ΣΥΡΙΖΑ: Δρακογενιά χωρίς δράκο

Τι κάνει η δρακογενιά του ΣΥΡΙΖΑ όταν το παραμύθι παύει να έχει δράκο; Ο καθένας το παλεύει όπως ξέρει και μπορεί. Ο Αλέξης Τσίπρας επανατοποθετεί πολιτικά τον εαυτό του στέλνοντας αίτηση «διαζυγίου» μέσω Facebook στον ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη και στη Νέα Αριστερά του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Ο πρώην υπασπιστής του Νίκος Παππάς, έχοντας χάσει προ πολλού την εύνοιά του, απλώνει τα δίχτυα του στο κόμμα μέχρι τον επόμενο γύρο εσωκομματικών εκλογών περιμένοντας να του χαμογελάσει η τύχη. Και όλοι μαζί κουβαλούν τον σταυρό της κυβερνητικής τους θητείας, οι αρνητικές μνήμες της οποίας ακόμα δεν έχουν ξεθωριάσει για το μεγαλύτερο κομμάτι του εκλογικού σώματος.

Ταινία μόνο με δεύτερους ρόλους

Ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τον Αλέξη Τσίπρα είναι σαν ταινία χωρίς πρωταγωνιστή, μόνο με δεύτερους ρόλους. Ο Στέφανος Κασσελάκης είναι φωτογενής αλλά ποιον συνεπήρε ο δραματικός διάλογός του με την Ολγα Γεροβασίλη στο βήμα του συνεδρίου και το είπα-ξείπα για τις εκλογές; Μόνο κάποιους κλακαδόρους και οπαδούς του που γέμισαν τις κερκίδες στο κλειστό γήπεδο του Τάε Κβον Ντο και εξέφραζαν θορυβωδώς την απέχθειά τους για το κομματικό κατεστημένο, το οποίο «πάει να δέσει χειροπόδαρα» τον πρόεδρο της καρδιάς τους.

Αυτός ο κόσμος του συνεδρίου λίγη σχέση έχει με τον παλαιό ΣΥΡΙΖΑ του 3%, ίσως και με τον ΣΥΡΙΖΑ του 2012 – 2015. Εχει όμως απόλυτη σχέση με τον κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ που για να κατακτήσει και για να διατηρήσει την εξουσία ενσωμάτωνε ό,τι μπορούσε από όπου μπορούσε χωρίς αρχές και κανόνες, με χαρακτηριστικότερη τη συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Οσοι είχαν αντιρρήσεις τότε τις κρατούσαν για τις παρέες τους και για κλειστές κομματικές συνάξεις. Δημοσίως, υπερασπίζονταν με θέρμη την αταίριαστη συνύπαρξη της ριζοσπαστικής Αριστεράς με την άκρα Δεξιά, διαφημίζοντας πόσο μπεσαλής ήταν ο Πάνος Καμμένος. Αυτός ο «γάμος» ενδεχομένως να μην ήταν εφικτός, αν δεν είχε ήδη μετακομίσει στον ΣΥΡΙΖΑ το πιο λαϊκιστικό κομμάτι του ΠαΣοΚ.

Ο λαϊκισμός και ο προξενητής

Ο λαϊκισμός ήταν η πλατφόρμα συνεργασίας αυτών των δυνάμεων και προξενητής, αποκαλύπτουν εκ των υστέρων σύντροφοί του, ήταν ο Παππάς. Εκείνος προσέγγισε, λένε, στελέχη του ΠαΣοΚ, όπως ο Χρήστος Σπίρτζης, που πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ μαζί με την εκλογική προίκα τους, και διευκόλυνε τη συνεργασία με τους ΑΝΕΛ σβήνοντας τις εσωτερικές φωτιές. Τότε ο Τσίπρας ανυπομονούσε να πάρει την εξουσία και ο Παππάς με τον ακραίο οπορτουνισμό του συνδαύλιζε την πυρά χωρίς να πολυσκέφτεται τις συνέπειες. Ηταν άλλωστε ο εξ απορρήτων του, ο πιο κοντινός του άνθρωπος.

Οσοι γνώριζαν καλά τον Παππά και εκούσια δεν συμμετείχαν στο πανηγύρι, ανησυχούσαν με τις υπερεξουσίες που είχε. Τον θεωρούσαν ανακατωσούρα και αναποτελεσματικό. Η περιπέτεια με τις τηλεοπτικές άδειες που οδήγησε στην καταδίκη του από το Ειδικό Δικαστήριο με σκορ 13-0 απέδειξε το δίκιο τους, αν και υπήρχαν πρόδρομα σημάδια όταν επιχείρησε το 2015 να καπελώσει τη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς και τα έκανε μαντάρα. Αποσύρθηκε μόνος του με τη σιωπηλή ανακούφιση των συναρμόδιων υπουργών, μάλλον και του πρωθυπουργού, ο οποίος μετά το φιάσκο με τις τηλεοπτικές άδειες τον απομάκρυνε από το Μέγαρο Μαξίμου.

Η συγκρότηση ισχυρής ομάδας

Οι δεσμοί δεν κόπηκαν, γιατί το πεδίο στο οποίο διαπρέπει ο Παππάς είναι η εσωκομματική δικτύωση. Αυτό έγινε το μεγάλο του ατού από το 2019 που ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές μέχρι σήμερα. Οντας στην αντιπολίτευση, προτού κορυφαία στελέχη και ο ίδιος ο Τσίπρας συνειδητοποιήσουν τι τους είχε συμβεί, ο Παππάς άρχισε να συγκροτεί την ομάδα των προεδρικών. Η «Κίνηση Μελών» (Φλαμπουράρης, Γεροβασίλη, Φάμελλος, Δούρου, Πολάκης, Ζαχαριάδης, κ.ά.) ήταν η πολυπληθέστερη και ισχυρότερη τάση στον ΣΥΡΙΖΑ. Στο τρίτο συνέδριο του κόμματος το 2022, που πραγματοποιήθηκε έξι χρόνια μετά το δεύτερο του 2016, έλαβε το 70%, έναντι του περίπου 30% της «Ομπρέλας» (Τσακαλώτος, Φίλης, Σκουρλέτης, κ.ά.), της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.

Μετά την επικράτηση του Κασσελάκη, η «Ομπρέλα» μαζί με στελέχη που συγκαταλέγονταν στους «προεδρικούς», όπως η Εφη Αχτσιόγλου και ο Αλέξης Χαρίτσης, αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, συγκροτώντας τη Νέα Αριστερά. Η «Κίνηση Μελών», όμως, στην πλειονότητά της παρέμεινε, και αυτό έδωσε τη δυνατότητα στον Παππά να προσφέρει το 8% που έλαβε στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών, μαζί με τη δικτύωσή του στις οργανώσεις και στα μέλη, στον διαφαινόμενο νικητή. Ο υπασπιστής του Τσίπρα έγινε ο kingmaker του Κασσελάκη. Μια πύρρειος νίκη. Η αποσυναρμολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ που ξεκίνησε το 2015 μετά το δημοψήφισμα και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου μοιάζει αδύνατον να σταματήσει, και ο νέος πρόεδρος με το ερωτηματολόγιο για την αλλαγή ονόματος, λογότυπου και φυσιογνωμίας του κόμματος της έδωσε νέα δυναμική.

Αλλα συμφώνησε, άλλα έπραξε

Ο Κασσελάκης είναι νέος στο κόμμα, η άγνοιά του για τα ενδότερα δικαιολογείται. Οι υπόλοιποι, όμως, που κάλεσαν τον Παππά στη μυστική συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στο σπίτι του Αλέκου Φλαμπουράρη, με τον Αλέξη Τσίπρα, την Ολγα Γεροβασίλη και τον Μιχάλη Καλογήρου, γιατί εξανέστησαν κατόπιν με τη στάση του; Τον κάλεσαν γιατί έχει δύναμη. Ο Παππάς εκεί συμφώνησε ότι πρέπει να τελειώνουν με τον Κασσελάκη και στο συνέδριο τους την έφερε στηρίζοντας τον Κασσελάκη.

Είχαν μεσολαβήσει και άλλα. Την Πέμπτη, δύο ώρες πριν από το συνέδριο, ο Τσίπρας με την ανάρτηση που ελάχιστοι γνώριζαν ότι θα κάνει, και σε αυτούς δεν περιλαμβανόταν ο Παππάς, δεν άσκησε κριτική μόνο στον νυν πρόεδρο και σε όσους έφυγαν από το κόμμα. Αναφέρθηκε και σε όσους «διαφωνούν στο παρασκήνιο, αλλά σιωπηλά περιμένουν να έρθει η εκλογική αποτυχία ώστε να του τη χρεώσουν. Αδιαφορώντας για το τι θα σημαίνει αυτό για την παράταξη και τη χώρα». Ο εσωτερικός κύκλος κατάλαβε αμέσως ότι έδειχνε τον Παππά, προφανώς το αντιλήφθηκε και εκείνος.

Η αυτονόμηση και οι φιλοδοξίες

Ο Τσίπρας πρότεινε εκλογές άμεσα ώστε να επαναβεβαιώσει ο πρόεδρος την εμπιστοσύνη των μελών. Ο Παππάς, όπως και ο Παύλος Πολάκης και ο Σωκράτης Φάμελλος, ο περίγυρος του πρώην προέδρου, δηλαδή, έβαλε φρένο στις εκλογές. Με μια εφ’ όλης της ύλης αρχηγική ομιλία συντάχθηκε με την αγωνία της πλειονότητας, όπως είπε, των συνέδρων και των μελών του κόμματος να μην «καταναλώσουμε τις 50 από τις 100 μέρες που απομένουν ως τις ευρωεκλογές για ζητήματα δικά μας» και να τις επενδύσουν όλες στη μάχη κατά της ΝΔ. Αρα άλλοι αδιαφορούν για την παράταξη και τη χώρα, όχι εκείνος. Και σε συνέντευξή του μετά το συνέδριο «αποκάλυψε» ότι δεν συμφωνούσαν πάντα σε όλα με τον Τσίπρα.

Στην περιδίνηση που βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ, το ποιος βγήκε κερδισμένος και ποιος χαμένος από το συνέδριο είναι δευτερεύουσας σημασίας. Το κόμμα του Τσίπρα δεν υπάρχει πλέον και είναι αμφίβολο αν και ο ίδιος χρειάζεται το απομεινάρι του στην επόμενη φάση που σχεδιάζει. Η Γεροβασίλη βγήκε μπροστά ως κλειδοκράτορας του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ. Ο Παππάς αυτονομήθηκε έναντι όλων, υπογράμμισε τον προσωπικό του ρόλο και τοποθετήθηκε με φιλοδοξία έναντι των μελλοντικών εξελίξεων. Ο Κασσελάκης άρπαξε τη διέξοδο που του προσφέρθηκε μέχρι τις ευρωεκλογές, αλλά περπατάει σε αναμμένα κάρβουνα αφού οι σύμμαχοί του είναι ταυτόχρονα και οι εσωτερικοί του αντίπαλοι. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα μεταλλαγμένο, στενάζει κάτω από τον τροχό της Ιστορίας. Και η δρακογενιά, ένα παράγωγο της κρίσης, φαίνεται ότι μόνο μέσα από κρίσεις μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό της, ακόμα και αν αυτές την κατασπαράζουν.