Εχουμε φτάσει να θεωρούμε τους νεκρούς ανθρώπους μέσον επιβεβαίωσης της ιδεολογίας μας και των πολιτικών αγκυλώσεών μας. Κάποιοι μέτρησαν τους νεκρούς στη Βαλένθια και τους βρήκαν περισσότερους από ανάλογες καταστροφές και πλημμύρες στη χώρα μας. Νικάμε. Αριθμοί πνιγμένων και αστέγων περνάνε μπροστά από τα μάτια μας, μπλεγμένοι με αριθμούς βομβαρδισμένων νεκρών σε άλλα σημεία του πλανήτη, και το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι η σύγκριση ανάμεσα στην καταστροφή, στη φρίκη, με μοναδικό κριτήριο τα νούμερα.
Εντελώς τυχαία γεγονότα είναι ικανά να αναβαθμίσουν ή να υποβαθμίσουν τραγωδίες. Για παράδειγμα, κάποιοι ειδικότεροι υποστηρίζουν πως αν η αμαξοστοιχία στα Τέμπη έκανε λίγες δεκάδες μέτρα περισσότερα και η σύγκρουση γινόταν μέσα στο τούνελ, οι νεκροί θα ήταν εκατοντάδες. Θα μιλούσαμε αλλιώς; Θα μιλούσαμε για ρεκόρ; Θα αναβαθμίζαμε τις ήδη θεόρατες ευθύνες συγκεκριμένων ανθρώπων και πολιτικών επιλογών; Μέχρι πόσο ακόμα;
Το ότι είμαστε απροετοίμαστοι και ανυπεράσπιστοι απέναντι σε φυσικές καταστροφές, όπως στην Ισπανία, είναι σημαντικό, αλλά ακούγεται δευτερεύον μπροστά στην πρώτη αυτόματη «ικανοποίηση» πως οι δικοί μας νεκροί είναι λιγότεροι. Λες και υπάρχουν ξένοι νεκροί. Λες και υπάρχουν ξένα παιδιά.
Το «δίκιο» των αριθμών είναι μία από τις μεγαλύτερες διαθλάσεις της εποχής. Τα νούμερα πια είναι το μοναδικό κριτήριο αξιολόγησης της αλήθειας και του δίκιου. Παντού. Στα ποσοστά των ανέργων, σε όσους βρίσκονται στο κατώφλι της φτώχειας, στο πόσες μέρες χρειάζεται κάποιος για ένα χειρουργείο ψάχνουμε και βρίσκουμε ένα χειρότερο παράδειγμα και θριαμβολογούμε πάνω σε κατεστραμμένες ζωές.
Φυσικά και σκοπός μιας κοινωνίας είναι η ευημερία όσο περισσότερων πολιτών γίνεται, όμως η βασική ποιότητα μιας δημοκρατίας είναι τι κάνει για τους λιγότερους, όχι για τους περισσότερους. Η ζωή δεν είναι πίνακας τηλεθέασης των σίριαλ να επιβραβεύονται μόνο οι πλειοψηφίες, δεν προχωράει μόνο με τα σουξέ της, αλλά και με τα «αφώτιστα» τραγούδια που συγκίνησαν λιγότερους αλλά λειτούργησαν ως πολλαπλασιαστής αισθήματος σε μικρότερους πληθυσμούς.
Ο Οργουελ έγραφε πως όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, αλλά κάποιοι είναι πιο ίσοι από άλλους, σε ένα κρεσέντο ευφυολογίας το οποίο όμως έχει βάση. Πιο ίσοι και πιο σημαντικοί. Σημαντικοί όμως είμαστε μόνο για τους δικούς μας ανθρώπους. Εννοώ αναντικατάστατοι. Ολοι μας θα μπορούσαμε να ζήσουμε μια χαρά ακόμη και αν δεν υπήρχαν ποτέ ούτε ο Ντοστογέφσκι ούτε ο Μότσαρτ. Κάπου αλλού θα βρίσκαμε το μέγεθος και κάπως αλλιώς θα αντικαθιστούσαμε την απώλεια ακόμη και τόσο μεγάλων έργων.
Ομως πουθενά δεν θα βρούμε τους αντικαταστάτες των πραγματικά δικών μας ανθρώπων. Αυτό δεν μας δικαιολογεί να θεωρούμε όλους τους ξένους και μακρινούς απλώς αριθμούς. Πρέπει να μας πειράζει, να μας πειράζει πολύ. Δεν λέω πως είναι το ίδιο ένας νεκρός από μια πλημμύρα με τριακόσιους νεκρούς, όμως η διαφορά δεν είναι ένα προς τριακόσια. Είναι πολύ μικρότερη. Αλίμονο αν δεν είναι.
