Είναι ήδη 77 ετών η πρόταση για τη δημιουργία δύο κρατών στα οποία Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι θα ζουν ειρηνικά και ενώ υποστηρίζεται από πολλούς καλής θέλησης ξένους παράγοντες, απολαμβάνει σήμερα τον χαμηλότερο από ποτέ βαθμό αποδοχής από τα άμεσα ενδιαφερόμενα μέρη.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, η συντριπτική πλειοψηφία των Παλαιστινίων απορρίπτει τη συνύπαρξη με το Ισραήλ (85,9%) και υποστηρίζει τη δημιουργία ενός μόνο παλαιστινιακού κράτους που να εκτείνεται «από το ποτάμι ως τη θάλασσα» (74,7%).
Από τη άλλη πλευρά, οι φανατικοί Εβραίοι έποικοι της Δυτικής Οχθης επιθυμούν να έχουν δική τους ολόκληρη την Ιουδαία και Σαμάρια ενώ οι πιο διαλλακτικοί Ισραηλινοί φοβούνται ότι με τη νοοτροπία που σήμερα κυριαρχεί στον ισλαμικό χώρο, μια βεβιασμένη λύση δύο κρατών θα είναι ο προθάλαμος της «τελικής λύσης» για το Εβραϊκό Κράτος.
Ομως η αιματοχυσία συνεχίζεται και κάθε εικόνα ενός παιδιού που σπαράζει από τον πόνο στη Γάζα, δημιουργεί (δίκαια) αγανάκτηση και ανεβάζει (άδικα) τον αντισημιτισμό σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η κατάσταση αυτή δεν επιτρέπεται να διαιωνιστεί, και εφόσον τα δύο ανεξάρτητα κράτη είναι μεν η ιδεατή λύση αλλά σήμερα θεωρείται ανεπαρκής από τους Παλαιστινίους και επικίνδυνη για τους Ισραηλινούς, πρέπει να αναζητηθεί κάποια προσέγγιση που να δημιουργήσει σιγά-σιγά κλίμα εμπιστοσύνης και να κάνει τη συνύπαρξη δύο κρατών κάποια μέρα εφικτή.
Και ως τέτοια προσέγγιση, θέτω υπό την κρίση σας το Οχι στην άμεση δημιουργία δύο κρατών αλλά ναι σε μια Δικοινοτική Διζωνική (ή Τριζωνική) Ομοσπονδία. Ναι σε κάποιου είδους Σχέδιο Ανάν στο Μεσανατολικό, με ομοσπονδιακή πρωτεύουσα την Ιερά Πόλη της Ιερουσαλήμ.
Είναι ασφαλώς πολλά τα προβλήματα για την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου. Πώς θα συνυπάρξουν σε μια Ομοσπονδία δύο λαοί που είναι τόσο εθνοθρησκευτικά ανομοιογενείς;
Η ιστορία όμως διδάσκει ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου, παρά τις μεγάλες αρχικά διαφορές, το σχήμα της Ομοσπονδίας κατάφερε να εδραιωθεί. Πώς θα διαμορφωθούν οι γεωγραφικές ζώνες, τι θα γίνουν οι εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι έποικοι της Δυτικής Οχθης, πώς θα επικοινωνεί η Δυτική Οχθη με τη Λωρίδα της Γάζας, τι ακριβώς θα ισχύει στη νέα και την παλαιά πόλη της Ιερουσαλήμ, προβλήματα πραγματικά και δυσεπίλυτα τα οποία είναι υπαρκτά και μάλιστα σε οξύτερο βαθμό και στην περίπτωση των δύο κρατών.
Δεν έχω την επιστημονική κατάρτιση και πείρα που απαιτείται για την περιγραφή της βασικής δομής μιας τέτοιας Ομοσπονδίας, ούτε θα χωρούσε η ανάπτυξή της στο εύρος ενός άρθρου. Πιστεύω όμως ότι η δύναμη του φεντεραλισμού έγκειται στην ευελιξία και την προσαρμοστικότητά του και ότι υπάρχουν άνθρωποι ικανοί να σχεδιάσουν ένα ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης που να έχει όλα τα γνωστά χαρακτηριστικά της Ομοσπονδίας, το οποίο θα εξασφαλίζει στους Παλαιστινίους το αίσθημα της εθνικής αποκατάστασης αλλά στο οποίο θα υπάρχουν ανέκκλητες ρήτρες που να αποκλείουν τη δυνατότητα για έσω-ομοσπονδιακές στρατιωτικές επιθέσεις και να προστατεύουν τη συνεχή και ασφαλή ύπαρξη του εβραϊκού στοιχείου μέσα σε μια ενότητα όπου η πλειοψηφία θα γέρνει συνεχώς περισσότερο υπέρ των Μουσουλμάνων.
Θα συμφωνήσουν ελπίζω οι φίλοι οικονομολόγοι, ότι οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης μιας τέτοιας Ομοσπονδίας μπορούν να γίνουν απίθανα υψηλοί, χάρη στη συμπληρωματικότητα των συντελεστών παραγωγής Εβραίων και Παλαιστινίων.
Γιατί όμως οι Παλαιστίνιοι, που δεν θέλουν τη συνύπαρξη των δύο κρατών, να δεχθούν την Ομοσπονδία; Ισως επειδή θα έχει εκλείψει το «μισητό» Κράτος του Ισραήλ και θα έχει μετατραπεί σε ισότιμη με τη δική τους Κοινότητα.
Και, ακόμη πιο δύσκολο, γιατί δεν θα βρεθεί κάποιος Ισραηλινός πρωθυπουργός να επαναλάβει το «παρέλαβα Κράτος και δεν θα παραδώσω Κοινότητα» του Κύπριου προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου; Επειδή για το Ισραήλ η ειρήνη είναι υπέρτατο αγαθό και δεν φαίνεται να υπάρχουν άλλοι τρόποι για να την εξασφαλίσει.
Η πρόταση-ευχή μου είναι ένα Ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών με πρωτοβουλία (γιατί όχι;) της Ελλάδας, που να ζητά την κατ’ αρχήν αποδοχή της ιδέας του Ομοσπονδιακού Κράτους, τον διορισμό Επιτροπής Σοφών για την περιγραφή του και φυσικά την άμεση διακοπή εχθροπραξιών, παράνομων κρατήσεων και δημιουργίας νέων εβραϊκών εποικισμών.
Ενα τέτοιο Ψήφισμα υποστηριζόμενο από την ψήφο των ΗΠΑ, των χωρών της ΕΕ και ορισμένων από τα πιο ήπια αραβικά κράτη, θα είναι δύσκολο να απορριφθεί από τους ενδιαφερόμενους.
Σημειώνεται ότι έχει δημοσιευθεί από τρεις Εβραίους συνταγματολόγους λεπτομερές σχέδιο για Ομοσπονδία Ισραήλ και Παλαιστίνης.
Το σχέδιο διαιρεί τον χώρο σε 30 Καντόνια, περιέχει διάφορα αξιοποιήσιμα στοιχεία, κάποια όμως χαρακτηριστικά του είναι σίγουρα απαράδεκτα για τους Παλαιστινίους.
Η λύση που προτείνω δεν ενέχει θανάσιμους κινδύνους για καμία από τις δύο πλευρές και στο κάτω-κάτω της γραφής, ακόμη και αν η πρόταση της Επιτροπής Σοφών δεν γίνει τελικά δεκτή, θα έχουμε κερδίσει την απελευθέρωση ομήρων και φυλακισμένων μαζί με μια περίοδο εκεχειρίας και ήρεμης περισυλλογής. Αν όμως το εγχείρημα πετύχει, ίσως κάποια μέρα, και αφού οι δύο πλευρές διαπιστώσουν τα τεράστια ευεργετήματα της ειρηνικής συνύπαρξης, ο διαχωρισμός σε δύο ανεξάρτητα κράτη να αποτελέσει την τελική και οριστική κατάληξη.
Ο κ. Ραφαήλ Μωυσής είναι Εβραίος Ρωμανιώτης.
