισμών, άρθρων και παραγράφων. Καθώς συμβουλευόταν τα χαρτιά του για τη σειρά των ομιλητών, δεν παρέλειψε να κάνει την απαραίτητη προτροπή: «Φτιάξτε το σχέδιο της ομιλίας σας για τέσσερα λεπτά. Δηλαδή τρία λεπτά ο καθένας συν ένα λεπτό η ανοχή», είπε. Για πολλά από τα άτομα που βρίσκονταν στην αίθουσα, η φράση αυτή διαβαζόταν κι αλλιώς: «Έχεις τέσσερα λεπτά για να χωρέσεις τη ζωή σου».
Στην τελική ευθεία της συζήτησης
Το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης βρισκόμασταν στο «βιράζ» της διαβούλευσης ενός εμβληματικού, όπως έχει χαρακτηριστεί από φορείς που το υποστηρίζουν, νομοσχεδίου. Πίσω, άλλωστε, από τις τεχνικές του διατυπώσεις, φέρει βαθύ πολιτικό χαρακτήρα. Πλέον έχουμε εισέλθει στην τελική ευθεία της συζήτησης και της ψηφοφορίας στην Ολομέλεια (14-15/2). Αγωνία για την τελική έκβαση της «κούρσας» δεν υπάρχει: το νομοσχέδιο θα περάσει, με την υποστήριξη και άλλων κομμάτων, και κάτω από τον ήχο των χειροκροτημάτων, το κυβερνητικό επιτελείο – και με βάση τις έως τώρα εκτιμήσεις όχι μόνο αυτό – θα μετρά διαρροές και απώλειες.
Την Τετάρτη όμως βρισκόμασταν ακόμα στη στροφή. Έβλεπες την αγωνία και το τρακ αρκετών εκπροσώπων (κάποιοι συμμετείχαν για πρώτη φορά σε μια τέτοια συζήτηση) να μείνουν ανεπηρέαστοι από το θεσμικό βάρος που επιβάλλει εξ ορισμού η ίδια η διαδικασία, τα έδρανα, η διαρρύθμιση της αίθουσας και όσα ρητά ή υπόρρητα διαμορφώνουν και καθορίζουν όχι μόνο το τι θα πουν αλλά και πώς θα το πουν, και μέσα σε λίγα λεπτά να διατυπώσουν επιχειρήματα, τεκμηριωμένο λόγο μα και να συνεισφέρουν βιώματα και εμπειρίες.
«Σε αυτή την αίθουσα συνεδριάσεων, λοιπόν, υπήρχαν άτομα που μέχρι και σήμερα έχουν δικαίωμα να ορίσουν την τεθλασμένη γραμμή με την οποία μοιάζει η ατομική ζωή και άτομα που δεν το έχουν».
Δεν ήταν εύκολο, μα έγινε με θάρρος, επιστημονική επάρκεια και ψυχραιμία, ειδικά όταν οι εκπρόσωποι της Ακροδεξιάς ανέσυραν από το ρητορικό τους οπλοστάσιο όλες τις στρατηγικές και τα σχήματα του κακοποιητικού και μισαλλόδοξου λόγου. Η γλώσσα μας είναι «η ορθόδοξη ελληνική και όχι αυτή της συμπερίληψης» δήλωσε από το βήμα της επιτροπής ο βουλευτής της Νίκης Νικόλαος Παπαδόπουλος, αποκαλώντας το νομοθέτημα «νομοσχέδιο της διαστροφής». Προφανώς, δεν τον ενδιέφερε να ακούσει τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων των επιστημονικών φορέων. «Ανασύραμε από το χρονοντούλαπο της ιστορίας την ανάγκη να δηλώσουμε ότι εδώ και 50 χρόνια δεν υπάρχει ταξινομικό σύστημα που να συνδέει τον σεξουαλικό προσανατολισμό με ψυχικές διαταραχές» θα χρειαστεί να δηλώσει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, Βασίλειος Μποζίκας.
Από τους προσκεκλημένους φορείς, δύο τάχθηκαν κατά του νομοσχεδίου, εκκινώντας ωστόσο από διαφορετικές αφετηρίες, η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας και η Ανώτατη Ομοσπονδία Πολυτέκνων. Παρ’ όλα αυτά, δεν απουσίασε η κριτική και από τους φορείς που στηρίζουν την κυβερνητική πρωτοβουλία. Η πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών, Αννα Απέργη, εξήγησε με σαφήνεια γιατί το νομοσχέδιο δημιουργεί «γονείς-φαντάσματα», εφόσον δεν προβλέπεται ότι η αλλαγή στοιχείων στα ατομικά έγγραφα ενός τρανς ατόμου θα πρέπει να περνά και στη ληξιαρχική πράξη γέννησης των παιδιών του (εφόσον έχει).
«Έχω βρεθεί πολλές φορές εδώ», είπε η πρόεδρος των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο, Στέλλα Μπελιά. «Κάθε φορά νόμιζα ότι τα ζητήματά μας λύθηκαν, όμως τα νομίσματα τελειώνουν γρήγορα στο μυαλό και στην τσέπη», υπογραμμίζοντας τη διαχρονική αορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, ομάδων και συγγενικών δεσμών που αποκτούν στη διάρκεια της ζωής τους. Η κατάθεση του νομοσχεδίου «δεν είναι αφορμή για γιορτή» σχολίασε η Ελενα-Ολγα Χρηστίδη, επιστημονική υπεύθυνη του φορέα Orlando LGBT+, επισημαίνοντας τις παραλείψεις του νομοσχεδίου αλλά και τον επείγοντα χαρακτήρα της άρσης τους. «Η ώρα είναι τώρα και είναι ήδη αργά» θα είναι η καταληκτική φράση της τοποθέτησής της.
Ο παράλογος διαχωρισμός
«Ο χρόνος που περνά γίνεται ζωή που γλιστράει μέσα από τα δάχτυλά μας» έχει γράψει ένας από τους κορυφαίους φυσικούς του καιρού μας, ο Γκουίντο Τονέλι. Σε αυτή την αίθουσα συνεδριάσεων, λοιπόν, υπήρχαν άτομα που μέχρι και σήμερα έχουν δικαίωμα να ορίσουν την τεθλασμένη γραμμή με την οποία μοιάζει η ατομική ζωή και άτομα που δεν το έχουν. Αν φανταστούμε ξανά αυτό το μεσημέρι Τετάρτης και αυτές τις ολιγόλεπτες τοποθετήσεις που χώρεσαν μέσα τους εκατοντάδες ζωές, θα λέγαμε ότι όλη η συζήτηση συνοψίζεται απλά σε αυτό τον παράλογο διαχωρισμό. Είναι όμως το «απλά» η κατάλληλη λέξη; ίσως η απάντηση βρίσκεται στη λέξη που προσθέτει ο Τονέλι για να ολοκληρώσει τη φράση του: «Αδυσώπητα».
