Μετά τις πρόσφατες εκλογές μια μικρή αναταραχή διατάραξε την ησυχία και τη μακαριότητα πολιτικών προσώπων και πολιτικών δυνάμεων. Η κυβέρνηση έσπευσε να δηλώσει έτοιμη να ανταποκριθεί στο μήνυμα της αποδοκιμασίας της, η αντιπολίτευση πρόθυμη να ανασυνταχθεί, με την ελπίδα στο μέλλον να πετύχει καλύτερες επιδόσεις. Στο μετεκλογικό περιβάλλον παλαιοί πρωταγωνιστές φαντάζονται την επιστροφή τους και φιλόδοξοι «νεωτεριστές» επικαλούνται ένδοξες μέρες που πήρε μαζί του αλύπητα ο χρόνος.

Ενα εκλογικό αποτέλεσμα είναι κάτι πέρα από τους αριθμούς του. Είναι η αποτύπωση μιας πολιτικής συνθήκης. Η αποτίμηση που προκύπτει από την κάλπη είναι η αξιολόγηση των αντιπροσώπων από τους πολίτες ως προς τη δυνατότητά τους να ανταποκριθούν στις ανάγκες. Ανάλογα διαμορφώνεται και η μεταξύ τους σχέση. Χτίζεται ή χάνεται η εμπιστοσύνη. Συνάπτεται ένας δεσμός στην κοινή πορεία. Γύρω του γεννιέται και η πραγματική δυνατότητα μιας διακυβέρνησης, πέρα από τον στενό ορίζοντα κάθε διαχείρισης και συμβατικής χρήσης της εξουσίας.

Η αποχή, ο μικρός βαθμός αποδοχής, η περιορισμένη και δειλή έκφραση εμπιστοσύνης μιλάει το καθένα ξεχωριστά και όλα μαζί για το περιεχόμενο και τον πυρήνα αυτής της πολιτικής συνθήκης. Η απόσταση των πολιτών από την πολιτική και η εκδήλωση της απογοήτευσής τους είναι η ηχηρή εκδήλωση της ήττας της πολιτικής στη σύγχρονη Ελλάδα. Αυτή είναι η συνθήκη μέσα στην οποία οι αντιπρόσωποι επιχειρούν τη μετεκλογική προσαρμογή τους, αρνούμενοι να κοιτάξουν κατάματα το βάθος της αποδοκιμασίας και του αντίστοιχου ρήγματος εμπιστοσύνης, που αποστερεί στην κοινωνία τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει με επάρκεια τις ανάγκες της. Η στασιμότητα που προκύπτει δύσκολα θα αμφισβητήσει στη συνέχεια τον εαυτό της.

Η πολιτική είναι η πλέον επαναστατική λειτουργία που επινόησε ο άνθρωπος στη διαδρομή. Απέναντι στην εξουσία, που, μονοπρόσωπη και ωμή στην αρχή, με θεϊκό περίβλημα ή ιδεολογικό συμπλήρωμα στη συνέχεια, επιδίωξε τον καθολικό έλεγχο ατόμων και συνόλου, η πολιτική διασπά αυτή την ενότητα της βίας και επιδιώκει τον θεσμικό της έλεγχο. Ολα θα τεθούν «ες μέσον». Προοδευτικά από την κορυφή, όλα θα κατεβούν στη βάση, στην κοινωνία θα απαντηθούν τα μεγάλα ζητήματα, σε μια διαλογική σύγκρουση, με σκοπό την ανταπόκριση στις ανάγκες. Αυτό είναι το αντικείμενο του πολιτικού και της πολιτικής τέχνης, η ανταπόκριση στις ανάγκες. Αυτό είναι και το κριτήριο με το οποίο θα ζυγίζονται όλα πάντοτε, η ανταπόκριση στις ανάγκες.

Ποικίλες αυτές οι ανάγκες, μεταβαλλόμενες στον χρόνο και ως προς τα άτομα και ως προς το σύνολο, συνοδεύονται από μια μέγιστη κάθε φορά δυσκολία. Η ανταπόκριση σε αυτές τις ανάγκες ισοδυναμεί με μια καθημερινή μάχη, η συνθήκη είναι πολεμική, οι κίνδυνοι μεγάλοι. Σε αυτό το μέτωπο καλούνται πολιτικά πρόσωπα και πολιτικές δυνάμεις. Η αποφυγή του μετώπου είναι η συνειδητή επιλογή της στασιμότητας, η πολιτική είναι μια υπόθεση σύγκρουσης. Στη μεταξύ τους γραμμή στέκεται αμφίβολη μια χώρα.

Ο κύριος Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.