Στην τελευταία σκηνή του «Νευρικού εραστή», του μοναδικού φιλμ του Γούντι Αλεν που βραβεύτηκε με Οσκαρ καλύτερης ταινίας, ο αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης αναπαράγει το παλιό αστείο με τον τύπο που πάει στον ψυχίατρο και λέει του γιατρού ότι «ο αδελφός μου είναι τρελός, νομίζει ότι είναι κότα». «Και γιατί δεν μου τον φέρνετε;» τον ρωτά ο γιατρός.

«Χρειαζόμαστε τα αβγά» του απαντά ο τύπος με τον ψυχοπαθή αλλά ωοτόκο συγγενή. Και ο Αλεν συνεχίζει παραβάλλοντας τον περίφημο αδελφό με τις ανθρώπινες σχέσεις. «Ετσι είναι κι αυτές. Είναι παράλογες, τρελές, δεν βγάζουν νόημα. Αλλά οι περισσότεροι από εμάς χρειαζόμαστε τα αβγά».

Η ανάγκη

Σχεδόν 50 χρόνια έχουν περάσει από τον «Νευρικό εραστή» (παρεμπιπτόντως, πρόκειται για την καταπληκτική απόδοση του «Annie Hall», μάλλον τους φάνηκε αντιεμπορικό μια ταινία να έχει γυναικείο όνομα), ο πλανήτης συνεχίζει να γυρνάει γύρω από τον άξονά του, τα ξημερώματα αύριο θα βραβευτεί ένα ακόμα φιλμ με Οσκαρ καλύτερης ταινίας, μόνο η ανάγκη για τα αβγά μένει σταθερή στη θέση της.

Και είναι μια ανάγκη που πολλές φορές ικανοποιείται σε συνθήκες απόλυτης υγείας. Υπάρχουν αβγά που παρέχονται αβίαστα, που μοιάζουν άθραυστα, κάποια εκκολάπτονται κιόλας. Αλλά ας μη μιλήσουμε για αυτά. Εχουμε δει πολλές ρομαντικές κομεντί, ξέρουμε πώς θα τελειώσουν από το πρώτο δεκάλεπτο, ξέρουμε ότι θα περάσουμε καλά, ξέρουμε ότι δεν θα πάρουν το Οσκαρ.

Ας μιλήσουμε για τα ερωτικά θρίλερ, εκεί που η ανάγκη για τα αβγά μοιάζει με την αναζήτηση του άγιου δισκοπότηρου. Και τι δεν κάνουμε για αυτά… Εθελοτυφλούμε, πιστεύουμε σε ψεύτικες υποσχέσεις που μας δίνουν, πιστεύουμε σε ψεύτικες υποσχέσεις που δίνουμε, κάνουμε ότι δεν ακούμε, προσποιούμαστε ότι είμαστε κάποιοι άλλοι.

Και υπάρχουν και οι ακόμα πιο δύσκολες περιπτώσεις. Του όχι και τόσο αθώου παρατηρητή. Εκεί που βλέπουμε ότι ένας φίλος ή μια φίλη, ένας οικείος μας άνθρωπος, τέλος πάντων, ετοιμάζεται να ασχοληθεί με κάποια αβγά που είμαστε πεπεισμένοι ότι είναι κλούβια. Ποια είναι η θέση μας σε αυτή την περίπτωση; Κρούουμε τον περιβόητο κώδωνα του κινδύνου, λέγοντας την αποψάρα μας (για την οποία δεν μπορούμε να είμαστε και σίγουρες) ή αφήνουμε τον φίλο μας να φάει τα μούτρα του και μετά βλέπουμε; Σκέφτομαι ότι (και) σε αυτό το ζήτημα η απάντηση βρίσκεται στο παλιό αξίωμα «Συμπεριφέρσου όπως θες να σου συμπεριφερθούν».

Αν και δεν υπάρχουν αλάνθαστες συνταγές ούτε στις φιλικές σχέσεις, νομίζω ότι μια ασφαλής οδός για να εξασφαλίσεις έναν σχετικά ήσυχο ύπνο περνά από τρία στάδια. Το πρώτο είναι να μιλήσεις με νηφαλιότητα και ηρεμία με τον/τη φίλο/η για το πού πάει να μπλέξει (ή έχει μπλέξει ήδη). Να εξηγήσεις τι σε έκανε να προβείς σε μια τέτοια προειδοποίηση που θεωρητικά θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη φιλία σας.

Σε περίπτωση που δεν σε ακούσει (που είναι και το πιθανότερο· είπαμε ότι η αναζήτηση των αβγών δεν κάνει καλό στην ακοή και την όραση), περνάμε στο δεύτερο στάδιο. Αυτό της υποστήριξης. Αφού το πιστεύεις εσύ, θα το πιστέψω κι εγώ. Είναι προφανές ότι αυτά τα αβγά ήθελες, αυτά τα αβγά θα σε βοηθήσω να κρατήσεις.

Το αυτονόητο

Το τρίτο στάδιο είναι κάπως αυτονόητο, αλλά στην εποχή που ζούμε καλό είναι να λέμε και τα αυτονόητα: Αν κάτι στραβώσει στη σχέση του άλλου, θα αποτελέσεις ένα σταθερό σημείο αναφοράς, έναν ώμο για να στηριχθεί ή να κλάψει, μια ασφαλή περιοχή όπου οι μόνες λέξεις που απαγορεύονται είναι το «σ’ τα έλεγα εγώ».

Εξάλλου, όταν σπάνε αβγά είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να φας μια ομελέτα με έναν φίλο (ακόμα και μέσα στη Σαρακοστή…).