Βηματισμό αναζητεί η κυβέρνηση έπειτα από τα αλλεπάλληλα στραβοπατήματα και τις πολλαπλές αστοχίες του καλοκαιριού. Με ορίζοντα τη ΔΕΘ και εν όψει της επαναλειτουργίας της Βουλής, νομοσχέδια ετοιμάζονται με εντατικούς ρυθμούς. Κατά προτεραιότητα, το εργασιακό του Αδωνη Γεωργιάδη για την ενσωμάτωση ευρωπαϊκής οδηγίας για τις νέες μορφές εργασίας, η επικαιροποίηση του «επιτελικού κράτους» της Νίκης Κεραμέως, τα όσα σχεδιάζει για τη Δικαιοσύνη ο Γιώργος Φλωρίδης, καθώς και οι νέες παρεμβάσεις για τη φοροδιαφυγή, οι οποίες έχουν προετοιμαστεί από τον Κωστή Χατζηδάκη.

Μέσω αυτών ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιχειρήσει να ξαναπιάσει το νήμα των μεταρρυθμίσεων και να αντιμετωπίσει τα πρώιμα συμπτώματα χαλάρωσης της κυβέρνησης, τα οποία φάνηκαν αμέσως μετά τις πρόσφατες εκλογές.

«Τήρηση της νομιμότητας και μεταρρυθμίσεις» θα είναι ο κεντρικός άξονας των όσων ετοιμάζεται να εξαγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ, μεταφέρουν συνεργάτες του Πρωθυπουργού, με την επίγνωση ότι η κυβέρνηση δεν έχει πίστωση χρόνου. «Το 41% των εκλογών περισσότερο πιέζει για την εφαρμογή των δεσμεύσεών μας παρά δικαιολογεί καθυστερήσεις και εφησυχασμό» λένε σχετικά οι ίδιες πηγές. Σε αντίστοιχο πνεύμα, προαναγγέλλουν ότι από τις αμέσως προσεχείς εβδομάδες θα πρέπει να αναμένεται επιτάχυνση και του νομοθετικού έργου και της υλοποίησης των όσων έχουν ήδη δρομολογηθεί.

Αντίπαλος το βαθύ κράτος

Υπό αυτό το πρίσμα, στο περιβάλλον του Πρωθυπουργού κυριαρχεί η εκτίμηση ότι η μέχρι στιγμής ευνοϊκή οικονομική συνθήκη και η διαφαινόμενη και αναμενόμενη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας διαμορφώνουν μια πιεστική προσδοκία.

«Αντίπαλός μας τώρα είναι το βαθύ κράτος και οι παρεμβάσεις σε αυτό το πεδίο δεν μπορεί να καθυστερήσουν» επισημαίνουν οι ίδιες κυβερνητικές πηγές και προσδιορίζουν χρονικά τις εμπροσθοβαρείς πρωτοβουλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη για το πρώτο δίμηνο έπειτα από την επαναλειτουργία της Βουλής, η οποία έχει προγραμματιστεί για τη Δευτέρα 28 Αυγούστου.

Στο προσεχές διάστημα, με διαφορετική ιεράρχηση προτεραιοτήτων, αλλά πάντως σε μια προσπάθεια να καλυφθούν τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν ή εξακολουθούν να διαπιστώνονται (π.χ. στο πεδίο της ακρίβειας), αναμένονται τελικές αποφάσεις και παρεμβάσεις σε πεδία όπως:

α) Στην οριστικοποίηση των στοιχείων εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ώστε να επιβεβαιωθούν τα δημοσιονομικά περιθώρια για νέα μέτρα στήριξης. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται ότι μέσω των πρώτων ενδείξεων για το πρωτογενές πλεόνασμα και των στοιχείων για τις εισπράξεις από τον τουρισμό, θα αποφασιστούν οι νέες παροχές οι οποίες θα εξαγγελθούν στη ΔΕΘ. Κατά τις πρώτες πληροφορίες, οι οποίες διακινούνται ήδη από το υπουργείο Οικονομικών, μελετάται η νέα επέκταση του Market Pass.

β) Στην ολοκλήρωση της εσωτερικής έρευνας της Αστυνομίας και στην απόδοση ευθυνών για τα όσα συνέβησαν στην περίπτωση της επιδρομής των κροατών χούλιγκαν και τη δολοφονία του Μιχάλη Κατσούρη στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ηδη προς το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου προανήγγειλε ότι ο κύκλος των υπευθύνων θα διευρυνθεί.

Οι παρεμβάσεις στην Αστυνομία

Πηγές εντός του Μεγάρου Μαξίμου αναφέρουν ότι δεν θα πρέπει σε αυτή τη φάση να αναμένονται εκκαθαρίσεις οι οποίες θα επηρεάσουν τα υψηλά κλιμάκια της Ελληνικής Αστυνομίας. Δεν αποκλείεται όμως τίποτε για τη συνέχεια, πιθανώς σε «νεκρό» χρόνο και πάντως με τη μορφή τακτικών κρίσεων. Οπως διαπιστώνεται και επισημαίνεται από έμπειρα στελέχη της Αστυνομίας, η αναζήτηση αιτίων για τις επιχειρησιακές αστοχίες, όπως η πρόσφατη με την επιδρομή των χούλιγκαν από την Κροατία, δεν θα πρέπει να καταλήγει τόσο σε πρόσωπα (ή τουλάχιστον αποκλειστικά σε αυτά), αλλά περισσότερο στον τρόπο λειτουργίας, στην οργάνωση της υπηρεσίας και στις κυρίαρχες αντιλήψεις.

Υπό αυτό το πρίσμα οι τραγικές διαπιστώσεις λόγω του φιάσκου που κατέληξε στο φονικό της Νέας Φιλαδέλφειας ανοίγουν ένα νέο πεδίο πρόκλησης για την κυβέρνηση και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Και αυτό είναι, σύμφωνα πάντα με στελέχη τα οποία διαθέτουν συσσωρευμένη επιχειρησιακή εμπειρία, η ουσιαστική αναδιοργάνωση και αναδιάρθρωση της Αστυνομίας.

Οπως σημειώνουν, «ο χρόνος για να γίνουν αυτά είναι τώρα. Αλλο ένα παρόμοιο περιστατικό θα είναι καταστροφικό σε όλα τα επίπεδα, τόσο στο εσωτερικό της Αστυνομίας όσο και στην αξιοπιστία της και στο αίσθημα ασφάλειας των πολιτών».

Ελλειψη ηθικού και κινήτρου

Κατά τις ίδιες πηγές, λόγω της κομματοκρατίας, της αναβάθμισης άπειρων και ανεπαρκών στελεχών και της απόταξης, του παραγκωνισμού, ακόμη και των διώξεων άξιων και έμπειρων αξιωματικών τα τελευταία χρόνια, αυτή τη στιγμή στην Αστυνομία δεν υπάρχει ούτε ηθικό ούτε κίνητρο για την αποτελεσματική λειτουργία του Σώματος.

Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρονται οι προαγωγές και τοποθετήσεις σε νευραλγικές θέσεις, είτε στην ηγεσία της Αστυνομίας είτε σε Διευθύνσεις της πρωτεύουσας και των αστικών κέντρων, αξιωματικών με θητεία και περιορισμένη εμπειρία από επαρχιακές πόλεις, οι οποίες κατά προφανή τρόπο έχουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά και απαιτήσεις ασφαλείας.

Πιθανή λύση στο συγκεκριμένο πεδίο εκτιμάται ότι θα μπορούσε να δοθεί με ένα σύστημα επιχειρησιακής μοριοδότησης, μέσω του οποίου άξιοι και έμπειροι αξιωματικοί θα τοποθετούνται στις κατάλληλες θέσεις, δίχως να προτάσσονται κομματικά ή άλλα αναξιοκρατικά κριτήρια.

Υπό αυτές τις συνθήκες και με αφορμή τα πρόσφατα τραγικά περιστατικά, για την ηγεσία της κυβέρνησης είναι σαφές ότι η αναδιοργάνωση της Αστυνομίας αποτελεί μια από τις μεγάλες προκλήσεις του «πολυδιάστατου εκσυγχρονισμού» και μάλιστα με χαρακτήρα κατεπείγοντος.

Η πρόκληση για τον νέο υπουργό

Στον νέο υπουργό Προστασίας του Πολίτη Γιάννη Οικονόμου έχει ανατεθεί μια εξαιρετικά σημαντική αποστολή και τα όσα θα πρέπει να φέρει εις πέρας είναι σαφές ότι υπερβαίνουν τη διαχείριση και εκτείνονται σε όλο το φάσμα λειτουργίας, δράσης και επιχειρησιακής αναβάθμισης της Αστυνομίας. Οπως επιμένουν αστυνομικές και κυβερνητικές πηγές, οι συνθήκες και οι απαιτήσεις ασφαλείας της εποχής είναι εξαιρετικά σύνθετες και μια άμεση, ουσιαστική παρέμβαση στη δομή και στη λειτουργία του Σώματος είναι η υπ’ αριθμόν 1 προτεραιότητα. «Παρά την τεχνολογική πρόοδο και τα πολλά βήματα που έχουν γίνει, στο διοικητικό κομμάτι και στην επιχειρησιακή αξιολόγηση λειτουργούμε με όρους της δεκαετίας του ’50» επισημαίνεται από παλαιά στελέχη της Αστυνομίας. Με αυτή την έννοια, η κυβέρνηση καλείται να δώσει άλλη μια μάχη με τον χρόνο και με τον εαυτό της, δεδομένου ότι η ασφάλεια, ο νόμος και η τάξη είναι μια από τις κεντρικές της διακηρύξεις. Και όπως επισημαίνεται από κυβερνητικές πηγές, είναι σαφές ότι και σε αυτόν τον τομέα δεν υπάρχουν πολλά χρονικά περιθώρια.

Η δοκιμασία των αυτοδιοικητικών εκλογών και η ανησυχία του Μαξίμου

Εκ των πραγμάτων, οι κυβερνητικές παρεμβάσεις των ερχόμενων εβδομάδων έχουν και προεκλογική επίδραση. Σε τρεις εβδομάδες ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα εμφανιστεί στη ΔΕΘ και σε λιγότερο από έναν μήνα έπειτα από την ομιλία του εκεί θα διεξαχθεί ο πρώτος γύρος των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει προσδώσει πολιτικό και κομματικό χαρακτήρα στις αναμετρήσεις για τις 13 περιφέρειες και προφανής στόχος είναι να αποφευχθεί ή να αποτραπεί η εκδήλωση δυσαρέσκειας σε βάρος της κυβέρνησης και να επιβεβαιωθεί η αίσθηση της πολιτικής κυριαρχίας της ΝΔ και του ιδίου.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται από κυβερνητικά στελέχη, «αυτή τη στιγμή υπάρχει το πολιτικό κεφάλαιο, το οποίο θα πρέπει να επενδυθεί. Οι “λειτουργικές δαπάνες” είναι προεξοφλημένες και πάντως θα παραμείνουν ελεγχόμενες, μόνο αν η κυβέρνηση προχωρήσει με τόλμη και αποτελεσματικότητα».

Αφύπνιση και εγρήγορση

Υπό αυτό το πρίσμα, το πρώτο καλοκαιρινό κρας τεστ της κυβέρνησης σε αυτή τη φάση έχει λειτουργήσει ως παράμετρος αφύπνισης και εγρήγορσης. Την ίδια στιγμή όμως έχουν διαπιστωθεί και βαρίδια της προηγούμενης περιόδου διακυβέρνησης, από τα οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να απαλλαγεί, προκειμένου να προχωρήσει με τους ρυθμούς και τον βαθμό αποτελεσματικότητας που θα επιθυμούσε.
Σε αυτή τη συνθήκη, τα όσα έχουν συμβεί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, κάποια από τα οποία οδήγησαν ήδη τον Πρωθυπουργό σε απομακρύνσεις προσώπων, κρίνονται από το επιτελείο του προς το παρόν ως ενδεικτικές, αλλά όχι καθοριστικές αστοχίες. Γνωρίζουν όμως όλοι στο Μέγαρο Μαξίμου ότι ειδικώς λόγω και της απουσίας αξιόπιστης αντιπολίτευσης τα προβλήματα και η αντιμετώπισή τους είναι ο γνώμονας για την κυβέρνηση και ότι η όποια αποτυχία, ειδικώς αν είναι επαναλαμβανόμενη, μπορεί να διαμορφώσει ένα διαφορετικό περιβάλλον σε χρόνο απρόβλεπτο.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι εκλογικές αναμετρήσεις του φθινοπώρου αντιμετωπίζονται μάλλον με αγωνία. Το αν θα υπάρξει εκδήλωση δυσαρέσκειας των πολιτών για οποιονδήποτε λόγο δεν είναι αδιάφορο. Το κρίσιμο, όπως λένε στελέχη του πρωθυπουργικού επιτελείου, είναι το πώς θα εκφραστεί μια ενδεχόμενη τάση των πολιτών να αποδοκιμάσουν την κυβέρνηση ή να στείλουν περισσότερο ή λιγότερο σαφή προειδοποιητικά μηνύματα.
Χαρακτηριστική είναι η παραδοχή τακτικού συνομιλητή του Κυριάκου Μητσοτάκη: «Θα είναι διαφορετικό αν στις περιφερειακές σταλούν μηνύματα μέσω “μελών της οικογένειας” (σ.σ.: εννοώντας υποψηφίους και συνδυασμούς προερχόμενους από τη ΝΔ) ή αν θα ενισχυθούν πρόσωπα και δυνάμεις από το δημοκρατικό φάσμα της αντιπολίτευσης, πόσω μάλλον αν θα εκδηλωθούν άλλες συσπειρώσεις στον χώρο της Ακροδεξιάς».
Υπό αυτή την έννοια, οι προσεχείς εκλογές θα είναι για το Μέγαρο Μαξίμου μια δοκιμασία. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης και τα κομματικά στελέχη της ΝΔ γνωρίζουν άλλωστε ότι στο βάθος βρίσκεται η επόμενη – και περισσότερο κρίσιμη για το πολιτικό περιβάλλον – αναμέτρηση των ευρωεκλογών.