Ενα κοινό σχέδιο δράσης για την πρόληψη και αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας προτείνει η υποψήφια με τη ΝΔ για την Ευρωβουλή Ελεονώρα Μελέτη, μιλώντας στο «Βήμα».
Μεταξύ αυτών, η επικαιρότητα φέρνει στην επιφάνεια το δημογραφικό ζήτημα, τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για αυτό και τις πολιτικές που πρέπει να υπερισχύσουν.
Βία, ανισότητες, ευάλωτες ομάδες. Η χώρα μας έχει μπροστά της πολλά ζητήματα που απαιτούν ειδική διαχείριση…
«Τα κοινωνικά ζητήματα είναι σίγουρα ζητήματα τα οποία μας απασχολούν όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, και σίγουρα θα μας απασχολήσουν και ακόμα περισσότερο. Δεδομένου ότι στη πλειονότητά τους είναι αλληλένδετα και αλληλοεξαρτώμενα, τροφοδοτούν και άλλα σημαντικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα εκείνα της οικονομίας.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που παρουσιάζουν τα κοινωνικά ζητήματα, όπως η βία, οι κοινωνικές ανισότητες των ευάλωτων ομάδων, η θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας, το δημογραφικό, είναι ότι αφορούν όχι μόνο τη χώρα μας αλλά και πολλές άλλες χώρες, με αποτέλεσμα να απαιτούνται για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους κοινές, οριζόντιες πολιτικές που δεν θα εξυπηρετούν συγκεκριμένες σκοπιμότητες και συμφέροντα, αλλά το ευρύτερο κοινωνικό καλό».
Μεταξύ των παραπάνω, το δημογραφικό ζήτημα έχει καταγραφεί ως το πλέον κρίσιμο σημείο για σειρά ευρωπαϊκών χωρών. Τι σας προβληματίζει περισσότερο;
«Το ότι για την αντιμετώπισή του δεν χρειάζεται μόνο λήψη δραστικών μέτρων, αλλά και η αλλαγή νοοτροπίας που συντηρεί και διαιωνίζει στερεότυπα που συμβάλλουν στην επιδείνωση των παραγόντων που οδηγούν στο πρόβλημα του δημογραφικού.
Αν αντιληφθεί κανείς πως με τον όρο δημογραφικό εννοούμε τη μείωση των γεννήσεων, ταυτόχρονα με την αύξηση προσδόκιμου ζωής, με αποτέλεσμα να πέφτουν οι ρυθμοί ανάπτυξης εξαιτίας της απουσίας εργατικού δυναμικού και να οξύνεται το ασφαλιστικό πρόβλημα, γίνεται κατανοητό πως το δημογραφικό αποτελεί πληγή για την οικονομία, την ίδια ώρα που η οικονομία αποτελεί και αιτία για τη μείωση των γεννήσεων.
Σε αυτόν τον φαύλο κύκλο έρχονται να προστεθούν και τα καθηλωτικά κοινωνικά στερεότυπα που περιορίζουν το φάσμα λύσεων, όπως για παράδειγμα τα στερεότυπα που θέλουν τη γυναίκα να πρέπει να μείνει εκτός αγοράς εργασίας προκειμένου να κάνει οικογένεια και να μεγαλώσει τα παιδιά της, ή τις κοινωνικές ανισότητες στις οποίες οι γυναίκες πρωταγωνιστούν σε ποικίλα επαγγελματικά πεδία, με αποτέλεσμα συχνά να υποχρεώνονται σε απόσυρση από τη διεκδίκηση νευραλγικών επαγγελματικών θέσεων.
Ολo αυτό στερεί μία μεγάλη μερίδα εργατικού δυναμικού που θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά ωφέλιμο και παραγωγικό, ενώ η παρουσία των γυναικών στο εργασιακό περιβάλλον θα συνεπαγόταν μία καλύτερη οικογενειακή οικονομική κατάσταση, πιο ικανή να συντηρήσει ένα νοικοκυριό.
Μόνο και μόνο από αυτό αποδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο τα κοινωνικά ζητήματα ενώνονται μεταξύ τους με μία αόρατη κλωστή με αποτέλεσμα να απαιτείται ένα ενιαίο σχέδιο δράσης για παράλληλη πρόληψη και αντιμετώπιση. Ενας συνδυασμός μέτρων αλλά και μία συντονισμένη προσπάθεια αλλαγής στα καλούπια σκέψης που μας κρατούν καθηλωμένους».
Θεωρείτε ότι αργήσαμε να λάβουμε μέτρα, δεδομένου ότι οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά ανέλαβαν δράση πριν ακόμα το δημογραφικό θεωρηθεί πρόβλημα;
«Εχει σημασία να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα πριν συγκρίνουμε περιπτώσεις. Οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά ξεκινάνε από άλλη βάση, πολύ πιο φιλελεύθερη και πιο φιλοευρωπαϊκή, δεδομένου ότι τα στερεότυπα που μπολιάζουν τον εγχώριο τρόπο σκέψης στη χώρα μας είναι ζητήματα τα οποία δεν απασχολούν εδώ και χρόνια τις χώρες αυτές.
Η θέση της γυναίκας στον χώρο εργασίας και στον ευρύτερο κοινωνικό ιστό αντιμετωπίζεται πολύ πιο ισότιμα, οι γυναίκες είναι πιο ενεργές, αλλά και οι άνδρες περισσότερο υποστηρικτικοί ως προς τον σύνθετο ρόλο της γυναίκας, αλλά και πιο συμμετοχικοί τόσο στις υποχρεώσεις του σπιτιού όσο και στην ανατροφή των παιδιών, κάτι που στη χώρα μας αναγνωρίζεται ως μία κατ’ εξοχήν υποχρέωση της γυναίκας.
Την ίδια ώρα, οι χώρες αυτές, ως πιο φιλελεύθερες, έχουν δώσει χώρο σε μέτρα που απαιτούν αποδοχή και συμπερίληψη προς τον συνάνθρωπο, χαρακτηριστικά σε πολλές χώρες του Βορρά απορροφώνται στον εργασιακό τομέα μετανάστες με ιδιαίτερες δεξιότητες που αυξάνουν την ταχύτητα στους ρυθμούς ανάπτυξης, βοηθούν στην οικονομία δημιουργώντας το έδαφος για τα απαραίτητα κονδύλια προκειμένου να εφαρμοστούν πολιτικές που στόχο έχουν να φροντίζουν, να στηρίζουν και να εμπνέουν τους μεγαλύτερους ηλικιακά πολίτες, ψυχολογικά και σωματικά, ώστε να παραμένουν ενεργητικοί, δραστήριοι και παραγωγικοί σε ηλικιακές περιόδους που σε άλλες χώρες το δυναμικό αυτό αποσύρεται.
Ολα αυτά και πολλοί άλλοι παράγοντες άρρηκτα συνδεδεμένοι με το βιοτικό και οικονομικό επίπεδο έχουν συμβάλει στο να υπάρχουν οι συνθήκες για καλύτερη πρόληψη σε ζητήματα που βιώνονται εντελώς διαφορετικά σε άλλες χώρες».
Μέσα από τις περιοδείες σας ανά την επικράτεια, έχετε παρατηρήσει κάποια αλλαγή στη στάση των νέων απέναντι στην οικογένεια και την τεκνοποίηση; Υπάρχει κάτι χαρακτηριστικό που σας έχουν αναφέρει;
«Πέρα από το οικονομικό άγχος που αποτρέπει πολλούς να αναλάβουν την ευθύνη δημιουργίας οικογένειας, αυτό που προκύπτει από την επαφή μου με τους νέους είναι και η αλλαγή των προτεραιοτήτων σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές.
Οι νέοι επιλέγουν συνειδητά να επικεντρωθούν σε έναν άλλο τρόπο ζωής που δίνει προτεραιότητα στην επαγγελματική σταδιοδρομία, μία αλλαγή που φέρει μέσα της και τις επιτάξεις της εποχής που αλλάζουν με τη σειρά τους τον αξιακό κώδικα των νέων.
Σε μία κοινωνία καταναλωτική, ανταγωνιστική και απαιτητική, αξίες όπως η οικογένεια δίνουν ασυνείδητα τη θέση τους σε επιλογές που θέτουν ως προτεραιότητα την ικανοποίηση άλλων αναγκών, όπως αυτή την κοινωνικής καταξίωσης και της οικονομικής ανέλιξης.
Για τις γυναίκες δε, στερεότυπα που θέλουν την καριέρα να μην μπορεί να συνδυαστεί με την οικογένεια – σκέψεις που ωστόσο καταρρίπτονται στο πλαίσιο πιο φιλελευθέρων και φιλοευρωπαϊκών κοινωνιών – ωθούν πολλές σύγχρονες γυναίκες να διχαστούν στο δίλημμα οικογένεια ή καριέρα, επιλέγοντας να διεκδικήσουν τα ατομικά τους όνειρα, αναβάλλοντας τη δημιουργία οικογένειας για αργότερα.
Εδώ έρχεται να προστεθεί και η δυσκολία που παρουσιάζεται στην ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, η οποία γεμίζει τους νέους με απογοήτευση, κλυδωνίζοντας ακόμα περισσότερο το ευαίσθητο πεδίο των διαπροσωπικών σχέσεων».
