Τι είναι ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας; Είναι ένας πρωταγωνιστικός ρόλος ενός πολιτικού ριάλιτι; Είναι ένα σχεδόν βουβό σύμβολο που δεξιώνεται το πολιτικό σύστημα κάθε 24η Ιουλίου; Μήπως είναι ένας τρόπος για να «τη φέρει» η εκάστοτε κυβέρνηση στην αντιπολίτευση, προτείνοντας πρόσωπο από τον αντίπαλο χώρο προκειμένου να εκβιάσει τη συναίνεση;
Ο,τι και να είναι, στην επικείμενη επιλογή έχει υπερισχύσει το ριάλιτι. Ο Πρωθυπουργός θα αποφασίσει στο βουνό ή στη θάλασσα; Θα είναι άνδρας ή γυναίκα; Δεξιός ή αριστερός; Πολιτικός, δικαστικός ή από άλλον επαγγελματικό χώρο που δεν έχει παραγάγει μέχρι στιγμής Προέδρους της Δημοκρατίας; Θα τον ψάξουμε σε κάποια short list προσωπικοτήτων ή στο TikTok;
Το προηγούμενο διάστημα κάθε μέρα ακουγόταν και ένα καινούργιο όνομα, τώρα ανακυκλώνονται ξανά και ξανά οι ίδιες φήμες για τα ίδια πρόσωπα. Πρόσωπα κατάλληλα και πρόσωπα ακατάλληλα. Κάποιοι ρωτήθηκαν, άλλοι όχι. Κάποιοι κολακεύτηκαν, άλλοι ενοχλήθηκαν. Κάποιοι διέσπειραν μόνοι τους σενάρια. Το όνομα να ακούγεται και πού ξέρεις…
Η Προεδρία της Δημοκρατίας, όμως, δεν είναι το έπαθλο σε κάποιον διαγωνισμό για τον μεγαλύτερο δημοκράτη της χώρας, ούτε το χρυσό καταφύγιο για συνταξιούχους του δημόσιου βίου και αφυπηρετούντες δικαστικούς και καθηγητές πανεπιστημίου.
Ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο ρυθμιστής του πολιτεύματος και ο διεθνής παραστάτης της χώρας. Σε ομαλές περιόδους αυτές οι λέξεις μπορεί να μη σημαίνουν πολλά, αλλά σε κρίσιμες ενδέχεται να σημαίνουν τα πάντα. Το πρόσωπο, για να κάνει τη δουλειά του και να ρυθμίσει το πολίτευμα, θα πρέπει να έχει εμπειρία, κύρος, αποδοχή από τα κόμματα, από την κοινωνία, και να μπορεί να κινείται στον διεθνή χώρο.
Ο,τι, δηλαδή, παραβλέπει η πασαρέλα που έχει στηθεί. Και μάλιστα σε μια στιγμή που τα σύννεφα στον ορίζοντα πυκνώνουν. Η ηγεσία Τραμπ δεν προδιαθέτει για ομαλές εξελίξεις, η Ευρώπη έχει αδύναμες ηγεσίες, η Ασία αναδύεται, η Τουρκία επιδιώκει να εξαργυρώσει την ισχύ της, οι συμμαχίες διεθνώς αναδιατάσσονται. Η εξωτερική πολιτική της χώρας ενδέχεται να έρθει αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες προκλήσεις. Επιπλέον, η επόμενη Βουλή, από ό,τι φαίνεται, θα είναι το ίδιο κατακερματισμένη με τη σημερινή και ο σχηματισμός κυβέρνησης, αν η ΝΔ δεν έχει αυτοδυναμία, θα γίνει μια απαιτητική άσκηση. Για τους λόγους αυτούς το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα δεν μπορεί να φιλοξενήσει ούτε όλες τις προσωπικότητες ούτε όλες τις φιλοδοξίες.
Λίγες ημέρες πριν ανακοινώσει την επιλογή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μόνο ένα ερώτημα μένει να απαντηθεί. Το πανάκριβο πολιτικό μας σύστημα είναι σε θέση να διαφυλάξει, ανταποδοτικά, το κύρος του ανώτατου θεσμού; Οπως έγραψε ο Βέμπερ, «πολιτική σημαίνει να τρυπάς σκληρά σανίδια, αργά και σθεναρά, με πάθος και με μέτρο ταυτόχρονα. Ισχύει άλλωστε απόλυτα, και όλη η ιστορική πείρα το βεβαιώνει, ότι δεν θα κατόρθωνε κανείς το εφικτό αν δεν κυνηγούσε πάλι και πάλι το ανέφικτο. Εκείνος, όμως, που το κάνει αυτό πρέπει να είναι ηγέτης. Και όχι μόνο. Πρέπει, επιπλέον, να είναι – με τη λιτότερη έννοια του όρου – και ήρωας».