Το πολιτικό ρεύμα του εκσυγχρονισμού άρχισε να συγκροτείται το 1990, όταν ο Κώστας Σημίτης δημιούργησε τον ΟΠΕΚ (Ομιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας), στο πλαίσιο του οποίου προετοιμάστηκε και προπαρασκευάστηκε η επόμενη περίοδος.
Είχε προηγηθεί το 1987 η σύγκρουση με τον Ανδρέα Παπανδρέου και η παραίτησή του από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, όταν ο τότε πρωθυπουργός, πνιγμένος από τα σκάνδαλα και την πολιτική πίεση των λαϊκιστών του κόμματός του, εγκατέλειψε το τριετές πρόγραμμα σταθεροποίησης για να θέσει το κόμμα του σε προεκλογική διάταξη προκειμένου να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο με αξιώσεις ορκισμένο εχθρό του από τα προδικτατορικά χρόνια Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.
Το ευρωπαϊκό όραμα και το εκσυγχρονιστικό κύμα
Ο Σημίτης, αποχωρώντας από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, όπου με πλήθος συνεργατών του επιμελήθηκε το ημιτελές εν τέλει τριετές πρόγραμμα σταθεροποίησης, το οποίο παρεμπιπτόντως στην προμετωπίδα του έφερε το επίκαιρο ακόμη και σήμερα σύνθημα «καταναλώνουμε περισσότερα από όσα παράγουμε», είχε διαμορφώσει την πεποίθηση ότι ο ευρωπαϊκός δρόμος ήταν ο μόνος που ταίριαζε στην Ελλάδα της εποχής και ακόμη ότι με τις κατάλληλες επεξεργασίες θα μπορούσε να εξελιχθεί σε εθνικό σκοπό και στόχο. Η τριετής διακυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, μεταξύ 1990 και 1993, ατελής και προβληματική όπως εξελίχθηκε, προσέφερε το έδαφος αλλά και το επιχείρημα για την ανάδειξη και αργότερα για την επικράτηση του εκσυγχρονιστικού ρεύματος.
Σε εκείνη τη φάση της αντιπολίτευσης, ο Σημίτης μέσω του ΟΠΕΚ προετοίμαζε συστηματικά και οργανωμένα την επόμενη μέρα συγκεντρώνοντας γύρω του πλήθος τεχνοκρατών και πολιτικών προσώπων, ικανών να συγκροτήσουν και να προετοιμάσουν ολοκληρωμένο σχέδιο για τη χώρα, υποστηριζόμενο από επιμέρους καλά επεξεργασμένες τομεακές πολιτικές. Γιάννης Σπράος, Δημήτρης Παπούλιας, Θόδωρος Καρατζάς, Νίκος Θέμελης, Χρήστος Ροζάκης, Νίκος Χριστοδουλάκης, Γιάννης Στουρνάρας, Νίκος Γκαργκάνας, Νίκος Καραμούζης, Αννα Διαμαντοπούλου, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, Γιώργος Φλωρίδης και άλλοι, που παίζουν ρόλο ακόμη και σήμερα, θα αποτελέσουν τον πυρήνα εκείνης της προετοιμασίας του εκσυγχρονιστικού κύματος.
Το φθινόπωρο του 1993, όταν ο ασθενής Ανδρέας Παπανδρέου επανήλθε νικητής και τροπαιούχος στην εξουσία, το εκσυγχρονιστικό ρεύμα του Κώστα Σημίτη, ενισχυόμενο πολιτικά από τον Θόδωρο Πάγκαλο, τη Βάσω Παπανδρέου και τον Παρασκευά Αυγερινό, ήταν ήδη κυρίαρχο εντός του ΠαΣοΚ και το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό δόγμα που πρέσβευε είχε υιοθετηθεί πλήρως και από τον τότε πρόεδρό του. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ είχε υπερψηφιστεί από την ελληνική Βουλή και δηλωτική της υιοθέτησης του ευρωπαϊκού στόχου και δρόμου ήταν η περίφημη, ιστορικών διαστάσεων, δήλωση του Ανδρέα Παπανδρέου για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, σύμφωνα με την οποία «ή το έθνος θα αφανίσει το χρέος ή το χρέος θα αφανίσει το έθνος».
Οι πρωτοβουλίες Σημίτη για τη διάσωση του Ασφαλιστικού με τον Τάσο Γιαννίτση, την ελευθέρωση και οργάνωση των μεγάλων αγορών και τις ιδιωτικοποιήσεις συνάντησαν σοβαρές αντιδράσεις εντός του κυβερνώντος κόμματος και όλη η πολιτική της σύγκλισης κλονίστηκε
Οι προσπάθειες, οι επιτυχίες και οι αντιστάσεις
Η νέα τότε κυβέρνηση Παπανδρέου θα αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποτροπή του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, τότε θα υιοθετηθούν από τον Αλέκο Παπαδόπουλο, διάδοχο του πρόωρα εκλιπόντος Γιώργου Γεννηματά στο υπουργείο Οικονομικών, τα αντικειμενικά κριτήρια για τον έλεγχο της φοροδιαφυγής των ελεύθερων επαγγελματιών και πλήθος άλλων μέτρων ελέγχου των δημόσιων οικονομικών, που αποτελούσε βασικό προαπαιτούμενο για την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη.
Η, έτσι κι αλλιώς, κλονισμένη υγεία του Ανδρέα Παπανδρέου θα επιδεινωθεί το φθινόπωρο του 1995 και αργότερα, τον Ιανουάριο του 1996, σε συνθήκες παρατεταμένης ακυβερνησίας, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠαΣοΚ θα εκλέξει πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη και το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, στο συνέδριο μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, θα εκλεγεί πανηγυρικά και πρόεδρος του ΠαΣοΚ και το φθινόπωρο θα οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές προκειμένου να λάβει και τη λαϊκή επιβεβαίωση της ηγεσίας του.
Κέρδισε τότε τον Μιλτιάδη Εβερτ και έθεσε σε κίνηση την προσπάθεια για την ένταξη στην ευρωζώνη. Μετά πολλών βασάνων, κόπων και διαρκών συγκρούσεων θα καταφέρει, την άνοιξη του 1998, να επιτύχει την ένταξη της δραχμής στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών και θα κλειδώσει την πολυπόθητη ένταξη, η οποία θα ολοκληρωθεί με την αντικατάσταση της δραχμής από το ευρώ την Πρωτοχρονιά του 2002. Εν τω μεταξύ, το 2000 είχε κερδίσει ξανά τις εκλογές και άρχισε να προετοιμάζει πολιτικές σύγκλισης με την Ευρώπη, υιοθετώντας ένα σχήμα αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που θα ασφάλιζαν στον χρόνο τη συμμετοχή της χώρας στη ζώνη του ευρώ.
Ωστόσο οι πρωτοβουλίες για τη διάσωση του Ασφαλιστικού με τον Τάσο Γιαννίτση, την ελευθέρωση και οργάνωση των μεγάλων αγορών και τις ιδιωτικοποιήσεις θα συναντήσουν σοβαρές αντιδράσεις εντός του κυβερνώντος κόμματος και όλη η πολιτική της σύγκλισης θα κλονιστεί και σχεδόν θα εγκαταλειφθεί. Είχε επίσης τότε επικρατήσει η αντίληψη ή καλύτερα η αυταπάτη ότι η χώρα είχε μπει σε αυτόματο πιλότο και δεν χρειάζονταν κάτι περισσότερο.
Ετσι κι αλλιώς, οι προηγούμενες αρχές του λιτού βίου είχαν καταρριφθεί και αντικατασταθεί από μια ατμόσφαιρα ανέξοδης ευημερίας, η οποία διατηρήθηκε και μετέπειτα στα χρόνια της αμέριμνης διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή μετά τη νίκη του 2004, για να καταπέσει τέσσερα χρόνια αργότερα με την εκδήλωση της μεγάλης διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, η οποία στη χώρα μας πήρε τη μορφή της κρίσης χρέους, φέρνοντάς την αντιμέτωπη με τη χρεοκοπία, τα μνημόνια και τις αδυσώπητες για τον ελληνικό λαό πολιτικές εσωτερικής υποτίμησης.
Το νέο κυβερνητικό δόγμα της σύγκλισης με την Ευρώπη προβλέπει ταχεία εναρμόνιση με τα ισχύοντα στην τριτοβάθμια πανεπιστημιακή εκπαίδευση
Η νέα προσπάθεια εκσυγχρονισμού
Δύο δεκαετίες αργότερα από εκείνη την αποτυχημένη απόπειρα του Κώστα Σημίτη να καταστήσει την Ελλάδα ευρωπαϊκή χώρα, η νεοδημοκρατική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, σε πολύ διαφορετικές γεωπολιτικές και εσωτερικές συνθήκες, με την ειρήνη απειλούμενη από δύο πολέμους, την Ευρώπη καχεκτική και την αντιπολίτευση κατακερματισμένη και αδύναμη, έρχεται να ξαναπιάσει το νήμα της χαμένης σύγκλισης και να υιοθετήσει πολιτικές ικανές να καλύψουν την απόσταση της χώρας μας από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Υπό αυτή την έννοια μόνο τυχαία δεν ήταν η παρουσία του Πρωθυπουργού στην εκδήλωση τιμής για τον Κώστα Σημίτη. Ο ίδιος άλλωστε έχει υιοθετήσει τον όρο και τον στόχο του «πολυδιάστατου εκσυγχρονισμού», όπως τον έχει ονομάσει, διακηρύσσοντας με επισημότητα μεγάλη ότι στη δεύτερη τετραετία θέλει και θα επιδιώξει να καταστήσει την Ελλάδα αξιοπρεπή σε όλα τα επίπεδα ευρωπαϊκή χώρα.
Ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, εξειδικεύοντας τον πρωθυπουργικό στόχο και σκοπό, μιλά για την υιοθέτηση πλήθους επιμέρους μέτρων και πολιτικών που θα επιτρέψουν στη χώρα μας να καταστεί μια μεσαίου μεγέθους ευρωπαϊκή οικονομία και κοινωνία, ικανή να διαχειρίζεται τις όποιες κρίσεις και να δημιουργεί συνεχώς προϋποθέσεις και ευκαιρίες ανάπτυξης, δημιουργίας και διαρκούς προόδου.
Η υιοθέτηση του οράματος και του στόχου της σύγκλισης ούτε απλή είναι ούτε αυτονόητη. Απαιτεί δεσμεύσεις συγκεκριμένες και πολιτικές ξεχωριστές για την επίτευξή της. Οπως εξηγεί ο κ. Σκέρτσος, «η σύγκλιση για να επέλθει επιβάλλεται η χώρα να προσεγγίσει ευρωπαϊκές πρακτικές και να κατακτήσει ευρωπαϊκές δυνατότητες σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής». Η κυβέρνηση για παράδειγμα έχει αποδεχθεί ότι λόγω και των προηγούμενων κακών εμπειριών αλλά και της ελληνικής ιδιαιτερότητας των υψηλών αμυντικών δαπανών δεν μπορεί να αφήσει στην τύχη τους τα δημόσια οικονομικά, παρά να εξασφαλίσει τη σταθερότητα και την υγεία τους στον χρόνο.
Ολες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν καθιερωμένους αυτοματισμούς διατήρησης της δημοσιονομικής σταθερότητας. Η σύγκλιση λοιπόν επιβάλλει την υιοθέτηση και εδώ δημοσιονομικών σταθεροποιητών, όπως και μηχανισμούς εξασφάλισης ισότιμης συμμετοχής των πολιτών στα φορολογικά βάρη ανάλογα με τα εισοδήματά τους. Τούτο εξηγεί για παράδειγμα τα πρόσφατα μέτρα ελέγχου της φοροδιαφυγής των ελεύθερων επαγγελματιών. Και συγκεκριμένα την καθιέρωση ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος στα όρια του κατώτατου μισθού.
Αντίστοιχου τύπου αντικειμενικά κριτήρια προσδιορισμού του εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών είχαν καθιερωθεί το 1994, αλλά καταργήθηκαν ως αναχρονιστικά από τον Γιάννο Παπαντωνίου το 2001. Εκτοτε, ωστόσο, με την αποδοχή των βιβλίων εσόδων – εξόδων η πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών έφτασε να καλύπτει το σύνολο των εσόδων με έξοδα και έτσι να μην πληρώνει καθόλου φόρους.
Το 50% των ελεύθερων επαγγελματιών έχει πλέον μηδενικά εκκαθαριστικά! Η σύγκλιση στην προκειμένη περίπτωση δεν επιτρέπει αυτή την κατάσταση και επιβάλλει υποτυπώδη συμμετοχή της συγκεκριμένης ομάδας πολιτών στα φορολογικά βάρη. Η κυβέρνηση μάλιστα θεωρεί το επιβληθέν κατώτερο όριο τεκμαρτού εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών στα 10.920 ευρώ ελάχιστο και εν πολλοίς περιορισμένο.
Στο πλαίσιο της σύγκλισης με την Ευρώπη, η κυβέρνηση προετοιμάζει μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις σε συνδυασμό με το άνοιγμα όλων των δυναμικών αγορών
Μεγάλες ανατροπές στην εκπαίδευση
Το νέο δόγμα της σύγκλισης με την Ευρώπη προβλέπει επίσης ταχεία εναρμόνιση με τα ισχύοντα στην τριτοβάθμια πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Ο αρμόδιος υπουργός Παιδείας αναμένεται, ερμηνεύοντας το Σύνταγμα και τα προβλεπόμενα από το ευρωπαϊκό δίκαιο, ότι θα προχωρήσει τάχιστα στο άνοιγμα της συγκεκριμένης αγοράς επιτρέποντας κατ’ αρχήν σε ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά ιδρύματα να εγκαθιστούν παραρτήματά τους στη χώρα μας, τα οποία θα παρέχουν πτυχία με πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα.
Ο κ. Πιερρακάκης θα φέρει προς ψήφιση σχετική διάταξη στη Βουλή εντός του τρέχοντος έτους, η οποία θα επιβάλλει το ευρωπαϊκό κεκτημένο της ελεύθερης εγκατάστασης πανεπιστημίων στη χώρα μας. Η υφιστάμενη απαγόρευση εγκατάστασης ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στη χώρα μας θεωρείται αναχρονιστική από την κυβέρνηση και η ελευθέρωσή τους πιστεύεται ότι θα ενισχύσει και τη θέση των δημόσιων πανεπιστημίων.
Ο υπουργός Παιδείας επίσης έχει παρουσιάσει στο Υπουργικό Συμβούλιο νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση που προβλέπει ενοποιήσεις και αναβαθμίσεις του τομέα ώστε να προσφέρει αξιόπιστα πτυχία για πλήθος τεχνικών ειδικοτήτων που ζητούνται και είναι ικανές να προσφέρουν ικανοποιητικές αμοιβές σε πλήθος νέων που θα προτιμήσουν τα τεχνικά επαγγέλματα. Παράλληλα προετοιμάζει μείζονες αλλαγές σε δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια που θα τα καταστήσουν ανταγωνιστικά των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων και θα ανακόψουν το κύμα διαρροής μαθητών από τα δημόσια σχολεία. Ηδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον άμεσης εγκατάστασης και λειτουργίας στην Ελλάδα παραρτημάτων κυπριακών πανεπιστημίων.
Αλλαγές σε Υγεία και Δικαιοσύνη, περιφέρειες
Στον τομέα της υγείας επιπλέον η κυβέρνηση, πέραν των επενδύσεων και των προσλήψεων στα δημόσια νοσοκομεία, προετοιμάζει τη διεύρυνση των περιφερειών Υγείας σε 12 από 7 που είναι σήμερα σε μια προσπάθεια αποδοτικότερης γεωγραφικής ενοποίησης του τομέα και καλύτερης παρακολούθησης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Αντίστοιχες πράξεις προετοιμάζονται για τα δικαστήρια της χώρας ώστε να επιταχυνθεί ο χρόνος εκδίκασης των υποθέσεων και απονομής της δικαιοσύνης.
Για την περιφερειακή ανάπτυξη η κυβέρνηση έχει πλέον καταγράψει το πλήθος των εκτελούμενων έργων αλλά και των αναγκών σε υποδομές στο σύνολο των 13 περιφερειών. Στόχος είναι να καταγραφούν πλήρως οι ανάγκες, να αναδειχθούν οι προτεραιότητες και να ενισχυθούν δραστηριότητες και παραγωγικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου. Στην κυβέρνηση μιλούν για έναν ευρύ κύκλο έργων ύψους 60 δισ. ευρώ που θα εξελιχθούν στη διάρκεια της τρέχουσας τετραετίας.
Λιμάνια, σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις
Από εκεί και πέρα το δόγμα της σύγκλισης περιλαμβάνει πλήρη ανάπτυξη των βασικών υποδομών σε λιμάνια, οδικές, σιδηροδρομικές συνδέσεις και εμπορευματικούς σταθμούς στο ενδιάμεσο των παραγωγικών ανά τη χώρα κέντρων. Οπως και ανάπτυξη των πάσης φύσεως δικτύων, ενεργειακών, ψηφιακών και εμπορικών, ώστε σταδιακά η χώρα να μετατραπεί σε ένα αξιόπιστο διεθνές κέντρο παραγωγής, μεταφοράς και εμπορίας σύγχρονων αγαθών.
Και έτσι να εξελιχθεί σε βασικό επενδυτικό προορισμό της ευρύτερης ζώνης της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Κάτι που ευνοείται από την εξελισσόμενη πολεμική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Εκτιμάται ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει πεδίο ασφαλούς μεταφοράς δραστηριοτήτων που κινδυνεύουν στην ευρύτερη ζώνη.
Το αδρανές εργατικό δυναμικό
Ιδιαίτερη αξία στο πλαίσιο αυτό έχει η απασχόληση. Η Ελλάδα, όπως επισημαίνουν οι επιτελείς του κ. Μητσοτάκη, διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά αδρανούς εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη. Νέοι, γυναίκες και συνταξιούχοι ικανοί προς εργασία ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια άτομα!
Η πρόκληση ένταξής τους στην αγορά εργασίας είναι κρίσιμη και αποτελεί στόχο της σύγκλισης. Πολύ περισσότερο όταν διαπιστώνεται ότι δεν είναι ευχερής η είσοδος ξένων εργαζομένων. Με τη διαφορά ότι για την ένταξη του αδρανούς εργατικού δυναμικού θα χρειαστούν μέτρα και επιμέρους πολιτικές. Για τις γυναίκες για παράδειγμα θα χρειαστούν περισσότεροι και αποδοτικώς λειτουργούντες βρεφονηπιακοί σταθμοί.
Ο κ. Μητσοτάκης και όσοι τον συνοδεύουν αποδίδουν εξαιρετική σημασία στην επιτάχυνση ανάπτυξης και διεύρυνσης του κύκλου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ώστε η Ελλάδα να καταστεί το 2030 από χώρα εισαγωγής σε χώρα εξαγωγής ενεργειακών αγαθών, κυρίως ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν είναι τυχαίο ότι εσχάτως επισπεύσθηκε η χωροθέτηση θαλάσσιων αιολικών πάρκων, η δημιουργία των οποίων προκαλεί ισχυρό ενδιαφέρον από την πλευρά διεθνών επενδυτικών σχημάτων.
Ιδιωτικοποιήσεις, αγορές και τράπεζες
Σε αυτό το πλαίσιο της σύγκλισης με την Ευρώπη, η κυβέρνηση προετοιμάζει μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις σε συνδυασμό με το άνοιγμα όλων των δυναμικών αγορών. Ηδη οι τράπεζες έχουν εισέλθει σε τροχιά πλήρους αποχώρησης του κράτους και απεμπλοκής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από αυτές. Η αρχή έγινε με τη Eurobank, ακολουθεί η Alpha Bank και στη συνέχεια θα οδεύσουν προς πλήρη ιδιωτικοποίηση η Εθνική Τράπεζα και η Τράπεζα Πειραιώς.
Στελέχη της κυβέρνησης επιμένουν ότι επιβάλλεται να επικρατήσουν το ταχύτερο πλήρως ανταγωνιστικές συνθήκες στην εγχώρια τραπεζική αγορά και να σπάσει επιτέλους το ιδιότυπο καρτέλ της υψηλότερης ίσως διαφοράς μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων στην Ευρώπη. Πρωθυπουργικοί συνεργάτες δεν κρύβουν την ενόχλησή τους ακριβώς για αυτή τη μεγάλη διαφορά και επιμένουν πως πρέπει οι τράπεζες γρήγορα να βρουν τρόπο να μειώσουν τα επιτόκια χορηγήσεων και να φέρουν τα επιτόκια καταθέσεων τουλάχιστον πιο κοντά στα επίπεδα του πληθωρισμού.
Στην ίδια λογική προετοιμάζεται η πώληση μεριδίου του κράτους στα Ελληνικά Πετρέλαια, όπως και εκείνου που κατέχει στο διεθνές αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Και ακόμη προετοιμάζει σε μια αντίστροφη αλλά δικαιολογημένη πράξη τη διεύρυνση του ρόλου και της θέσης των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, στις οποίες θα επιτραπεί να εξαγοράσουν τοπικές δημοτικές εταιρείες ύδρευσης ώστε να επαυξήσουν την αξία τους και να βελτιώσουν την ποιότητα του πόσιμου νερού σε πολλές περιοχές της χώρας.
Σε αυτό το δόγμα της σύγκλισης με την Ευρώπη κυβερνητικά στελέχη εντάσσουν και την καθιέρωση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών, παρά τις πολλές αντίθετες φωνές στο νεοδημοκρατικό στρατόπεδο. Οπως λένε στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου, αν δει κανείς τον ευρωπαϊκό χάρτη θα διαπιστώσει ότι ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών έχει νομιμοποιηθεί σε όλη τη Δυτική Ευρώπη, με εξαίρεση την Ιταλία λόγω της παράδοσης του καθολικισμού και παραμένει υπό απαγόρευση στην Ανατολική Ευρώπη. Και η Ελλάδα, λένε με νόημα, δεν ανήκει στην Ανατολική Ευρώπη.
Ο στόχος και το στοίχημα του Πρωθυπουργού
Οπως και να έχει, ο κ. Μητσοτάκης υιοθετεί στη δεύτερη τετραετία τον ξεχασμένο στόχο της σύγκλισης με την Ευρώπη, το δόγμα του «πολυδιάστατου εκσυγχρονισμού» και πιάνει το νήμα από την εποχή Σημίτη, σε μια προσπάθεια να κατακτήσει κρίσιμο χώρο της κατακερματισμένης και αδύναμης Κεντροαριστεράς.
Πιθανόν να πετύχει τον πολιτικό του στόχο. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν ο στόχος της σύγκλισης με την Ευρώπη αρκεί και αν οι πολίτες μπορούν να τον απορροφήσουν και να τον κάνουν δικό τους. Οι προηγούμενες απόπειρες και εμπειρίες λένε ότι δεν είναι αρκετός ούτε πειστικός για μια κοινωνία που έχει εθιστεί εδώ και δεκαετίες στις παροχές και σε μια κουλτούρα δούναι και λαβείν.
Ισως χρειάζεται και κάτι περισσότερο, κάτι ευκρινέστερο και ικανό να κινητοποιήσει και να καταστήσει τον ελληνικό λαό πιο ενεργητικό και προπάντων συμμέτοχο. Ο καιρός θα δείξει…
