Ύστερα από μια εξαιρετικά δύσκολη 15ετία, υφίστανται ξανά οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας, ο εξορθολογισμός του λειτουργικού κόστους από την πλειονότητα των εισηγμένων εταιρειών παράλληλα με την επιτυχημένη στρατηγική ανάπτυξής τους, που αποτυπώνεται εμφανώς στα αποτελέσματά τους την τελευταία διετία, αλλά και η θετική πορεία των οικονομικών δεικτών συνθέτουν το υπόβαθρο για την ανάπτυξη αυτή.
Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται, το Χρηματιστήριο Αθηνών καλείται να προσελκύσει νέες εταιρείες και να αυξήσει το βάθος της αγοράς του, συντελώντας και αυτό στην αναπτυξιακή πορεία της εγχώριας οικονομίας.
Η Μέση Ημερήσια Αξία Συναλλαγών στο Χρηματιστήριο Αθηνών έχει αυξηθεί στα €150 εκατ. ευρώ το 2024 από €65 εκατ. το 2020. Προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η ρευστότητα της αγοράς μας, έχουμε ήδη προγραμματίσει και υλοποιούμε μια σειρά από σημαντικές επενδύσεις οι οποίες θα συντελέσουν τόσο στη βελτίωση της πρόσβασης όσο και στην αύξηση της κυκλοφοριακής ταχύτητας. Ενδεικτικά:
Προχωρούμε σε περαιτέρω τυποποίηση της διασύνδεσης των μελών του Χρηματιστηρίου και των πελατών τους. Με τη χρήση του πρωτοκόλλου FIX γίνεται πλέον ευκολότερη, γρηγορότερη και φθηνότερη η διασύνδεση και δίνεται η δυνατότητα στα μέλη μας να παρέχουν στους επενδυτές εφαρμογές συναλλαγών από τον υπολογιστή ή το κινητό (apps), επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτόν αμεσότητα και μείωση του κόστους πρόσβασης.
Αναπτύσσουμε και βελτιώνουμε την τεχνική υποδομή του Χρηματιστηρίου με στόχο τη μείωση του χρόνου απόκρισης συναλλαγών (latency). Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται ο αριθμός των χρηστών αλγορίθμων συναλλαγών (algo traders) και βελτιώνονται το βάθος και η ρευστότητα προς όφελος και των ιδιωτών επενδυτών.
Παρέχουμε υπηρεσίες high-frequency trading. Δίνεται έτσι η δυνατότητα στα μέλη να διατηρούν τεχνολογική υποδομή στο data center του Χρηματιστηρίου ώστε να πραγματοποιούν αυτοματοποιημένα συναλλαγές σε χρόνο μικρότερο του 1 msec. Με την πρόσφατη απόφαση μείωσης του φόρου πώλησης συναλλαγών από τις αρχές του 2024 και με τη νέα υποδομή υπάρχει περιθώριο αύξησης αυτού του είδους των εντολών, άρα και του βάθους της αγοράς.
Επιπλέον, με την εισαγωγή του πρωτοκόλλου FAST FIX προσφέρεται η δυνατότητα σε παρόχους χρηματιστηριακής πληροφόρησης και στα μέλη του Χρηματιστηρίου να λαμβάνουν πολύ γρηγορότερα (low latency), σε πραγματικό χρόνο (real time), τα δεδομένα της συνεδρίασης (data feed) και να τα παρέχουν εν συνεχεία σε πελάτες τους που υλοποιούν συστήματα τεχνικών συναλλαγών μέσω αλγορίθμων.
Διευκολύνουμε την πρόσβαση ιδιωτών επενδυτών σε δημόσιες εγγραφές και προσφορές τίτλων. Μέσω της πλατφόρμας του Ηλεκτρονικού Βιβλίου Προσφορών (ΗΒΙΠ) που διαθέτουμε σε αναδόχους και εταιρείες έχει αυτοματοποιηθεί πλήρως ο τρόπος με τον οποίο οι επενδυτές συμμετέχουν σε νέες εισαγωγές τίτλων. Ενα από τα πλέον πρόσφατα παραδείγματα είναι η πολύ επιτυχημένη εισαγωγή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Η διαδικασία άντλησης των κεφαλαίων, της κατανομής των εντολών, του διακανονισμού και της εισαγωγής της εταιρείας είναι πλέον πλήρως αυτοματοποιημένη, προσφέροντας σημαντική διασπορά (free-float) στις εταιρείες που θέλουν να εισαχθούν. Πρόσφατα, η διαδικασία αυτή επεκτάθηκε και στις επιτυχημένες δευτερογενείς τοποθετήσεις της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Πειραιώς για τους έλληνες ιδιώτες επενδυτές.
Εμπλουτίζονται οι διαθέσιμες στρατηγικές για τους επενδυτές με την εισαγωγή νέων stock futures και index future στον δείκτη MSCI και με την ενδυνάμωση της ρευστότητας του εισηγμένου ETF στον δείκτη FTSE/ATHEX Large Cap.
Παράλληλα, στον τομέα των μετασυναλλακτικών υπηρεσιών (post trading) είναι σε εξέλιξη δράσεις που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα και διασυνδεσιμότητα της αγοράς μας. Ενδεικτικά:
Ιδιαίτερα σημαντικό, σε εξέλιξη, έργο είναι η αλλαγή του συστήματος υπολογισμού κινδύνου της εκκαθάρισης συναλλαγών μετοχών, ομολόγων και παραγώγων (ATHEXClear). Λόγω της χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας τα προηγούμενα χρόνια και καθώς η συμμετοχή των ξένων επενδυτών ήταν ιδιαίτερα σημαντική (άνω του 55%), το προηγούμενο μοντέλο διαχείρισης κινδύνου προαπαιτούσε την καταβολή ενεχύρων για την εγγύηση της καλής εκτέλεσης των εντολών αλλά και των συναλλαγών. Με αυτό τον τρόπο μειωνόταν μεν ο κίνδυνος, αλλά το κόστος αυξανόταν σημαντικά με την αύξηση του τζίρου και την άνοδο των επιτοκίων.
Σύμφωνα με το νέο μοντέλο διαχείρισης κινδύνου – που χρησιμοποιείται από όλους τους μεγάλους οίκους εκκαθάρισης – θα απαιτείται μικρότερη αξία ενεχύρων και κατά συνέπεια θα είναι σημαντικά χαμηλότερο το έμμεσο κόστος για την αγορά. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται περαιτέρω απελευθέρωση ρευστότητας, χωρίς όμως να αυξηθεί ο κίνδυνος της αγοράς, λόγω του νέου μοντέλου. Ιδιαίτερα σε συνεδριάσεις με αυξημένη δραστηριότητα (όπως για παράδειγμα ημέρες rebalancing δεικτών), η χρήση των κεφαλαίων των μελών και των πελατών τους θα είναι αποτελεσματικότερη.
Για εταιρείες που είναι ήδη εισηγμένες ή προγραμματίζουν εισαγωγή dual listing σε Ελλάδα και εξωτερικό έχει δημιουργηθεί η υποδομή για την υποστήριξη της εισαγωγής αλλά και της διαπραγμάτευσης, εκκαθάρισης και διακανονισμού τους στην Ελλάδα. Το ελληνικό Αποθετήριο Τίτλων (ΑΤΗΕΧCSD) έχει αποκτήσει έμμεση πρόσβαση στο αμερικανικό Αποθετήριο (DTC) και συνεχώς εμπλουτίζει τις υπηρεσίες του προς επενδυτές και εκδότριες.
Τέλος, υλοποιούνται δράσεις για την πληρέστερη υποστήριξη του δανεισμού τίτλων. Ο δανεισμός τίτλων αποτελεί μια παγκόσμια πρακτική που βελτιώνει το βάθος των αγορών, επιλύει αποτελεσματικά τα προβλήματα διακανονισμού και προσφέρει εργαλεία για επενδυτικές στρατηγικές. Ταυτόχρονα, αποτελεί και ένα σημαντικό κριτήριο για την κατάταξη του Χρηματιστηρίου μας ως ανεπτυγμένης αγοράς.
Όλα τα παραπάνω, παράλληλα με άλλες δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, λειτουργούν επιταχυντικά και για την επίτευξη ενός κομβικού στόχου, την αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου σε ανεπτυγμένη αγορά (Developed Market status). Σε ένα συνεχώς βελτιούμενο περιβάλλον, οι εταιρείες θα μπορούν να επωφελούνται από την ανταγωνιστικότερη αποτίμησή τους, θα υπάρχει η δυνατότητα άντλησης σημαντικών κεφαλαίων για επενδύσεις και θα επιτυγχάνεται έτσι διατηρήσιμη ανάπτυξη για την οικονομία του τόπου μας.
Ο κ. Νίκος Πορφύρης είναι επιτελικός διευθυντής Επιχειρησιακών Λειτουργιών (COO) του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών.
