Ο αθλούμενος νεαρός που βλέπει στο έξυπνο ρολόι του τους παλμούς της καρδιάς του ή τις θερμίδες που έχει καταναλώσει, είναι μια εικόνα με την οποία αρχίσαμε να εξοικειωνόμαστε εδώ και μια δεκαετία.
Σήμερα, η εικόνα έχει διευρυνθεί, όπως διευρυμένες είναι και οι δυνατότητες αυτών των συσκευών. Δεν είναι μόνο οι αθλούμενοι που τα φορούν. Παρατηρούμε τα έξυπνα ρολόγια στους καρπούς ανθρώπων κάθε ηλικίας, ακόμη και υπερηλίκων. Βλέπετε, τώρα πια αυτά χρησιμοποιούνται ως μετρητές της καλής (ή μη) λειτουργίας του οργανισμού και συχνά τα έξυπνα ρολόγια των ηλικιωμένων ή/και με εύθραυστη υγεία ανθρώπων μεταφέρουν τα δεδομένα που συλλέγουν στα παιδιά τους ή στον γιατρό τους. Και κυρίως, ενημερώνουν όταν τα δεδομένα είναι ανησυχητικά.
Δεν χωρεί αμφιβολία ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα έξυπνα ρολόγια μπορούν να είναι πολύ χρήσιμα εργαλεία, όπως παραδείγματος χάριν στο να καταγράψουν μια καρδιακή αρρυθμία. Ωστόσο, η ολοένα αυξανόμενη «ευφυΐα» τους κάνει τους ειδήμονες να ανησυχούν καθώς αυτά μετατρέπονται σε άτυπους «συμβούλους υγείας». Το περασμένο φθινόπωρο η εταιρεία Whoop κυκλοφόρησε ένα τέτοιο ρολόι-σύμβουλο υγείας το οποίο είναι προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης ενώ, σύμφωνα με ανακοινώσεις τους, αντίστοιχα προϊόντα ετοιμάζουν οι γίγαντες της τεχνολογίας Google και Apple.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι αυξημένες δυνατότητες των εν λόγω συσκευών έχουν να κάνουν με την τεχνολογία των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (large language models, LLMs), η οποία «γέννησε» και το περιβόητο ChatGPT.
Τα μοντέλα αυτά εκπαιδεύονται (μέσα από την «ανάγνωση» μιας τεράστιας ποσότητας κειμένων) να κάνουν συσχετίσεις στη χρήση των λέξεων. Ετσι μπορούν να δημιουργούν προτάσεις με νόημα «μαντεύοντας» τη σωστή σειρά των λέξεων. Μέχρι πού όμως μπορεί να φτάσει ένα τέτοιο μοντέλο; Πόσα ιατρικά δεδομένα πρέπει να έχει «καταβροχθίσει» για να είναι σε θέση να δώσει μια συμβουλή που θα είναι ωφέλιμη;
Οι κατασκευαστές των έξυπνων ρολογιών ευαγγελίζονται την ανάπτυξη εφαρμογών οι οποίες θα επιτρέπουν, λέει, τη διάγνωση επικίνδυνων ασθενειών, πριν ακόμη ο ασθενής αρχίσει να αντιλαμβάνεται τα συμπτώματα! Και ποιος δεν θα το ήθελε αυτό;
Ωστόσο, η ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται αυτές οι τεχνολογίες δημιουργεί εύλογους φόβους, οι οποίοι εκπηγάζουν κυρίως από δύο παραμέτρους: η μία είναι η περιπλοκότητα του ανθρώπινου οργανισμού και η άλλη είναι οι ιδιαιτερότητες της ιατρικής βιβλιογραφίας. Ο συνδυασμός αυτών των δύο μπορεί να δημιουργήσει καταστάσεις που μπορεί να είναι από αστείες έως επικίνδυνες: από το να τρέχει κανείς στον γιατρό του για ψύλλου πήδημα (μικρό το κακό, αν και πρόβλημα για τον γιατρό!), μέχρι στο να ακολουθήσει μια λάθος υπόδειξη με δραματικά αποτελέσματα.
Εν κατακλείδι, τα έξυπνα ρολόγια είναι μέρος της σύγχρονης ζωής. Αρκεί να ξέρουμε πώς να τα «φορέσουμε».
