Αδιέξοδες επιλογές ΣΥΡΙΖΑ, εφικτή αυτοδυναμία ΝΔ

Το διαφαινόμενο αδιέξοδο της κυβέρνησης και η ακύρωση όλων των στρατηγικών επιλογών της του τελευταίου διαστήματος αποτυπώνονται στο τελευταίο κύμα δημοσκοπήσεων. Ταυτόχρονα, η αυτοδυναμία της ΝΔ εμφανίζεται πλέον ως το πιθανότερο ενδεχόμενο, ενώ και η συγκέντρωση της απαιτούμενης πλειοψηφίας των 180 εδρών για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας παρουσιάζεται ως μία ρεαλιστική προοπτική.

Κυρίαρχα ευρήματα στις έρευνες της προηγούμενης εβδομάδας από την Public Issue, τη Metron Analysis για «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» και δευτερευόντως από την Pulse (ΣΚΑΪ, όπου περιλαμβάνεται «αδιευκρίνιστη ψήφος») είναι το σταθερό προβάδισμα της ΝΔ, σε ποσοστά της τάξεως του 38%, η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να εμφανίσει κάποια τάση ανάκαμψης και η μικρή έστω δυναμική του ΚΙΝΑΛ, το οποίο εμφανίζεται ικανό να διεκδικήσει με αξιώσεις την τρίτη θέση.

Από τον συνδυασμό των παραμέτρων και των ευρημάτων προκύπτουν κάποια συμπεράσματα τα οποία διαφαίνεται ότι δύσκολα θα ανατραπούν στην πορεία προς τις εκλογές.

Κατ’ αρχάς γίνεται φανερό ότι όλες οι στρατηγικές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ της τελευταίας περιόδου έχουν πέσει λίγο-πολύ στο κενό. Ούτε οι πρωτοβουλίες του στο Σκοπιανό δείχνουν να έχουν κάποια επίδραση, και πάντως όχι κάποια θετική, ούτε η σκανδαλολογία και η μετωπική επίθεση κατά πρώην υπουργών, πρωθυπουργών κ.λπ., ούτε καν η παροχολογία, οι διορισμοί και οι νέες «μεταμνημονιακές» υποσχέσεις.

Ενδεικτικό ως προς αυτά είναι το σημείο της έρευνας της Pulse, όπου τέθηκαν τα συγκεκριμένα ερωτήματα. Ως προς τη συζήτηση περί σκανδάλων και το πόσο αυτή επιδρά στην πρόθεση ψήφου των πολιτών, συνολικά το 53% απαντά «ελάχιστα έως καθόλου» και «λίγο». Ως προς τις προσλήψεις και την επίδρασή τους, τα αντίστοιχα ποσοστά μικρής ή μηδαμινής επίδρασης ανεβαίνουν στο 64%.

Στην έρευνα της Metron Analysis επίσης καταγράφεται μια συντριπτική διαφωνία των συμμετεχόντων με τη συμφωνία των Πρεσπών (70%) και μια αντίστοιχη διαφωνία, σε μικρότερα ποσοστά, έναντι της συμφωνίας Τσίπρα – Ιερωνύμου (47% σε λάθος κατεύθυνση, 36% σε σωστή).

Επιπλέον, είναι δεδομένο και εμφανίζεται στην έρευνα της Metron Analysis ότι η αποδοκιμασία της κυβέρνησης εκδηλώνεται και με άλλους τρόπους.

Οπως π.χ. από το ότι μια σημαντική πλειονότητα πολιτών (41%) προτιμά τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, έναντι 32% που δηλώνει ότι προτιμά να συνεχίσουν οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με πρωθυπουργό τον κ. Τσίπρα.

Από τις έρευνες της περιόδου παγιώνεται και η εντύπωση της μη αναστρέψιμης αρνητικής πορείας της κυβέρνησης και του ίδιου του Πρωθυπουργού, ο οποίος υπολείπεται σταθερά του Κυριάκου Μητσοτάκη στην καταλληλότητα για την πρωθυπουργία, ενώ η δημοφιλία του είναι χαμηλότερη όλων, πλην του Πάνου Καμμένου και του Νίκου Μιχαλολιάκου.

Οι αρνητικές αξιολογήσεις του κ. Τσίπρα είναι συντριπτικές και φτάνουν το 68% (Metron Analysis), κάτι ωστόσο που παρατηρείται και για την αξιωματική αντιπολίτευση (63%), ενώ χαμηλότερο είναι το αντίστοιχο ποσοστό αρνητικής αξιολόγησης για τον Κυριάκο Μητσοτάκη (58%).

Η εικόνα της επόμενης μέρας των εκλογών και το πώς αυτή προδιαγράφεται παρουσιάζει για πρώτη φορά με βεβαιότητα (τουλάχιστον με βάση τα ευρήματα της Public Issue και συμπερασματικά της Metron Analysis) την προοπτική της αυτοδυναμίας της ΝΔ, ακόμη και αν στη Βουλή εισέλθουν περισσότερα από πέντε κόμματα, και τη μεγάλη πιθανότητα διαμόρφωσης μιας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας 180 εδρών για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ειδικότερα, βάσει των εκτιμήσεων της Public Issue, η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση εμφανίζει μια προοπτική κατάκτησης από 154 έως 174 έδρες. Το αντίστοιχο εκτιμώμενο εύρος της κοινοβουλευτικής δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ κυμαίνεται μεταξύ 56 και 74 εδρών και του ΚΙΝΑΛ μεταξύ 22 και 34 εδρών.

Ετσι, οι προϋποθέσεις της αυτοδυναμίας μοιάζουν να εξασφαλίζονται για τη ΝΔ. Βασικός όρος είναι το ποσοστό της να υπερβεί το 35%, καθώς το ενδεχόμενο η Βουλή να είναι πεντακομματική συγκεντρώνει μεγάλες πιθανότητες και το συνολικό ποσοστό που θα μείνει εκτός φαίνεται πως θα πλησιάζει ή και θα υπερβαίνει το 15%.

Το όριο της αυτοδυναμίας καθορίζεται, ως γνωστόν, από το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που παραμένουν εκτός Κοινοβουλίου. Οσο υψηλότερο είναι αυτό, τόσο υποχωρεί το όριο της αυτοδυναμίας. Το ιστορικά υψηλό ποσοστό κομμάτων που δεν εκπροσωπήθηκαν στο Κοινοβούλιο σημειώθηκε τον Μάιο του 2012 και έφτασε το 19%, οπότε και το όριο της αυτοδυναμίας (που δεν επιτεύχθηκε) ήταν 32,7%.

Τον Σεπτέμβριο του 2015 το ποσοστό των πολιτικών δυνάμεων που δεν εισήλθαν στη Βουλή είχε υποχωρήσει στο 6,3%, στοιχείο που δυσχέρανε σημαντικά την επίτευξη αυτοδυναμίας, καθώς αυτή προϋπέθετε ποσοστό τουλάχιστον 38% για το πρώτο κόμμα.

Σήμερα, η καταγραφόμενη τάση εμφανίζεται και πάλι αυξητική για τα κόμματα τα οποία θα παραμείνουν εκτός Βουλής, με μια παράλληλη σταθεροποίηση των ποσοστών του πρώτου κόμματος σε επίπεδα κοντά στο 40%.

Αυξητική τάση εμφανίζει επίσης το αθροιστικό ποσοστό του νέου δικομματισμού, με το άθροισμα ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται μεταξύ 60% και 65%, στοιχείο που παρουσιάζει ενδιαφέρον ως προς τις εξελίξεις στην επόμενη πολιτική περίοδο και αναλόγως του τι θα καταγράψουν τελικώς στις εκλογές άλλες πολιτικές δυνάμεις, κυρίως δε το ΚΙΝΑΛ.