Το μήκος της ήταν εντυπωσιακό: 3.350 μέτρα. Στην πλήρη ακμή της, που συμπίπτει με την εποχή της λεγόμενης Μπελ Επόκ, ήταν ένα θαλάσσιο μέτωπο κοσμοπολίτικης αύρας, όπου τα καφενεία, οι ταβέρνες και οι μπιραρίες διαδέχονταν τα κινηματοθέατρα, τα μεγάλα ξενοδοχεία συνόρευαν με μεγαλοαστικές κατοικίες και οι αποθήκες εμπορευμάτων γειτνίαζαν με γραφεία ναυτιλιακών και εξαγωγικών εταιρειών και καταστήματα. Ηταν το περίφημο «Και» ή αλλιώς η προκυμαία της Σμύρνης. Η σύμβαση της κατασκευής υπογράφηκε το 1867, ανάμεσα στο οθωμανικό υπουργείο Εμπορίου και Δημοσίων Εργων και τρεις βρετανούς επιχειρηματίες που είχαν ιδρύσει την Εταιρεία της Προκυμαίας της Σμύρνης. Ηταν από τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα και οι αντιδράσεις που είχαν προκληθεί από την κατασκευή της ήταν τεράστιες. Πριν απ’ όλα έπρεπε να ξεπεραστούν νομικά θέματα που δημιουργούσε το Οθωμανικό Δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο όσοι είχαν ιδιοκτησίες επί της παραλίας δικαιούνταν ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα. Τελικά, η προκυμαία παραδόθηκε στη δημόσια χρήση το 1875 και έγινε κυριολεκτικά το «πρόσωπο» της πόλης, μέχρι τη σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή της στη μεγάλη πυρκαγιά του 1922.
Περίπου έναν αιώνα μετά τη μεγάλη πυρκαγιά και ενώ η Σμύρνη είναι πλέον Ιζμίρ, με αλματώδη αστικοποίηση, κυρίως από τη δεκαετία του 1950 και μετά, δύο έλληνες επιστήμονες ανασυγκροτούν το παραλιακό μέτωπο και μας παραδίδουν ολοζώντανο το «Και». Ο Γιώργος Πουλημένος, αναλυτής-προγραμματιστής, και ο Αχιλλέας Χατζηκωνσταντίνου, ειδικός στα γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα, χρησιμοποιώντας έναν τεράστιο αριθμό πηγών ανασυστήνουν το «Και». Σχεδιάζουν υπό κλίμακα και αποτυπώνουν τις προσόψεις όλων των κτιρίων, ενώ με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας επιφέρουν γεωμετρικές διορθώσεις ώστε η ανασύσταση να πλησιάζει όσο το δυνατόν με μεγαλύτερη ακρίβεια την πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, η έρευνά τους μας δίνει την ιστορία των κτιρίων, τους διαδοχικούς ιδιοκτήτες, αλλά και ταυτόχρονα τις μικρο-ιστορίες των ανθρώπων που τα κατοίκησαν.
Το έργο «Η προκυμαία της Σμύρνης, Ανιχνεύοντας ένα σύμβολο προόδου και μεγαλείου» (Εκδόσεις Καπόν), σε δύο τόμους (722 σελίδες, εκατοντάδες φωτογραφίες και χάρτες), είναι μοναδικό στη διεθνή βιβλιογραφία. Ερευνητικός, συγγραφικός και εκδοτικός άθλος. Ξαναζούμε τη Σμύρνη.
