Η αξιολόγηση της προεκλογικής καμπάνιας «ελεγχόμενου ρίσκου», την οποία κατά μείζονα λόγο υλοποίησε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναμένεται ότι θα είναι ένα από κεντρικά θέματα συζήτησης στα επιτελεία του Μεγάρου Μαξίμου και της Πειραιώς το βράδυ της Κυριακής. Καθοριστική παράμετρος για την αποτίμηση θα είναι προφανώς το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά και επιμέρους στοιχεία, όπως η επίδοση της ΝΔ σε συγκεκριμένες κοινωνικο-οικονομικές ομάδες του εκλογικού σώματος, στις οποίες επικεντρώθηκε το ενδιαφέρον στην πορεία προς τις κάλπες της 9ης Ιουνίου.
Ο γρίφος της συμμετοχής
Το πρώτο και κυριότερο στοιχείο, στο οποίο θα φανερωθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας της στρατηγικής που χαράχθηκε και υλοποιήθηκε, θα είναι η αποχή, κατά τα όσα επισήμαιναν λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές οι δημοσκόποι και οι πολιτικοί αναλυτές.
Για τη ΝΔ ήταν από σχετικά νωρίς σαφές ότι με δεδομένη την ιδιαιτερότητα της ευρωκάλπης, η συμμετοχή είναι ένα στοιχείο στενά συνδεδεμένο με τη συσπείρωση της εκλογικής της βάσης, στην οποία στηρίχθηκε το εύρος της νίκης στις περυσινές εκλογές.
Στην αρχή του προεκλογικού μαραθωνίου, στα ευρήματα για την πρόθεση ψήφου (δίχως τις αναγωγές επί των αναποφάσιστων) είχε διαπιστωθεί ότι η κυβερνητική παράταξη ξεκινούσε με χαμηλή συσπείρωση, στη σφαίρα του 60%-65%. Το εύρημα αξιολογήθηκε ως κομβικής σημασίας και με βάση αυτό δόθηκε έμφαση στην προσέλκυση ομάδων, οι οποίες είχαν συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση των πρόσφατων εκλογικών αποτελεσμάτων, όμως στην παρούσα συγκυρία εκδήλωναν τάσεις αποστασιοποίησης. Η επιστράτευση της επιχειρηματολογίας περί αξιοπιστίας και η έμφαση στο δίλημμα της σταθερότητας φάνηκε ότι επέδρασαν θετικά στην πορεία και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τελευταίων ερευνών, η συσπείρωση της ΝΔ στην τελική ευθεία παρουσίασε μία τάση σταθεροποίησης σε επίπεδα λίγο υψηλότερα του 70%.
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένες ομάδες, οι στοχευμένες αναλύσεις στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου έδειξαν ότι η ΝΔ παρουσίαζε επιδόσεις χαμηλότερες των στόχων της στους ψηφοφόρους ηλικίας 17-34 και 35-44. Για τον λόγο αυτόν επιστρατεύθηκε, αφενός, η μετρημένη χρήση των κοινωνικών δικτύων και οι εμφανίσεις του Πρωθυπουργού στο ΤikΤok και, αφετέρου, οι ανακοινώσεις συγκεκριμένων μέτρων, όπως οι περιορισμοί στο Airbnb και η μετεκλογική επέκταση του προγράμματος «Σπίτι μου», με διεύρυνση των ηλικιακών κριτηρίων για τους άνω των 40 ετών, με προσαρμογές στα ποσοστά επιδότησης.
Ως προς το πολιτικό περιεχόμενο της στρατηγικής του Κυριάκου Μητσοτάκη, κυρίαρχο στοιχείο ήταν η εμφατική δραματοποίηση της σημασίας των ευρωεκλογών και η αναγωγή τους σε αναμέτρηση υπαρξιακού χαρακτήρα για την κυβέρνηση. Η επιλογή αυτή συνδυάστηκε και με την προσπάθεια αποδόμησης της λαϊκιστικής Δεξιάς, με το επιχείρημα του «υπεύθυνου πατριωτισμού» και κυρίως της Ελληνικής Λύσης, προς την οποία καταγράφονται οι μεγαλύτερες διαρροές. Η στόχευση προς τον πυρήνα των ψηφοφόρων της ΝΔ ήταν προφανής, όμως την ίδια στιγμή πολιτικοί αναλυτές και παράγοντες εκτιμούν ότι η τακτική αυτή ενδέχεται να μη συγκίνησε ή και να απομάκρυνε ομάδες πολιτών οι οποίοι είχαν μια «χαλαρή» εκλογική σχέση με τη ΝΔ, δεν περιλαμβάνονται στις παραδοσιακές ομάδες ψηφοφόρων της και ενδέχεται να απορρίπτουν το δίλημμα ως εκβιαστικό.
Τι «δείχνουν» τα μαθηματικά
Οι αναλυτές επισημαίνουν ορισμένα αριθμητικά δεδομένα, τα οποία προσφέρουν μια βάση για το τι μπορεί κανείς να αναμένει ή τι θα θεωρηθεί έκπληξη. Στην πυρήνα βρίσκεται η συμμετοχή/αποχή, ο απόλυτος αριθμός ψήφων και τα ποσοστά της ΝΔ στις τελευταίες αναμετρήσεις, τα οποία προσδιορίζουν μια ενδεικτική βάση σύγκρισης.
Στις ευρωεκλογές του 2019 είχαν ψηφίσει 5.920.355 πολίτες και το ποσοστό συμμετοχής ήταν 58%, με τη ΝΔ να λαμβάνει το 33,12%, με 1.873.137 ψήφους.
Στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2023 είχαν προσέλθει στις κάλπες 5.273.699 πολίτες (54%) και η ΝΔ είχε λάβει 40,56% (2.115.322 ψήφους – σχεδόν 300 χιλ. λιγότερες από τις πρώτες εκλογές του Μαΐου της ίδιας χρονιάς).
Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο συνδυασμός της συμμετοχής και της συσπείρωσης της εκλογικής βάσης είναι καθοριστική παράμετρος για την επίτευξη των εκλογικών στόχων του Κυριάκου Μητσοτάκη.
