Δεν άντεξα τον πειρασμό, πήγα και εγώ να γνωρίσω την τελευταία τεχνολογική διασημότητα, το πολλά υποσχόμενο και απειλητικό για τα νοήμονα όντα ChatGPT· που θα έγραφε εργασίες για τους φοιτητές και θα αχρήστευε τους καθηγητές. Απογοητεύτηκα: στις δύσκολες ερωτήσεις εφάρμοζε την κλασική μέθοδο των αδιάβαστων, να απαντούν στις εξετάσεις για το θέμα που ξέρουν και όχι στο ερώτημα που τίθεται, π.χ.: «τι ξέρετε για την Orcinus orca της οικογένειας Delphinidae που απειλεί πιγκουίνους στη διαφήμιση του ΚΚΕ; «Η όρκα είναι δελφινοειδές, τα δελφινοειδή ανήκουν στην τάξη κητώδη, μαζί με τις φάλαινες – οι οποίες φάλαινες…» και ακολουθούν δύο κόλλες για τις φάλαινες», είχα γράψει στα «ΝΕΑ» στις 31/3.
Κάπως έτσι λειτουργούσε το καθόλου νοήμον ChatGPT αλλά – είχα συμπληρώσει – «με βοήθησε αποφασιστικά να βρω άρθρα που με ενδιέφεραν». Είχε εμφανίσει τέσσερα άρθρα που, σε πρώτη ματιά, έμοιαζαν σχετικά με αυτό που είχα ζητήσει και δεν είχα ασχοληθεί εκείνη τη στιγμή. Oταν ασχολήθηκα, αποδείχθηκαν χειρότερα από άσχετα: ανύπαρκτα και τα τέσσερα. Για παράδειγμα, μου είχε προτείνει με υπέροχης ακρίβειας παραπομπή το άρθρο «»The Active Intellect Revisited: Polansky on De Anima III.5″ by Ian Hunter, in Phronesis: A Journal for Ancient Philosophy, Vol. 54, No. 4 (2009), pp. 310-340».
Το περιοδικό Phronesis υπάρχει, ο Ian Hunter ομοίως, αλλά δεν υπάρχει άρθρο με τέτοιον τίτλο σε κανένα απολύτως περιοδικό – υπάρχει μόνο «The De Intellectu Revisited» που είναι σχετικό με το Περί Ψυχής αλλά σε άλλο περιοδικό, με άλλους συγγραφείς.
Το ίδιο ακριβώς συνέβαινε και με τα υπόλοιπα, το ίδιο και με άλλα άρθρα που του ζήτησα για άλλα θέματα: οι τίτλοι θύμιζαν το θέμα, τα άρθρα όμως δεν υπήρχαν. Στο τεχνητό «νευρωνικό σύστημα» του GPT οι όροι «Hunter», «Polansky», «Aristotle», «De Anima», «Active Intellect», «Phronesis» είναι κοντινοί, οι «αποστάσεις» τους σε κάποιον μαθηματικό χώρο μικρές – όπως συμβαίνει και στον νου κάποιων ανθρώπων που ασχολούνται με τον Αριστοτέλη – αλλά ο συνδυασμός είναι εντελώς αλαλούμ, καμιά σχέση με την πραγματικότητα.
«Αποστάσεις» μεταξύ των λέξεων που χρησιμοποιούμε όταν ψάχνουμε κάτι μετράνε και οι Google, Bing, DucDucGo και λοιπές μηχανές αναζήτησης· εμφανίζουν τα ευρήματά τους – εξαιρουμένων των διαφημίσεων – με βάση αυτές τις αποστάσεις και την «ισχύ», ας πούμε, που έχουν τα υπερκείμενα όπου βρίσκονται οι αναφορές. Η ποιότητα των αλγορίθμων που χρησιμοποιούν αντανακλάται και στην ποιότητα των αποτελεσμάτων. Το GPT επιχειρεί να συνδέσει τις λέξεις του ερωτήματος όπως στο «κινεζικό δωμάτιο», του John Searle, το παράδειγμα που έχει χρησιμοποιήσει για να αποδείξει ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για «νοημοσύνη» των μηχανών: το GPT αποτελεί «δωμάτιο» όπου – αντί ανθρώπου, όπως στο δωμάτιο του Searle – κάποιος αλγόριθμος χρησιμοποιώντας «λεξικά» – τα δισεκατομμύρια κείμενα που έχει διαβάσει το GPT – συνδέει τις λέξεις των ερωτημάτων και μετά ανακατεύει στοιχεία από λήμματα που μοιάζουν «κοντινότερα» και μεταξύ τους και με τις λέξεις.
Δεν ξέρω τι συμβαίνει με τις νεότερες (συνδρομητικές) εκδόσεις του, αλλά το δωρεάν ChatGPT είναι απλώς κακή μηχανή αναζήτησης που παριστάνει τη νοήμονα οντότητα επειδή γνωρίζει να φτιάχνει σωστές – γραμματικά, όχι αναγκαστικά και σημασιολογικά – φράσεις στην αγγλική γλώσσα. Είναι σαν αυτή από τις διάσημες αδελφές Καρντάσιαν που κάποτε πήγε σε πάρτι φορώντας φόρεμα της Μέριλιν Μονρόε: απλώς διάσημο.
