Σε περίοδο έντονων αναταράξεων εισέρχεται η οικονομία καθώς έλληνες αλλά κυρίως ξένοι παράγοντες και επενδυτές προεξοφλούν ότι ο πολιτικός χρόνος της κυβέρνησης καθορίζεται πλέον από τις εξελίξεις στο Μακεδονικό, την κρίση που προκαλεί στον κυβερνητικό συνασπισμό η παραίτηση Κοτζιά και είναι περιορισμένος.
Παρότι η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα φαίνεται να ξεπερνά τον σκόπελο των συντάξεων – έχοντας σχεδόν σίγουρο ότι στα μέσα Νοεμβρίου θα έχει τη θετική γνώμη της Κομισιόν για το σχέδιο προϋπολογισμού που κατάθεσε με ενσωματωμένη την πρόταση να παγώσουν οι παλιές συντάξεις στα σημερινά επίπεδα μέχρι το 2022 -, πλέον το βασικό σενάριο που συζητείται σε οικονομικούς κύκλους είναι ότι ο χρόνος και των εθνικών εκλογών θα είναι ο προσεχής Μάιος.
Οπως όμως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, «μπορεί το χρονικό αυτό διάστημα να είναι μικρό σε πολιτικούς όρους, αλλά είναι μεγάλο σε όρους χρηματοοικονομικούς. Ως εκ τούτου, μπαίνουμε σε μια περίοδο αστάθειας και αβεβαιότητας που θα φανεί στις αγορές».

Υποβάθμιση από τη  Moody’s

Η ιταλική κρίση αναμένεται να ενταθεί καθώς την Παρασκευή το βράδυ η Moody’s προχώρησε στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ιταλίας κατά μία βαθμίδα, σε «Baa3» από «Baa2», μετά τις συνεχιζόμενες αντεγκλήσεις Ρώμης και Βρυξελλών για τον προϋπολογισμό του 2019.
Από την άλλη πλευρά, έγκυροι κυβερνητικοί κύκλοι εκτιμούν ότι ο προϋπολογισμός του 2019 αναμένεται να περάσει από την Κομισιόν αλλά και το γερμανικό κοινοβούλιο χωρίς κραδασμούς και υπογραμμίζουν ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία όσο το δυνατόν ταχύτερα, αν είναι εφικτό μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Και όπως χαρακτηριστικά λένε, «σκοπός είναι να μη βρεθούμε μαζί με την Ιταλία στη σκηνή της τραγωδίας». Οπως είναι γνωστό, το σχέδιο προϋπολογισμού της Ιταλίας που υποβλήθηκε στην Κομισιόν την περασμένη Τρίτη αγνόησε πλήρως τις συστάσεις της Επιτροπής για πιο συγκρατημένα ελλείμματα. Οι Ιταλοί διατήρησαν τις αρχικές τους θέσεις για έλλειμμα πάνω από 2,6% του ΑΕΠ το 2019 και 2,4% το 2020, πετώντας στο καλάθι των αχρήστων τις επιστολές Ντομπρόβσκις και τις συστάσεις των θεσμικών οργάνων των Βρυξελλών.
Η Ιταλία είναι η μόνη χώρα που δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις, το γεγονός αυτό είχε αντανάκλαση στην αγορά ομολόγων και επηρεάζει όπως αναμενόταν και τα ελληνικά ομόλογα.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, ενώ πριν από την κατάθεση του σχεδίου του προϋπολογισμού της Ελλάδας η διαφορά στις αποδόσεις ιταλικών και ελληνικών δεκαετών ομολόγων ήταν σταθερά στη μία μονάδα, μετά τη διαφαινόμενη έγκριση του δικού μας προϋπολογισμού η διαφορά έχει υποχωρήσει στο 0,8%.

Κλυδωνισμοί λόγω παραίτησης Κοτζιά

Την πορεία όμως αυτήν της αποσύνδεσης των ελληνικών από τα ιταλικά ομόλογα αντέστρεψε το πολιτικό κλίμα που διαμορφώνεται μετά την παραίτηση Κοτζιά στο εσωτερικό της χώρας. Προχθές, η απόδοση του δεκαετούς ανέβηκε και πάλι στο 4,5%.
Βέβαια, η εικόνα θα ήταν χειρότερη αν κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού του 2019 δεν είχαν επικρατήσει οι απόψεις Τσακαλώτου – Χουλιαράκη να περιοριστούν οι κοινωνικές παροχές κατ’ ουσίαν μόνο μέσω των συντάξεων και να στηριχθούν αναπτυξιακά μέτρα όπως η σταδιακή μείωση της φορολογίας των κερδών και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
Οπως σημειώνουν έγκυροι κύκλοι, «καμία κυβέρνηση πριν από τις εκλογές δεν θα αποφάσιζε να μην αυξήσει τις δαπάνες αλλά να επιλέξει τη μείωση των φόρων για επιχειρήσεις και των ασφαλιστικών εισφορών, αντί να προχωρήσει σε άμεσες παροχές».
Οι επιλογές όμως αυτές παρότι τις υιοθέτησε ο Αλέξης Τσίπρας εξακολουθούν να αποτελούν σημείο τριβής στον ΣΥΡΙΖΑ. Εσωκομματικά πυκνώνουν οι επιθέσεις κατά του διδύμου του οικονομικού επιτελείου που έχει στραμμένο το βλέμμα του στις Βρυξέλλες.

Εγκριση από τις Βρυξέλλες

Οπως λένε οι πρώτες πληροφορίες, οι Βρυξέλλες αποδέχθηκαν το σχέδιο προϋπολογισμού όπως παρουσιάστηκε από την ελληνική πλευρά. Την Παρασκευή έγινε γνωστό ότι δεν ζητήθηκε καμμία περαιτέρω διευκρίνιση. Ο έλεγχος των στοιχείων συνεχίζεται αλλά όλοι αναμένουν ότι θα υπάρξει τελική θετική γνώμη από την Κομισιόν ως τα μέσα Νοεμβρίου έτσι ώστε ο προϋπολογισμός που θα κατατεθεί στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου να μην περιλαμβάνει την περικοπή των συντάξεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εισηγητής της ΝΔ για τον προϋπολογισμό, βουλευτής Χρήστος Σταϊκούρας, έχει πάρει το μήνυμα και είπε στην επιτροπή της Βουλής ότι «η θέση της ΝΔ είναι να μην περικοπούν οι συντάξεις».
Οπως όλα δείχνουν, πλέον ο ωφέλιμος χρόνος για την κυβέρνηση είναι μέχρι τον Δεκέμβριο. Σε αυτό το διάστημα ο πολιτικός στόχος είναι να περάσει ο προϋπολογισμός, να εφαρμοστούν τα μέτρα που προβλέπονται χωρίς την περικοπή των συντάξεων, και αν επιτρέψουν τα νούμερα (το κλείσιμο του 2018) και είναι εφικτό να δοθεί και εφέτος επίδομα αλληλεγγύης στους ασθενέστερους.
Υστερα από αυτό ο χρόνος τελειώνει, ο στόχος είναι να ολοκληρωθούν δύο εμβληματικές επενδύσεις και πλέον η χώρα θα μπει σε προεκλογική περίοδο.
Ο χρόνος διάλυσης της Βουλής τοποθετείται την Παρασκευή 19 Απριλίου, μία εβδομάδα πριν από το Πάσχα – που πέφτει νωρίς, στις 28 Απριλίου. Στις 26 Μαΐου ούτως ή άλλως θα στηθούν οι κάλπες για τις ευρωεκλογές και τις περιφερειακές εκλογές.
Το οικονομικό επιτελείο ζητεί «χαμηλούς τόνους για την οικονομία» και μάλιστα – όπως είπε και ο κ. Τσακαλώτος στη Βουλή – εκφράζει την έκπληξή του για το ότι «Ελληνες πάνε στο εξωτερικό και διαμαρτύρονται για την αναμενόμενη απόφαση να μην περικοπούν οι συντάξεις».