Διχάζει και τον ΣΥΡΙΖΑ το δόγμα Τσίπρα – Πολάκη

Μέχρις ότου ν’ αποδειχθεί αν η επιλογή της προσωπικής επίθεσης κατά του Κώστα Σημίτη και της τυφλής σκανδαλολογίας θα μετατραπεί σε μπούμερανγκ για την κυβέρνηση και τον Αλέξη Τσίπρα, ένα μείζον πρόβλημα αναδεικνύεται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι η απροθυμία μιας μεγάλης μερίδας στελεχών να ακολουθήσουν την ηγεσία στον δρόμο της λασπολογίας και της συλλήβδην ποινικοποίησης προηγούμενων περιόδων διακυβέρνησης – με την εξαίρεση φυσικά της πενταετίας Καραμανλή.

Η αποστασιοποίηση αυτή εκφράστηκε ξεκάθαρα από τον Νίκο Φίλη στη συνέντευξή του στο «Βήμα» την προηγούμενη εβδομάδα. Είπε ο κ. Φίλης, και ενώ η αντιπαράθεση μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου και Χαριλάου Τρικούπη μαινόταν λόγω της απόφασης να ανοιχτούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη:

«Οι πολιτικοί δεν έχουν καμιά δουλειά να προαναγγέλλουν διώξεις ή να θεωρούν πολιτικά υποκινούμενες τις πρωτοβουλίες της Δικαιοσύνης. Δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για νέο ’89, όλοι έχουμε βγάλει τα συμπεράσματά μας από εκείνη την περίοδο. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ενοχοποιούνται συλλήβδην οι πολιτικές παρατάξεις. Πιστεύω ότι η απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής για έλεγχο στους λογαριασμούς του κ. Σημίτη έχει στοιχεία υπερβολής και είμαι βέβαιος, με βάση τη δημόσια εικόνα του, ότι τίποτα το επιλήψιμο δεν υπάρχει. Αλλο οι πολιτικές διαφωνίες με τον κ. Σημίτη και οι αδιαμφισβήτητες ευθύνες του για τους υπερεξοπλισμούς και τα «έργα» υπουργών του, άλλο η αμφισβήτηση της προσωπικής εντιμότητας και ακεραιότητάς του».

Η παρέμβαση αυτή προκάλεσε έντονη ενόχληση στην ηγεσία της κυβέρνησης και στον κύκλο των «πιστών» του κ. Τσίπρα.

Δημόσιες απαντήσεις στον κ. Φίλη δεν δόθηκαν, όμως στο παρασκήνιο και στα γραφεία του Μεγάρου Μαξίμου το κλίμα ήταν βαρύ για το γεγονός ότι ο πρώην υπουργός έσπασε το μέτωπο στο οποίο έχει επενδυθεί μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο.

Επρόκειτο στην πραγματικότητα για την πρώτη σοβαρή αμφισβήτηση του «δόγματος Πολάκη» από ένα κορυφαίο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και παρ’ όλο που είχε συνταχθεί με αυτό και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός.

Παρά ταύτα, η ουσία του προβλήματος για την κυβέρνηση έχει αναδυθεί πλέον στην επιφάνεια.

Η παρέμβαση Φίλη έφερε στη δημοσιότητα δύο παραμέτρους οι οποίες, με την πάροδο του χρόνου, πιθανολογείται ότι θα εξελιχθούν σε στοιχεία υπονομευτικά για τις επιλογές του κ. Τσίπρα και της ομάδας του.

Η πρώτη έχει να κάνει με την πικρή εμπειρία του παρελθόντος. Η επισήμανση ότι δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για νέο ’89 αφενός αποκάλυψε ότι ένας τέτοιος σχεδιασμός περιλαμβάνεται στις επιδιώξεις της Ηρώδου Αττικού, αφετέρου ακούστηκε σαν προειδοποίηση.

Και αυτό επειδή κάποιοι παλαιότεροι του κ. Τσίπρα γνωρίζουν πόσο καταστροφικά ήταν τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης περιόδου και της επίθεσης στον Ανδρέα Παπανδρέου. Η Αριστερά – και ιδιαίτερα ο ΣΥΝ – επέστρεψε στα «πέτρινα χρόνια» και στο πολιτικό περιθώριο, μέχρις ότου ξαναβρεί συνθήκες και προϋποθέσεις ώστε να μην παλεύει αγωνιωδώς για την είσοδό της στη Βουλή.

Επιπλέον, η εμπειρία της περιόδου εκείνης έχει διδάξει ότι επιθέσεις τέτοιου είδους, ειδικώς όταν αποδεικνύονται ανυπόστατες, επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Ηδη με την εκδήλωση της αντιπαράθεσης, στην οποία ο πρώην πρωθυπουργός βρέθηκε στο επίκεντρο, στοιχεία συσπείρωσης του ΠαΣοΚ – ΚΙΝΑΛ έγιναν αισθητά.

Η δεύτερη παράμετρος, μέσω της οποίας αποκαλύπτεται το εσωτερικό πρόβλημα της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ, αφορά το αντικειμενικό πρόβλημα στην πορεία προς τις εκλογές. Είναι οι προσωπικές στρατηγικές τις οποίες είναι αναγκασμένοι όλοι να ακολουθούν όσο θεωρούν δεδομένη την εκλογική ήττα του κόμματός τους.

Εν όψει ενός τέτοιου ενδεχομένου, η διατήρηση συνοχής και η υπηρέτηση μιας συντεταγμένης πορείας είναι εξαιρετικά δύσκολη για τον ΣΥΡΙΖΑ, ειδικώς όσο η ηγεσία της κυβέρνησης λειτουργεί και αποφασίζει ερήμην όλων των υπολοίπων.

Η ατμόσφαιρα επιβαρύνεται όσο οι εκλογές, ούτως ή άλλως, πλησιάζουν και όλοι βρίσκονται ενώπιον μια σκληρής πραγματικότητας. Εν όψει μιας προδιαγραφόμενης ήττας, μια βασανιστική λεπτομέρεια κυριαρχεί στη σκέψη των βουλευτών της σημερινής πλειοψηφίας: Είναι η επίγνωση ότι – σε μια καλή εκδοχή – οι μισοί από αυτούς δεν θα βρίσκονται στα έδρανα του Κοινοβουλίου μετά την εκλογική αναμέτρηση.

Υπό αυτή την έννοια, οι εκλογές αντιμετωπίζονται ως μια ιδιότυπη, πολιτική ρωσική ρουλέτα και το δόγμα που κυριαρχεί είναι «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο δημόσιων τοποθετήσεων, αποστασιοποιήσεων, προσωπικών στρατηγικών.

Οι διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ εκδηλώνονται πλέον όχι μόνο με τρόπο ανοιχτό, όπως στην περίπτωση του Νίκου Φίλη, αλλά και διά της σιωπής και της διακριτικής απουσίας από τη δημόσια συζήτηση.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου. Η διαφωνία του με την επιλογή του Μεγάρου Μαξίμου να αποδυθεί σε ένα κυνήγι μαγισσών είναι γνωστή και οφείλεται όχι απλώς σε πολιτικούς λόγους, αλλά και στην επίγνωση ότι η δημιουργία ενός τοξικού πολιτικού περιβάλλοντος δεν συμβάλλει κατά το παραμικρό στην υποτιθέμενη προσπάθεια διαμόρφωσης ενός κλίματος σταθερότητας και εμπιστοσύνης.

Ο νέος κύκλος σιωπής και αποστασιοποίησης του υπουργού Οικονομικών έχει καταγραφεί και έχει επισημανθεί τις τελευταίες εβδομάδες. Χαρακτηριστικό ήταν δε ότι ακόμη και ο πρώτος «μεταμνημονιακός» προϋπολογισμός, για τον οποίο ο κ. Τσίπρας πανηγυρίζει με κάθε ευκαιρία και σε κάθε του δημόσια παρέμβαση, δεν κατατέθηκε στη Βουλή από τον κ. Τσακαλώτο, αλλά από τον αναπληρωτή του Γ. Χουλιαράκη.
Η απόσταση του υπουργού από τις επιλογές του Πρωθυπουργού και τη στρατηγική της τυφλής πόλωσης είναι δεδομένη, πλην όμως η απροθυμία του να συνταχθεί με τη γραμμή αυτή εξελίσσεται σε άλλο ένα πολιτικό πρόβλημα για τον κ. Τσίπρα.
Κατά πληροφορίες, μηνύματα δυσαρέσκειας έχουν σταλεί παρασκηνιακώς από το Μέγαρο Μαξίμου και με διάφορους τρόπους.

Εκ μέρους του κ. Τσακαλώτου δεν έχει δοθεί απάντηση. Πάντως χαρακτηριστική της ατμόσφαιρας που επικρατεί ήταν η σπουδή με την οποία την Παρασκευή νωρίς το πρωί εκδόθηκε μια ανακοίνωση από το γραφείο του και δόθηκαν κάποια… ίχνη ζωής.
Σε αυτήν αναφερόταν ότι ο υπουργός Οικονομικών θα μιλούσε το απόγευμα της ίδιας ημέρας σε πολιτική εκδήλωση στη Μυτιλήνη με θέμα «το οικονομικό σχέδιο της κυβέρνησης για την ανάπτυξη μετά την έξοδο από τα μνημόνια»…