Τις προάλλες έπεσα σε ένα μάλλον κακότεχνο βίντεο «επιστημονικής φαντασίας» για μικρά παιδιά που είχε δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι χαρακτήρες ήταν χάρτινοι, τα χρώματα υπερβολικά, όλα κραύγαζαν προχειρότητα. Δεν διανοήθηκα να το δείξω στον γιο μου. Αργότερα, διάβασα ένα άρθρο του νευροεπιστήμονα Eric Hoel στους «New York Times».
Γιατί ο ανθρώπινος πολιτισμός, λέει, να μην περιέχει εντός του γνωστικά μικροθρεπτικά συστατικά – όπως συνεκτικές προτάσεις, αφηγήσεις και τόξα χαρακτήρων – στοιχεία που χρειάζονται οι αναπτυσσόμενοι εγκέφαλοι; Ο Αϊνστάιν είπε: «Αν θέλετε τα παιδιά σας να είναι έξυπνα, διαβάστε τους παραμύθια. Αν θέλετε να είναι πολύ έξυπνα, διαβάστε τους περισσότερα παραμύθια». Τι συμβαίνει όμως όταν ένα παιδί καταναλώνει ως επί το πλείστον την ψηφιακή ονειροπόληση που δημιουργείται από την ΤΝ; Βρισκόμαστε στην αρχή μιας τεράστιας πρόκλησης η οποία δεν πρέπει να αφεθεί ανεξέλεγκτη να λειτουργήσει ως πείραμα πάνω σε μια γενιά.
Μια αγγελία στις ΗΠΑ ζητεί επιμελητή Τεχνητής Νοημοσύνης με δυνατότητα παραγωγής 200 με 250 άρθρων την εβδομάδα. Μιλάμε για… 1.000 άρθρα τον μήνα! Το παλιό δίκτυο πεθαίνει και το τέλος, για να «αναποδογυρίσουμε» τον Τ. Σ. Ελιοτ, δεν θα είναι μ’ έναν λυγμό αλλά με έναν ψηφιακό κρότο.
Τα παλιά χρόνια το δίκτυο ήταν ένας χώρος δημιουργίας. Οι άνθρωποι έφτιαχναν σάιτ, μπλογκ, φόρουμ, όπως θα έκαναν και στην πραγματική ζωή. Μετά ανέλαβαν οι εταιρείες, αργότερα οι εφαρμογές και οι χρήστες φυλακίστηκαν εντός του ψηφιακού τους κελιού. Και τώρα… Πού είναι η παλιά καλή Wikipedia; Υποκύπτει στην ΤΝ, η οποία παράγει ασυναγώνιστο περιεχόμενο, το οποίο ωστόσο είναι φτηνό και, εν πολλοίς, αναξιόπιστο. Προς το παρόν, ποιοτικά σήμανε οπισθοχώρηση. Δεν φτάνει κανείς να βλέπει τον εαυτό του σε μια απαστράπτουσα HD εικόνα ως John Wick να εξοντώνει το σύμπαν. Πρόκειται για το παραξένισμα της στιγμής, η οποία, όταν επαναλαμβάνεται, παύει να είναι ενδιαφέρουσα, αν και πολύς κόσμος τσιμπάει με το επικό ιλουστρασιόν.
Στο σπίτι μας στις Μηλιές, στο Πήλιο, έχω ακόμη την παλιά εγκυκλοπαίδεια του Ελευθερουδάκη. Ολους τους τόμους. Σκονισμένοι και μεγαλοπρεπείς, κουβαλούν την ιστορία τους. Κειμήλιο από τον πατέρα μου και τον παππού μου. Κάποτε τη διάβαζα σαν μυθιστόρημα. Τώρα τη διαβάζω σαν αλλόκοτο αφήγημα. Εδώ και χρόνια προτιμούσα τη Wikipedia. Οπως όλες οι τεχνολογικές εξελίξεις, η ΤΝ σταδιακά θα τη σκοτώσει για να γεννήσει κάτι νέο. Και το νέο αυτό στην αρχή θα είναι αλαζονικό, υπερβολικό και, ενδεχομένως, αυταρχικό. Ετσι τουλάχιστον μοιάζει τώρα, που ακόμη δεν διανοούμαστε η ψυχή να είναι ψηφιακή.
