Η σημαντική αύξηση του αριθμού των τουριστών εγείρει εύλογα αλλά και πιεστικά ερωτήματα για την επάρκεια των συγκοινωνιακών υποδομών, δεδομένης και της μεγάλης συσσώρευσης των μετακινήσεων των τουριστών το καλοκαίρι σε όλα τα μέσα μεταφοράς. Αρκετές μείζονες συγκοινωνιακές υποδομές, όπως οι αυτοκινητόδρομοι, τα αεροδρόμια και τα λιμάνια, έχουν αναβαθμιστεί.
Υπάρχουν όμως επιμέρους συγκοινωνιακά υπο-συστήματα που δεν προσφέρουν καλή εξυπηρέτηση ούτε στους τουρίστες ούτε και στους κατοίκους των περιοχών που επιβαρύνονται, όπως η οδική κυκλοφορία στις πόλεις και στους τουριστικούς προορισμούς, με αυξημένη κυκλοφοριακή συμφόρηση και εκρηκτικά προβλήματα στάθμευσης. Στις περιπτώσεις αυτές, η αναβάθμιση των οδικών συγκοινωνιακών υποδομών δεν αναμένεται να ανακουφίσει παρά μόνο πρόσκαιρα.
Ο μόνος κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης των αυξημένων αναγκών μετακινήσεων είναι η βέλτιστη διαχείριση των υφιστάμενων οδικών υποδομών μέσα από νέα μοντέλα μετακινήσεων που θα βασίζονται πρώτιστα στην προώθηση των μαζικών μεταφορών και στην επιμήκυνση των ημερών και ωρών αιχμής.
Οι αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές έχουν καλύτερες επιδόσεις διότι πραγματοποιούνται πρώτιστα με μαζική μετακίνηση των επιβατών, ώστε αφενός με αύξηση των μέσων και των δρομολογίων και αφετέρου με «άπλωμα» των δρομολογίων μέσα στην ημέρα και μέσα στην εβδομάδα να επιτυγχάνονται σημαντικές βελτιώσεις στην εξυπηρέτηση όλων. Προφανώς η καλύτερη εξυπηρέτηση προϋποθέτει και τη βέλτιστη διαχείριση των υποδομών αεροδρομίων και λιμένων και την εξισορρόπηση του ανταγωνισμού των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εταιρειών, που απαιτεί συνδυασμένες προσπάθειες δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, διαφυλάττοντας ταυτόχρονα και τα βασικά δικαιώματα και τις προσιτές τιμές για τους μετακινούμενους.
Οι οδικές μεταφορές όμως χρειάζονται δραστικότερους τρόπους αντιμετώπισης με σοβαρή στροφή στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στην ενεργή κινητικότητα (πεζοί, ποδήλατα), ιδιαίτερα στις πόλεις και στις τουριστικές περιοχές υψηλής ζήτησης. Ο μόνος τρόπος εξυπηρέτησης της εκρηκτικής ζήτησης για τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα είναι τα σοβαρά μέτρα μείωσης της χρήσης των ΙΧ αυτοκινήτων και της προτεραιότητας κάθε μορφής μαζικής συγκοινωνίας. Χρειάζονται περισσότερα και καλύτερα μέσα μαζικής μεταφοράς καθώς και καλύτερες υπηρεσίες ταξί και διαμοιρασμού μετακινήσεων με ευελιξία ωραρίων και τιμών, που σήμερα είναι σημαντικά ανεπαρκείς σε όλους τους τουριστικούς προορισμούς.
Η καλύτερη διαχείριση των υφιστάμενων και μελλοντικών υποδομών έχει τη δυνατότητα να ανακουφίσει σημαντικά τα σημερινά προβλήματα κυκλοφορίας και στάθμευσης στις πάρα πολλές τουριστικές περιοχές στην Ελλάδα. Το οικονομικό κόστος της καλύτερης διαχείρισης των συγκοινωνιακών υποδομών είναι μικρό, ειδικά σε σχέση με τις αργές, ακριβές και συχνά άχρηστες αναβαθμίσεις των υποδομών, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση για ειλικρινή υποστήριξη της στροφής από τις ιδιωτικές στις δημόσιες μετακινήσεις.
Ο κύριος Γιώργος Γιαννής είναι καθηγητής ΕΜΠ, διευθυντής Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής του Ιδρύματος.
