Στην εποχή των «πολυκρίσεων» είναι τέτοια η εναλλαγή των ειδήσεων που όχι μόνο αιφνιδιάζουν τις κοινωνίες αλλά θα τολμούσαμε να πούμε ότι μεταβάλλουν και την αίσθηση του χρόνου.
Εγγυητής σταθερότητας εν μέσω κρίσεων
Πράγματι, ποιος θα περίμενε έναν μήνα πριν, όταν συζητούσαμε για τις καταστροφικές πλημμύρες και τις πιθανές επιπτώσεις τους καθώς και για την εκλογή Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ότι σήμερα θα βρισκόμασταν αντιμέτωποι με έναν ολέθριο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ – Χαμάς, που απειλεί με γενικευμένη σύρραξη και κοστίζει ήδη χιλιάδες ανθρώπινες ζωές αμάχων.
Ποιος θα περίμενε σε άλλες εποχές ότι θα χρειάζονταν ελάχιστες μέρες για να «ξεχαστούν» οι αυτοδιοικητικές εκλογές και οι συσχετισμοί που παρήγαγαν.
Για άλλη μια φορά, λοιπόν, η δημόσια ατζέντα κυριαρχείται από τις εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα της Μέσης Ανατολής και το μόνο θέμα εσωτερικού ενδιαφέροντος που καταφέρνει να δώσει το στίγμα της ημέρας στην επικαιρότητα είναι η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ, με την παραπομπή για διαγραφή ηγετικών στελεχών του χώρου από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο.
Ετσι λοιπόν, για άλλη μια φορά την τελευταία τετραετία, η κυβέρνηση ξεπερνά μια δύσκολη δοκιμασία φυσικών καταστροφών και όχι μόνο δεν δείχνει σημάδια αποδόμησης, αλλά εμφανίζεται και ως εγγυητής της σταθερότητας στην ταραγμένη περιοχή μας, βοηθούσης βέβαια και της κρίσης στην οποία έχει περιέλθει η αξιωματική αντιπολίτευση.
Χωρίς «ανταγωνισμό» ο Πρωθυπουργός
Αν δει κανείς τις αξιολογήσεις για την κυβέρνηση, οι θετικές γνώμες όσον αφορά την αμυντική θωράκιση της χώρας αθροίζουν στο 54% και όσον αφορά την εξωτερική της πολιτική στο 45%, υπερβαίνουν δηλαδή ακόμη και την καταγεγραμμένη εκλογική επιρροή της.
Αντίθετα, τα θέματα στα οποία σημειώνει χαμηλές επιδόσεις, όπως η αντιμετώπιση της ακρίβειας (μόλις 18% θετικές γνώμες) ή οι φυσικές καταστροφές (14% θετικές γνώμες), δεν αποτελούν κεντρικά σημεία της δημόσιας ατζέντας – και όταν έρχονται στην επικαιρότητα λόγω κρίσεων, γρήγορα παρέρχονται.
Ειδικά στο επίπεδο της εικόνας των πολιτικών αρχηγών ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει αυτή την περίοδο ουσιαστικό ανταγωνισμό. Στις αυθόρμητες αναφορές για τον καταλληλότερο για τη θέση του Πρωθυπουργού προηγείται με 40% έναντι 7% του δεύτερου κ. Κασσελάκη και 6% του κ. Ανδρουλάκη.
Σημειώνουμε, ωστόσο, ένα ενδιαφέρον στοιχείο που μπορεί να μας απασχολήσει στο μέλλον, και αυτό είναι η εντυπωσιακή άνοδος της δημοφιλίας του κ. Κουτσούμπα, ο οποίος για πρώτη φορά βρίσκεται στην πρώτη θέση της δημοφιλίας των πολιτικών αρχηγών με 47% θετικές/μάλλον θετικές γνώμες. Το στοιχείο αυτό συνάδει και με την άνοδο της πρόθεσης ψήφου του ΚΚΕ, η επιρροή του οποίου εκτιμάται ότι σήμερα κινείται στην περιοχή του 10%.
Οι δημοφιλίες των αρχηγών
Ανοδο παρουσιάζει και η δημοφιλία του κ. Ανδρουλάκη, ο οποίος με 40% βρίσκεται στην τρίτη θέση, πίσω από τον κ. Μητσοτάκη που με 44% εμφανίζει σταθερότητα στη δημοφιλία του.
Σημειώνουμε ότι και το ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ εμφανίζει άνοδο: στην εκτίμηση ψήφου κινείται στην περιοχή του 13%-14% και σε συνδυασμό με την περαιτέρω πτώση του ΣΥΡΙΖΑ (με εκτίμηση ψήφου 15,2%) βρίσκεται πλέον σε απόσταση στατιστικού σφάλματος από τη δεύτερη θέση. Πάντως τόσο η άνοδος του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ όσο και του ΚΚΕ συνάδει με την αίσθηση ότι τα δύο αυτά κόμματα ήταν τα κερδισμένα των αυτοδιοικητικών εκλογών, συγκριτικά βέβαια με τις προηγούμενες επιδόσεις τους.
Συσπείρωση γύρω από την κυβέρνηση
Η ταχύτητα εναλλαγών στη δημόσια ατζέντα, που κυριαρχείται από αλλεπάλληλες διεθνείς κρίσεις, θα λέγαμε ότι δημιουργεί μια σχεδόν διαρκή συσπείρωση γύρω από τον Πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, ειδικά στον βαθμό που οι επιδόσεις τους στα θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής αξιολογούνται θετικά.
Μια παράμετρος που φαίνεται να δημιουργεί επιπλέον ανησυχία είναι η εξής: η αίσθηση πως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βελτιώνονται και θα βελτιωθούν και στο μέλλον μοιάζει τώρα να αμφισβητείται, ίσως εξαιτίας της διαφορετικής προσέγγισης της κρίσης Ισραήλ – Χαμάς. Βέβαια, η πολιτική κυριαρχία της ΝΔ βασίζεται και στην κρίση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία όχι μόνο δεν ανακάμπτει μετά την αλλαγή ηγεσίας αλλά συνεχίζει να υποχωρεί περαιτέρω.
Από την άλλη πλευρά, οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις που ενισχύονται δεν μοιάζει προς το παρόν να απειλούν την κυβέρνηση και την πρωτοκαθεδρία της. Περισσότερο θα λέγαμε ότι εμφανίζονται να αναδιατάσσουν τους συσχετισμούς στον χώρο της αντιπολίτευσης (ειδικά στον χώρο της Κεντροαριστεράς) παρά να δημιουργούν εναλλακτικό πόλο για τη διεκδίκηση της διακυβέρνησης.
Ο δρόμος για τις Ευρωεκλογές
Η «χύτρα» του κομματικού συστήματος, όπως έχουμε τονίσει και με άλλες ευκαιρίες, δεν έχει σταματήσει να βράζει, και εν όψει και των Ευρωεκλογών κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σχετική σιγουριά πώς θα διαμορφωθούν το κομματικό τοπίο και οι συσχετισμοί στους επόμενους μήνες. Πάντως, όσο η κρίση και η πολυδιάσπαση θα ταλανίζουν τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, τόσο η κυβέρνηση θα αναδεικνύεται ως ο μοναδικός πόλος σταθερότητας – και εξ αυτού θα καρπώνεται μια διευρυμένη υποστήριξη.
Ο κ. Στράτος Φαναράς είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis SA.
