Την Τρίτη το μεσημέρι η Φώφη Γεννηματά συναντήθηκε στο γραφείο της στη Βουλή με τον Θανάση Θεοχαρόπουλο. Του ζήτησε ευθέως να καταψηφίσει τη συμφωνία των Πρεσπών. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, του ξεκαθάρισε ότι αν υπερψηφίσει τη συμφωνία, τότε οι σχέσεις τους θα δοκιμαστούν.
Μηνύματα προς όλους
Η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής τόνισε στον κ. Θεοχαρόπουλο ότι σέβεται τόσο τον ίδιο όσο και την άποψη που διαχρονικά διατυπώνει για το Μακεδονικό η ΔΗΜΑΡ. Ωστόσο του επεσήμανε ότι τη στάση του κόμματός του απέναντι στη συμφωνία ο Αλέξης Τσίπρας τη χρησιμοποιεί προκειμένου να προκαλέσει αναταράξεις στο Κίνημα Αλλαγής που θα διευκολύνουν το σχέδιό του για την πολιτική και εκλογική διαδικασία της Κεντροαριστεράς.
Την Πέμπτη η κυρία Γεννηματά κάλεσε σε σύσκεψη τους στενούς της συνεργάτες. Κοινή διαπίστωση ήταν ότι ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη συζήτηση στη Βουλή ξεδίπλωσε με σαφήνεια το σχέδιό του για τον αφανισμό του μεσαίου χώρου. Οπως υπογραμμίστηκε, το βασικό εμπόδιο σε αυτή την προσπάθεια του κ. Τσίπρα είναι το Κίνημα Αλλαγής. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κράτησε ενιαία στάση κατά την ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Την ίδια ενιαία στάση οφείλει να κρατήσει και στην ψηφοφορία για τη συμφωνία των Πρεσπών. Στη σύσκεψη επισημάνθηκε, μετά την αναστάτωση που προκάλεσαν οι δηλώσεις του Δ. Κρεμαστινού για τα θετικά της συμφωνίας, αλλά και οι πληροφορίες ότι ο Γ. Παπανδρέου θα προβεί σε δημόσια τοποθέτηση στην οποία θα τάσσεται, επί της ουσίας, υπέρ της συμφωνίας, ότι θα έπρεπε να σταλεί ένα μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις. Να καταστεί σαφές ότι διαφοροποιήσεις που, όπως λέγεται, «βοηθούν τη στρατηγική λεηλασίας του χώρου από τον Αλέξη Τσίπρα» δεν θα γίνουν αποδεκτές.
Κομματική πειθαρχία ή όχι;
Το βράδυ της ίδιας ημέρας, σε τηλεοπτική της συνέντευξη, κατέστησε σαφές ότι «είναι σεβαστές οι διαφορετικές προσεγγίσεις στο κόμμα», αλλά «όταν φτάνει η κρίσιμη ώρα, όλοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν πρέπει να πληγώσουν την παράταξη». Ξεκαθάρισε μάλιστα ότι στην περίπτωση που υπάρχουν διαφοροποιήσεις θα υπάρξουν και συνέπειες. «Δεν μπορώ να διανοηθώ», τόνισε, «ότι θα υπάρξουν άνθρωποι στο ΚΙΝΑΛ που θα βάλουν την προσωπική τους άποψη πάνω από τον κοινό στόχο». Τις προηγούμενες ημέρες η κυρία Γεννηματά έγινε αποδέκτης ισχυρών πιέσεων από βουλευτές και στελέχη του κόμματος να θέσει θέμα κομματικής πειθαρχίας. «Αν η πρόεδρος δεν θέσει θέμα πειθαρχίας για όλους, τότε θα σκεφτώ και εγώ αν θα πρέπει να ψηφίσω τη συμφωνία αναζητώντας ανταλλάγματα» ανέφερε βουλευτής της ΔΗΣΥ αποτυπώνοντας το βαρύ κλίμα που υπήρχε τόσο για τον κ. Θεοχαρόπουλο, για τον οποίο θεωρούν ότι «βρίσκεται σε επαφή με τον Αλέξη Τσίπρα», όσο και τον Δ. Κρεμαστινό, για τον οποίο εκτιμούν ότι «δεν μπορεί να παίζει προσωπικά παιχνίδια».
Η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής δεν θέλησε να θέσει ζήτημα κομματικής πειθαρχίας προκειμένου, όπως αναφέρουν συνεργάτες της, να αφήσει περιθώρια ελιγμών στον κ. Θεοχαρόπουλο. Παρά το ότι του ζήτησε να καταψηφίσει τη συμφωνία, όπως αναφέρουν, θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή, άρα να αποφευχθεί η πιθανότητα ρήξης, η υιοθέτηση της στάσης της αποχής ή του «παρών». Αν υπάρξει υπερψήφιση, τότε προβάλλει πολύ πιθανό ένα διαζύγιο. Η ευθύνη λοιπόν για τις όποιες εξελίξεις μεταφέρεται στη ΔΗΜΑΡ. Το ίδιο ισχύει και για τον Γ. Παπανδρέου αλλά και για τον Δημήτρη Κρεμαστινό, που πάντως ξεκαθάρισε ότι θα ακολουθήσει την απόφαση που θα λάβει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κινήματος Αλλαγής, ενώ σε συνομιλία με δημοσιογράφους στη Βουλή διαβεβαίωνε ότι θα τιμήσει την ιστορία του και πως δεν είναι γυρολόγος κανενός. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, στον αντιπρόεδρο της Βουλής έχει διαμηνυθεί ότι στην περίπτωση που υπερψηφίσει τη συμφωνία δεν θα πρέπει να θεωρεί δεδομένη τη συμμετοχή του στα ψηφοδέλτια του Κινήματος Αλλαγής. Εναλλακτικές λύσεις στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη εξεταστεί.
Τι θα κάνει η ΔΗΜΑΡ
Το ζητούμενο είναι τι θα αποφασίσει η Κεντρική Επιτροπή της ΔΗΜΑΡ στη σημερινή της συνεδρίαση. Ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος, που πραγματοποίησε τις τελευταίες ημέρες σειρά επαφών με τα στελέχη του κόμματός του, βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, εμφανίζεται ιδιαίτερα προβληματισμένος για τη στάση που θα κρατήσει και μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε καταλήξει στην εισήγησή του.
Στο εσωτερικό της ΔΗΜΑΡ έχουν διαμορφωθεί δύο κυρίαρχες τάσεις. Η πρώτη, που δείχνει να είναι η πλειοψηφική και με την οποία συντάσσονται στελέχη όπως ο Δημήτρης Χατζησωκράτης, υποστηρίζει ότι η ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί να καταψηφίσει μια συμφωνία που επιλύει ένα εθνικό ζήτημα με τρόπο που απηχεί τις πάγιες θέσεις της ανανεωτικής Αριστεράς. Η δεύτερη, με την οποία συντάσσονται στελέχη όπως ο Θόδωρος Μαργαρίτης, υποστηρίζει ότι η απόφαση δεν μπορεί να μη λάβει υπ’ όψιν της «το παιχνίδι του Αλέξη Τσίπρα» και τάσσεται υπέρ της καταψήφισης της συμφωνίας. Μάλιστα εκφράζουν τον προβληματισμό ότι δεν μπορεί ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος να είναι ο 150ός βουλευτής που θα ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας.
Το δίλημμα αυτό έχει πάψει να υφίσταται λόγω της απόφασης του Ποταμιού. Θεωρώντας δεδομένο ότι οι Σταύρος Θεοδωράκης και Γιώργος Μαυρωτάς θα ψηφίσουν υπέρ της συμφωνίας, έχει ήδη «κλειδώσει» ο αριθμός των 151 θετικών ψήφων που επεδίωκε ο Αλέξης Τσίπρας. Αρα μια θετική ψήφος του κ. Θεοχαρόπουλου θα είναι απαλλαγμένη από ανεπιθύμητους συμβολισμούς. Σε μια τέτοια περίπτωση το μπαλάκι της απόφασης για τυχόν «δυσάρεστες εξελίξεις» θα ριχθεί στην πλευρά της Φώφης Γεννηματά. «Ακόμα και αν ψηφίσουμε υπέρ της συμφωνίας, δεν πρόκειται να αποχωρήσουμε από το Κίνημα Αλλαγής» δηλώνουν στο «Βήμα» υψηλόβαθμα στελέχη της ΔΗΜΑΡ.
Ζήτημα «επιβίωσης»
Αλλά ακόμα και αν σε αυτή την περίπτωση η κυρία Γεννηματά δεν αποφασίσει να προχωρήσει σε ρήξη, στην Αγίου Κωνσταντίνου δεν τρέφουν αυταπάτες. Είναι βέβαιο ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μηδενίσει τις πιθανότητες της παρουσίας του κ. Θεοχαρόπουλου στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του Κινήματος Αλλαγής. Και με δεδομένο ότι οι ψηφοφόροι του ΠαΣοΚ, που αποτελούν την πλειοψηφία της εκλογικής δεξαμενής του Κινήματος Αλλαγής, δεν πρόκειται να ψηφίσουν τους υποψηφίους της ΔΗΜΑΡ, είναι αμφίβολη, αν όχι αδύνατη, η εξασφάλιση της κοινοβουλευτικής παρουσίας του κόμματος. Εκτός και αν, όπως λέγεται, έχει ήδη εξασφαλιστεί μέσω της μετακίνησης της ΔΗΜΑΡ στην προοδευτική παράταξη, με βάση τη διαχωριστική γραμμή που θέτει ο Αλέξης Τσίπρας.
Δεν έφθασαν στη ρήξη, αλλά ο καθένας τραβά τον δρόμο του
Την Πέμπτη το απόγευμα, λίγο πριν από την κοινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και του Πολιτικού Συμβουλίου του Ποταμιού, ο Σταύρος Θεοδωράκης είχε μια μακρά συζήτηση με τον Γιώργο Αμυρά. Γνώριζε ότι δεν μπορούσε να αλλάξει τη θέση του βουλευτή του, που έχει ξεκαθαρίσει εδώ και καιρό ότι θα καταψηφίσει τη συμφωνία των Πρεσπών.
Εσπασαν οι δεσμοί
Ηθελε να διασφαλίσει ότι τυχόν απόφαση του Ποταμιού για υπερψήφιση της συμφωνίας δεν θα οδηγούσε τον κ. Αμυρά στην έξοδο από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ποταμιού. Αυτός ήταν ο κύριος στόχος του κ. Θεοδωράκη. Να διασφαλίσει την κοινοβουλευτική συνοχή του Ποταμιού.
Γνώριζε ότι οι προσδοκίες των στελεχών του κόμματος για την εξεύρεση μια συμβιβαστικής θέσης που θα επέτρεπε στο Ποτάμι να εμφανιστεί με ενιαία στάση στη Βουλή δεν ήταν τίποτα άλλο από μια αυταπάτη. Δεν ήταν μόνο η αμετακίνητη στάση του κ. Αμυρά για την καταψήφιση της συμφωνίας που εμπόδιζε την ύπαρξη μιας κοινής θέσης. Ηταν και η δική του αμετακίνητη θέση υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών. Σε αυτά τα δύο εμπόδια σκόνταψε και η προσπάθεια του Σπ. Λυκούδη να υπάρξει, μέσω της επιλογής της αποχής, μια ενιαία στάση.
Η απόφαση για ψήφο κατά συνείδηση, που συνοδεύτηκε από τη διαβεβαίωση ότι δεν θα αποχωρήσει κανένας βουλευτής από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, χαρακτηρίζεται ως απόφαση «διαχείρισης του τέλους του Ποταμιού». Πέντε βουλευτές, όπως αναφέρουν στελέχη του Ποταμιού, θα εμφανιστούν με τρεις διαφορετικές θέσεις. Επί της ουσίας, επισημαίνουν, το Ποτάμι ως ενιαίο κόμμα «θα υπάρχει τυπικά και κατά τον κανονισμό της Βουλής» για όσο ακόμα διαρκέσει η κοινοβουλευτική περίοδος. Μετά ο καθένας θα τραβήξει τον κατά συνείδηση δρόμο του. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι Γ. Αμυράς και Γρ. Ψαριανός που θα ψηφίσουν κατά της συμφωνίας θα ενταχθούν στα ψηφοδέλτια της ΝΔ. Ο Σπ. Λυκούδης, που είχε ως επιλογή και την αποχή αλλά μετά την απόφαση του Ποταμιού δήλωσε ότι θα ψηφίσει «ναι», είναι αμφίβολο αν θα είναι εκ νέου υποψήφιος. Και ο Στ. Θεοδωράκης αλλά και ο Γ. Μαυρωτάς, που θα ψηφίσουν υπέρ, θα πρέπει να καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια για να δουν το Ποτάμι, αυτόνομο και με πλήρεις εκλογικές λίστες, να διεκδικεί την είσοδό του στην επόμενη Βουλή.
Ο Στ. Θεοδωράκης είχε αποφασίσει να μην καθορίσει τη στάση του με βάση τους κομματικούς υπολογισμούς. Οι μετρήσεις που έχει στη διάθεσή της η Σεβαστουπόλεως δεν δημιουργούν αισιοδοξία για τη μελλοντική πορεία του κόμματος. Τα δημοσκοπικά του ποσοστά κινούνται κάτω του ορίου του 3% που απαιτείται για την είσοδο στη Βουλή και σημάδια ανάκαμψης δεν υπάρχουν. Επιπροσθέτως, το κοινό που φαίνεται να διεκδικεί το Ποτάμι από το Κίνημα Αλλαγής και τη ΔΗΜΑΡ, προκειμένου να επιβιώσει πολιτικά, δεν είναι ένα κοινό που τάσσεται στην πλειοψηφία του υπέρ του «ναι» στη συμφωνία.
Ο επικεφαλής του Ποταμιού ξεκαθάρισε ότι μετά την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης που προσφέρθηκε από την «πολιτικά ανήθικη στάση του Σπ. Δανέλλη», όπως επισημάνθηκε και στην ανακοίνωση που εξεδόθη αμέσως μετά τη συνεδρίαση, έχει αποσυνδεθεί πλήρως από την παράταση του βίου της κυβέρνησης. Το Ποτάμι λοιπόν, σεβόμενο την προ διμήνου απόφαση του συνεδρίου του κόμματος που τάχθηκε με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της συμφωνίας, όφειλε να την υπερψηφίσει. Αυτή άλλωστε ήταν και η πλειοψηφική τάση των στελεχών του Ποταμιού που έδειχναν να δυσφορούν με τη στάση του κ. Αμυρά «που συμπεριφέρεται ως βουλευτής άλλου κόμματος».
Εκδήλωση στο Ζάππειο
Ο κ. Θεοδωράκης θα συνεχίσει την προσπάθεια να πείσει ότι η στάση του Ποταμιού είναι η πολιτικά ορθή, καθώς θεωρεί ότι η συμφωνία διασφαλίζει τα συμφέροντα της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η αυριανή εκδήλωση που διοργανώνει στο Ζάππειο και στην οποία θα μιλήσουν πρόσωπα που γνωρίζουν σε βάθος το Μακεδονικό, όπως ο πρέσβης ε.τ. Αριστείδης Αγαθοκλής, ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος, ο καθηγητής Βαλκανικών Σπουδών Ιωάννης Αρμακόλας, ο ιστορικός Θάνος Βερέμης, ο πρέσβης ε.τ. Δημήτρης Μοσχόπουλος, ο πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Χρήστος Ροζάκης και άλλοι.
Ο επικεφαλής του Ποταμιού θα συνεχίσει την κριτική του προς την κυβέρνηση σε αυστηρούς τόνους. Αλλά είναι βέβαιο ότι το χρονικό διάστημα που θα παραμείνει ο κ. Τσίπρας στην εξουσία είναι καθοριστικός παράγοντας για τους σχεδιασμούς του κ. Θεοδωράκη. Αν, όπως ο ίδιος εκτιμά, οι εκλογές γίνουν τον Οκτώβριο, έχει τον χρόνο που χρειάζεται για να ανακάμψει. Αν οι εκλογές γίνουν τον Μάιο ή και νωρίτερα, τότε οι πιθανότητες εκλογικής επιβίωσης λιγοστεύουν και άλλο.