Η πρόσφατη απόφαση 465/2024 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που δέχθηκε την αίτηση του προέδρου ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη για την ακύρωση της άρνησης της ΑΔΑΕ να του γνωστοποιήσει την εισαγγελική διάταξη και τον πλήρη φάκελο σχετικά με την παρακολούθηση του τηλεφώνου του από την ΕΥΠ, συνιστά ένα θετικό πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της κάθαρσης του σκανδάλου των τηλεφωνικών υποκλοπών.
Το επιτελικό κράτος, το οποίο οικοδομήθηκε μετά το 2019 στη χώρα μας, χρησιμοποίησε όπως φαίνεται συστηματικά τις κρατικές μυστικές υπηρεσίες προκειμένου να παρακολουθεί πολιτικούς της αντιπολίτευσης αλλά και δικούς του υπουργούς! Εξάλλου με το άρθρο 87 ν.4790/2021 θέσπισε την πλήρη απαγόρευση της ενημέρωσης του θιγόμενου προσώπου, μετά τη λήξη του μέτρου, ακόμη και όταν δεν υφίσταται καμία διακινδύνευση της εθνικής ασφάλειας από την ενημέρωση εκείνη, παραπλανώντας τη Βουλή ότι δήθεν τούτο γίνεται για λόγους αντιμετώπισης τρομοκρατικών απειλών.
Η απαγόρευση όμως κρίθηκε τώρα ομόφωνα αντισυνταγματική (αντίθετη στα άρθρα 19 παρ.1 Συντ., 8 της ΕΣΔΑ και στο ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο) από το Συμβούλιο της Επικρατείας και έτσι η υπόθεση επιστρέφει στην ΑΔΑΕ, προκειμένου η τελευταία να παράσχει τα αιτούμενα στοιχεία (με βάση την προϊσχύουσα διάταξη του άρθρου 5 παρ.9 του ν.2225/1994). Αλλωστε ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει ομολογήσει δημόσια ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης ουδέποτε υπήρξε επικίνδυνος για την εθνική ασφάλεια. Συνεπώς, μια τυχόν άρνηση της πλειοψηφίας της ΑΔΑΕ (η οποία αποτελείται από πρόσωπα εκλεγμένα μόνο από τη Νέα Δημοκρατία και την Ελληνική Λύση) να του γνωστοποιήσει τα στοιχεία θα ήταν καταφανώς ανέρειστη.
Απομένει όμως το ποινικό μέρος του σκανδάλου των υποκλοπών, όπου η εισαγγελική έρευνα καρκινοβατεί επί σχεδόν μια διετία (παρά το γεγονός ότι τον Δεκέμβριο του 2022 ο τότε Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου υποσχόταν δημόσια ταχεία πρόοδο στη διερεύνηση του ζητήματος). Χαρακτηριστικό του μεγέθους του σκανδάλου είναι άλλωστε το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΑΔΑΕ, τα 22.180 αιτήματα των μυστικών υπηρεσιών για άρση τηλεφωνικού απορρήτου το έτος 2021 περιορίστηκαν στα μόλις 10.119 το 2022 μετά την αποκάλυψη της υποκλοπής σε βάρος του Νίκου Ανδρουλάκη, προφανώς όχι επειδή περιορίστηκαν στο μισό οι εθνικοί κίνδυνοι, αλλά επειδή το πρωθυπουργοκεντρικό «επιτελικό κράτος» αισθάνθηκε ότι εκτίθεται.
Το ζήτημα αυτό, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator σε βάρος των στόχων παρακολούθησης από τις κρατικές μυστικές υπηρεσίες, βρίσκεται άλλωστε στο επίκεντρο των διαπιστώσεων του πρόσφατου ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τις μεγάλες απειλές κατά της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Στις 9 Ιουνίου ο ελληνικός λαός μπορεί να αποτιμήσει μέσω της ψήφου του τις κυβερνητικές αυτές πρακτικές που παραβιάζουν το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό δίκαιο και εκθέτουν διεθνώς τη χώρα.
Ο κ. Κώστας Χ. Χρυσόγονος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ.
