Διαρκές σκάνδαλο με τα κονδύλια

Υποπτες διασυνδέσεις επιχειρηματιών με πολιτικά πρόσωπα, αδυναμία των κυβερνητικών υπηρεσιών να απορροφήσουν ευρωπαϊκά κονδύλια και γραφειοκρατικά προβλήματα συνθέτουν τη ζοφερή εικόνα στους χώρους παραμονής των προσφύγων.

Σειρά στοιχείων για τη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος μετά και τις καταγγελίες από εμπλεκόμενους φορείς και ξένα ΜΜΕ για διασπάθιση κονδυλίων της ΕΕ οδήγησαν σε έρευνα από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).

Από το 2015 έχουν αποδεσμευτεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση 1,6 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της «μεταναστευτικής κρίσης».

 Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος της λεωφόρου Κατεχάκη που έχει παρακολουθήσει το προσφυγικό ζήτημα «η κατάσταση είναι ιδιαίτερα προβληματική, αφού στα κέντρα υποδοχής, όπως της Μόριας, ζουν τριπλάσιοι πρόσφυγες από τη χωρητικότητά του. Στα κέντρα αυτά ζουν άτομα από 58 χώρες, υπάρχουν περίπου 900 εγκυμονούσες γυναίκες και κρίνεται ότι ένα ποσοστό της τάξης του 80%-85% είναι ευάλωτοι σε επιθέσεις κάθε μορφής. Το πρώτο αρχικό ζήτημα είναι ο βαθμός απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Για λόγους γραφειοκρατίας, ελληνικών καθυστερήσεων κ.λπ. η απορρόφηση είναι της τάξης των 30%-40% ενώ παραλήπτες ενός μεγάλου μέρους αυτών των ποσών είναι η Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ, οι ΜΚΟ κ.λπ.».

Λόγω καθυστέρησης στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τις διαδικασίες ασύλου και μάλιστα με την υπάρχουσα προβληματική στελέχωση των σχετικών υπηρεσιών. Είναι ενδεικτικό ότι στη Μόρια υπάρχουν 20 υπάλληλοι που εξετάζουν τα σύνθετα αιτήματα ασύλου (ένας υπάλληλος ασχολείται καθημερινά με ένα αίτημα) όταν η πρόβλεψη είναι η ενασχόληση 100 υπαλλήλων. Ακόμη υπάρχουν ελάχιστοι διερμηνείς. Προβληματική είναι και η στελέχωση των ιατρικών υπηρεσιών ενώ πολλοί γιατροί και νοσηλευτές αποφεύγουν να επισκέπτονται τον χώρο λόγω των άθλιων συνθηκών.

Οι αρμόδιες κυβερνητικές αρχές έχουν ζητήσει τη δημιουργία νέων κέντρων υποδοχής στα νησιά, όμως υπάρχουν αντιδράσεις από κατοίκους και φορείς. Κρατικά στελέχη παραδέχονται ότι «αποφεύγεται η μεταφορά τους σε άλλα κέντρα υποδοχής κι άλλους χώρους στην ηπειρωτική Ελλάδα γιατί έχει διαπιστωθεί ότι όταν συμβαίνει αυτό και υπάρχει μείωση των προσφύγων στα νησιά, αμέσως δίνονται σχετικές πληροφορίες στους τούρκους δουλεμπόρους από τα παράλια της γειτονικής χώρας. Κι έτσι στέλνουν νέο κύμα προσφύγων μέχρι να γεμίσουν τα κέντρα στη Μυτιλήνη, στη Σάμο και αλλού, που σηκώνουν το κύριο βάρος». Ακόμη στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. επιρρίπτουν ευθύνες και σε πολλές ΜΚΟ και υπενθυμίζουν τον σχηματισμό μεγάλης δικογραφίας – στις 28 Αυγούστου – από την Αστυνομική Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου σε βάρος 30 μελών ΜΚΟ που κατηγορείται ότι προχωρούσε σε διακίνηση λαθρομεταναστών.

Κομβικό ζήτημα είναι το θέμα σίτισης των προσφύγων για το οποίο έχουν διατεθεί περίπου 90 εκατομμύρια ευρώ από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, η διαχείριση των οποίων προκαλεί πολλά ερωτήματα. Παλαιότερα το προβληματικό έργο της σίτισης στη Μόρια είχε ανατεθεί σε τοπικό… φούρναρη που δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στο έργο του με αποτέλεσμα να έχουν υπάρξει περιστατικά επίθεσης σε οχήματα διανομής τροφίμων κ.λπ. Από το 2016 το σχετικό έργο είχε αναλάβει εταιρεία catering στη Μυτιλήνη σε συνεργασία με δύο μεγάλες εταιρείες από Αθήνα και Κόρινθο.

Η μία εξ αυτών που έχει αναλάβει την τροφοδοσία νοσοκομείων και άλλων κρατικών υπηρεσιών ανήκει σε νεαρό επιχειρηματία ο οποίος το 2011 είχε προχωρήσει σε καταγγελίες στην Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ. για διαγωνισμό σε υπηρεσίες αστέγων του Δήμου Αθηναίων. Η δεύτερη εταιρεία είχε αναλάβει παλαιότερα το κυλικείο και άλλες υπηρεσίες εστίασης της Βουλής. Η εταιρεία αυτή με πελάτες κρατικά νοσοκομεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα αλλά και την… ΕΛ.ΑΣ., είχε δεχθεί προσφυγή άλλης εταιρείας, σε παρεμφερή διαγωνισμό, για τη σίτιση προσφύγων στη Λέρο. Είχε καταγγελθεί ότι είχε σχηματίσει κοινοπραξία και είχε εκδώσει πιστοποιητικά στο όνομα ανθρώπου ο οποίος είχε πεθάνει έναν χρόνο νωρίτερα. Για συμμετέχοντες σε αυτή την κοινοπραξία υπάρχουν καταγγελίες ότι έχουν σχέσεις με κυβερνητικά στελέχη, γεγονός που οι ίδιοι αρνούνται.

Για τους διαγωνισμούς αυτούς υπάρχουν καταγγελίες ότι προκηρύσσονται με ασφυκτικά χρονικά περιθώρια, ώστε να μην μπορούν να συμμετέχουν άλλες εταιρείες. Ακόμη, ενώ φαίνεται να υπήρχε κυβερνητική δέσμευση για συμμετοχή στη σίτιση τοπικών εταιρειών στα νησιά, η «πίτα» μοιράστηκε και σε άλλες εταιρείες.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι εταιρεία catering της Μυτιλήνης (προσφέρει με αντίτιμο 5,5 ευρώ ανά άτομο, ημερησίως, φαγητό στη Μόρια) προχώρησε σε μήνυση, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει έρευνα για απάτη σε βάρος άλλης κοινοπραξίας με επιχειρηματίες από Αθήνα και Θεσσαλονίκη που διεκδικεί την ανάληψη του ίδιου έργου.

Η μήνυση αφορά πιστοποιητικά που δόθηκαν από κρατικές υπηρεσίες για εύρυθμη λειτουργία της, ενώ υπήρχαν αναφορές της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου για προβληματικές εγκαταστάσεις και έλλειψη αδειοδοτήσεων. Μία από τις εταιρείες που συμμετέχει στην κοινοπραξία είχε κατηγορηθεί για το διατροφικό σκάνδαλο του 2013 με τη διανομή κρέατος αλόγου σε φαγητό που δινόταν σε φοιτητές περιφερειακού πανεπιστημίου. Σε δίκη που ακολούθησε, η εταιρεία απηλλάγη από τις ποινικές ευθύνες με επίκληση ότι δεν μπορούσε να προχωρήσει σε ανάλυση DNA για να εντοπίσει το κρέας αλόγου. Η άλλη εταιρεία που συμμετέχει στην κοινοπραξία για τη σίτιση των προσφύγων έχει αναλάβει τη συντήρηση μηχανημάτων σε κρατικές υπηρεσίες. Επιπλέον, βασικό στέλεχός της συνδέεται με εργοστάσιο επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων στη Μυτιλήνη που είχε κλείσει με δικαστική απόφαση λόγω περιβαλλοντικών προβλημάτων που προκαλούσε από τα απόβλητά του. Ομως, σύμφωνα με πληροφορίες, «άνοιξε αμέσως μετά από κυβερνητική απόφαση, ενώ φαίνεται να υπάρχει υποστήριξη για να αναλάβει τη σίτιση των προσφύγων».