Η διαδικασία της αναδοχής, και ακόμα περισσότερο της τεκνοθεσίας, δεν είναι απλή. Από τη μεριά των υποψήφιων γονέων, σε πρώτη φάση απαιτείται εγγραφή στο Anynet. Κατά την εγγραφή, ο αιτών επιλέγει αν επιθυμεί να προχωρήσει σε τεκνοθεσία ή αναδοχή.
Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο έγκειται στη σχέση που συνδέει το παιδί με τους βιολογικούς του γονείς. Στην περίπτωση της τεκνοθεσίας, κάθε νομικός και φυσικός δεσμός με τη βιολογική οικογένεια αποκόπτεται, το παιδί αποκτά το οικογενειακό επώνυμο της θετής οικογένειας, έχει κληρονομικά δικαιώματα και τη γονική μέριμνα ασκούν οι θετοί γονείς. Αντίθετα, στην περίπτωση της αναδοχής, η σχέση με τη φυσική οικογένεια διατηρείται και στόχος είναι η επιστροφή σε αυτήν, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Tα ζευγάρια που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης μπορούν να κάνουν αίτηση μόνο για αναδοχή, καθώς η τεκνοθεσία κρίνεται ακόμη απαγορευτική για τα ομόφυλα ζευγάρια αλλά και για τα ετερόφυλα ζευγάρια – με το ισχύον πλαίσιο.
Μετά την υποβολή των απαραίτητων εγγράφων, πραγματοποιείται κοινωνική έρευνα από κοινωνικό λειτουργό της οικείας Περιφέρειας. Eπειτα, γίνεται εξέταση του φακέλου. Αν η αίτηση γίνει αποδεκτή, οι υποψήφιοι ανάδοχοι γονείς πρέπει να ολοκληρώσουν μια εκπαίδευση και έπειτα μπορούν να συνδεθούν με παιδιά στο Anynet. Η πλατφόρμα «ταιριάζει» υποψήφιους γονείς με παιδιά βάσει κάποιων βασικών προτιμήσεων και εν συνεχεία οργανώνονται οι πρώτες συναντήσεις μεταξύ τους. Προτού ολοκληρωθεί η διαδικασία αναδοχής, απαιτούνται αρκετές επαφές με το παιδί για τη διασφάλιση της επιτυχίας της διαδικασίας.
Από τη μεριά τους, οι δομές έχουν υποχρέωση να καταγράφουν στο Anynet όσα παιδιά διαβιούν σε αυτές. Για κάθε παιδί είναι απαραίτητη η σύνταξη Ατομικού Σχεδίου Οικογενειακής Αποκατάστασης (ΑΣΟΑ), στο οποίο περιγράφονται η οικογενειακή κατάσταση του παιδιού, η ανάπτυξη και η κοινωνικοποίησή του, τα ζητήματα ψυχικής και σωματικής υγείας που μπορεί να αντιμετωπίζει, κ.ά. Το ΑΣΟΑ καταλήγει σε μια πρόταση για την οικογενειακή αποκατάσταση του παιδιού. Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες ΑΣΟΑ: για αναδοχή, για υιοθεσία, για επιστροφή στη φυσική οικογένεια και, τέλος, για τη μη αποκατάστασή του σε οικογένεια.
Γιατί προτιμούν την τεκνοθεσία
Τον Οκτώβριο του 2022 102 παιδιά βρίσκονταν σε διαδικασία σύνδεσης με υποψήφιες ανάδοχες οικογένειες και 21 παιδιά ήταν σε περίοδο προσαρμογής με τις νέες τους οικογένειες.
Σε ό,τι αφορά τις αιτήσεις υποψήφιων γονέων, αυτές ανέρχονταν τον Οκτώβριο σε 2.840. Εξ αυτών, οι 2.455 ήταν για τεκνοθεσία και μόλις οι 385 για αναδοχή. Οι καταχωρισμένες εγγραφές στο Εθνικό Μητρώο Θετών και Ανάδοχων Γονέων ήταν 1.625, εκ των οποίων οι 1.580 για τεκνοθεσία και μόλις 45 για αναδοχή. Ωστόσο, σε διαδικασία σύνδεσης με παιδιά ήταν συνολικά 123 υποψήφιες οικογένειες, με τις 67 περιπτώσεις να αφορούν αναδοχές και τις υπόλοιπες 56 τεκνοθεσίες.
Οπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία, οι περισσότεροι υποψήφιοι γονείς επιθυμούν την τεκνοθεσία αντί της αναδοχής, καθώς αυτή τούς εξασφαλίζει μια στενότερη και αποκλειστική σύνδεση με το παιδί. Ωστόσο, από τα παιδιά που περιμένουν στις δομές για μια οικογένεια, μόλις 112 προορίζονταν για τεκνοθεσία τον Οκτώβριο του 2022, ενώ 606 προορίζονταν για αναδοχή.
Αυτό σημαίνει πως η διαδικασία της αναδοχής μπορεί να προχωρήσει πολύ πιο γρήγορα και να μειωθεί έτσι ο αριθμός των παιδιών που ζουν σε δομές. Ετσι, εξηγείται και η εντατική προσπάθεια της αρμόδιας υφυπουργού Δόμνας Μιχαηλίδου να ενθαρρύνει διαρκώς τις αναδοχές παιδιών μέσω παρεμβάσεών της στα ΜΜΕ.
