Με τη συμφωνία η οποία επιτεύχθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών να μην προσφέρει εχέγγυα για αποτελεσματική λύση στις εκρηκτικές ανατιμήσεις των καυσίμων και της ενέργειας, ο Πρωθυπουργός και το επιτελείο του στρέφονται πλέον κατά μείζονα λόγο στο εθνικό πλαίσιο παρεμβάσεων για τον έλεγχο της ενεργειακής κρίσης.
Η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνουν μεν ικανοποιημένοι από τη συμφωνία, ωστόσο αναγνωρίζουν ότι η ουσιαστική και τολμηρή, ενιαία ευρωπαϊκή παρέμβαση εξακολουθεί να εκκρεμεί.
Διαβάστε επίσης – ΕΕ: Κοινές προμήθειες, μηχανισμό περιορισμού των τιμών και μείωση της ζήτησης πρότεινε για το φυσικό αέριο
Επειτα από μακρές και εν πολλοίς επεισοδιακές συζητήσεις, οι 27 ηγέτες της ΕΕ κατέληξαν σε ένα πλαίσιο το οποίο κατ’ ουσίαν αποτελεί έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή των επιδιώξεων των κρατών-μελών. Οι γερμανικές ενστάσεις ως προς την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου παραμένουν, ωστόσο το ενδεχόμενο διατηρείται στο τραπέζι και αυτό κρίνεται θετικό από την ελληνική πλευρά. Παρά ταύτα, οι εντάσεις μεταξύ Εμανουέλ Μακρόν και Μάριο Ντράγκι αφενός και Ολαφ Σολτς αφετέρου έδειξαν ότι η ομοθυμία για κοινή δράση τελεί υπό όρους και προϋποθέσεις και ότι η αγωνία των κυβερνήσεων και των πολιτών εν όψει του χειμώνα κορυφώνεται.
Το πλαφόν στο τραπέζι, αλλά…
Το περίγραμμα της συμφωνίας προβλέπει ότι θα πρέπει να επιταχυνθούν και να ενταθούν οι προσπάθειες για μείωση της ζήτησης, να υπάρξουν εγγυήσεις ως προς την ασφάλεια του εφοδιασμού και την αποφυγή της επιβολής περιορισμών στην κατανάλωση, αλλά και να επιδιωχθεί η μείωση των τιμών της ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ενωση.
Επίσης, συμφωνήθηκε ότι έως τις αρχές του 2023 θα πρέπει να οριστεί ένα νέο, συμπληρωματικό σημείο αναφοράς του δείκτη TTF του ενεργειακού χρηματιστηρίου του Αμστερνταμ, ώστε να αντικατοπτρίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια οι συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου.
Παράλληλα και παρά τις γερμανικές αντιδράσεις, παραμένει θεωρητικά ανοιχτό το ενδεχόμενο ενός πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου. Ωστόσο, άλλα τολμηρά βήματα, όπως η δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού ταμείου ενέργειας που προτάθηκε από τον Μάριο Ντράγκι και μεταξύ άλλων και από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, παραμένουν μετέωρα και προς μελλοντική εξέταση.
Η σκυτάλη περνάει πλέον στους 27 υπουργούς Ενέργειας, οι οποίοι θα συναντηθούν εντός της εβδομάδας, αλλά το ενδεχόμενο να χρειαστεί μια νέα Σύνοδος τον επόμενο μήνα είναι ανοιχτό.
Κατόπιν αυτών, πηγές του Μεγάρου Μαξίμου επιβεβαίωναν την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει, εφόσον χρειαστεί, σε νέες αποφάσεις, όπως η επιδότηση της τιμής του πετρελαίου κίνησης και στην υλοποίηση άλλων, όπως η φορολόγηση των υπερεσόδων των εταιρειών. Απαντώντας πάντως σε σχετική ερώτηση, ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι «δεν θα ξεφύγουμε από τον στόχο για την επίτευξη πρωτογενούς ελλείμματος 1,7% το 2022».
Τα λιγοστά περιθώρια και οι εκλογές
Υπό την πίεση των ευρωπαϊκών εκκρεμοτήτων και εν όψει του χειμώνα, κυβερνητικές πηγές αναγνωρίζουν ότι «τα περιθώρια στενεύουν». Το θέμα της ενέργειας σε συνδυασμό με τη γενικότερη πληθωριστική κρίση αποτελούν για την προσεχή περίοδο προφανή προτεραιότητα του πρωθυπουργικού επιτελείου. Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν ότι σε αυτό το πεδίο θα εξελιχθεί κατά μείζονα λόγο η προεκλογική αντιπαράθεση, κατά την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους Αλέξη Τσίπρα και Νίκο Ανδρουλάκη.
Επιπλέον, με αυτόν τον γνώμονα θα καταστρωθεί η προεκλογική στρατηγική και υπό αυτό το πρίσμα θα ληφθούν αποφάσεις με στόχο την κάμψη της δυσαρέσκειας των πολιτών λόγω του υπαρκτού προβλήματος της μείωσης των πραγματικών εισοδημάτων. Ως προς αυτά δε, χαρακτηριστική του προβληματισμού της κυβέρνησης και ενδεικτική της διαρκούς αναζήτησης παρεμβάσεων είναι η επιφυλακτικότητα ως προς την αποτελεσματικότητα μέτρων, όπως το «καλάθι του νοικοκυριού». «Κρατάμε… μικρό καλάθι» αναφέρουν σχετικώς κυβερνητικές πηγές. Οι παράμετροι αυτές θα καθορίσουν πάντως την πολιτική ατμόσφαιρα της προσεχούς περιόδου, η πρώτη μεγάλη μάχη της οποίας θα δοθεί στη συζήτηση του προϋπολογισμού.
Με αυτή τη διαδικασία και σε ένα περιβάλλον διεθνούς αστάθειας αναμένεται ότι θα κηρυχθεί επί της ουσίας η έναρξη της προεκλογικής περιόδου, η οποία θα ξεκινήσει στα τέλη του έτους και θα έχει διάρκεια (λιγότερων ή περισσότερων) μηνών.
Το στοίχημα ενόψει εκλογών
Η αλληλεπίδραση όλων των παραγόντων και εκκρεμοτήτων διαμορφώνουν για το Μέγαρο Μαξίμου ένα πολιτικό παιχνίδι με τον χρόνο. Οσο αυτό θα εξελίσσεται, με ορίζοντα την ημερομηνία των εκλογών, η διαρκής προσπάθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη θα είναι να αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των επιλογών του απέναντι στις αναμενόμενες λαϊκιστικές κορόνες της αντιπολίτευσης, κατά τα όσα διαμηνύουν συνεργάτες του.
Νέα πτώση 10% στις τιμές μετά τη συμφωνία
Το φυσικό αέριο σημείωσε σημαντική πτώση, αφού οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στη Σύνοδο Κορυφής να υποστηρίξουν επείγοντα μέτρα κατά των αυξημένων τιμών ενέργειας. Τα μελλοντικά συμβόλαια του δείκτη TTF υποχώρησαν έως και 10%, οδεύοντας προς την τρίτη συνεχόμενη εβδομαδιαία με απώλειες.
Η επίσκεψη Σολτς με πλούσια ατζέντα για εξοπλιστικά, ενέργεια, Τουρκία
Με φόντο την ευρωπαϊκή και γερμανική δυσκαμψία στο πεδίο της ενεργειακής κρίσης, ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα προσλαμβάνει η επικείμενη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ολαφ Σολτς.
Ο ομοσπονδιακός καγκελάριος αναμένεται να επισκεφθεί επισήμως την Αθήνα στις 26-27 Οκτωβρίου προερχόμενος από το Παρίσι και η ημερήσια διάταξη των συζητήσεών του με τον Πρωθυπουργό θα είναι πλούσια. Κατά πληροφορίες, σε αυτήν περιλαμβάνονται συμφωνίες για την αναβάθμιση του στόλου των τεθωρακισμένων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, σχέδια για γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα στον τομέα της παραγωγής και συντήρησης αρμάτων μάχης, αλλά και διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας στο πεδίο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ως προς τα εξοπλιστικά πάντως, ο Πρωθυπουργός δεν επιβεβαίωσε τις υπάρχουσες πληροφορίες στις δηλώσεις του μετά το τέλος της συνόδου την Παρασκευή.
Στην ατζέντα της συνάντησης περιλαμβάνονται και τα ελληνοτουρκικά. Κυβερνητική πηγή σημείωνε εν όψει αυτών ότι κατά το τελευταίο διάστημα η γερμανική στάση κρίνεται ικανοποιητική, δεδομένης της πολιτικής ίσων αποστάσεων (αν όχι φιλοτουρκικής στάσης) του Βερολίνου κατά το διάστημα των τελευταίων ετών.
Η εκτίμηση αυτή επαληθεύτηκε (έστω μερικώς) την Παρασκευή, με μία ισορροπιστική δήλωση του αναπληρωτή κυβερνητικού εκπροσώπου Βόλφγκανγκ Μπίχνερ στο Βερολίνο.
Οταν ρωτήθηκε πώς αξιολογούνται από την Καγκελαρία απειλές όπως το «θα έρθουμε μια νύχτα» του Ταγίπ Ερντογάν, απάντησε: «Το σημειώνουμε. Πάντα καθιστούμε σαφές ότι δεν θεωρούμε σωστές απειλές και μη φιλικές δηλώσεις απέναντι σε γείτονες. Η κυβέρνηση το καθιστά σαφές σε κάθε ευκαιρία. Το καθιστά σαφές πάντα και το υπουργείο Εξωτερικών. Πιστεύω όμως και ότι δεν πρέπει να συζητούμε πολύ για κάθε φράση που λέγεται».
