Η Πολιτεία της Πενσιλβάνια επιτρέπει όχι μόνο την επιστολική ψήφο αλλά και την «ψηφοφορία νωρίς» με φυσική παρουσία σε ειδικό εκλογικό κέντρο από πάνω από έναν μήνα πριν από τις προεδρικές εκλογές που γίνονται εφέτος στις 5 Νοεμβρίου.
Εκμεταλλευόμενος αυτό το δικαίωμα, αφού θα έλειπα την ημέρα των εκλογών, πήγα οδικά από τα προάστια της Φιλαδέλφειας μέχρι την κοντινή πόλη Νόρισταουν όπου είναι ένα από τα ειδικά εκλογικά κέντρα. Αισθανόμουν την υποχρέωση να ψηφίσω, διότι το αποτέλεσμα στην Πενσιλβάνια μπορεί κάλλιστα να καθορίσει τον νικητή ή τη νικήτρια των εφετινών προεδρικών εκλογών.
Στις προηγούμενες εκλογές το 2020, μόλις ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα στην Πενσιλβάνια, ο Μπάιντεν ήξερε πως βγήκε νικητής. Είχε κερδίσει με διαφορά 80.000 ψήφους σε σύνολο περίπου 6 εκατομμυρίων ψηφοφόρων. Στις εκλογές του 2016 ο Τραμπ είχε νικήσει τη Χίλαρι Κλίντον με διαφορά μόνο 44.000 ψήφους. Στις τελευταίες πέντε προεδρικές εκλογές ο νικητής στην Πενσιλβάνια έχει αναδειχθεί πρόεδρος. Ενας λόγος είναι πως από τις 50 Πολιτείες, η επιλογή ανάμεσα στον Δημοκρατικό και τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο είναι αμφίρροπη μόνο σε έξι-επτά Πολιτείες, και από αυτές η Πενσιλβάνια έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εκλεκτόρων. Πρόεδρος αναδεικνύεται ο υποψήφιος που θα εξασφαλίσει τον μεγαλύτερο αριθμό εκλεκτόρων. Πλειοψηφώντας σε μια Πολιτεία κερδίζει όλους τους εκλέκτορες που αντιστοιχούν σε αυτήν, άρα το αποτέλεσμα στην Πενσιλβάνια είναι κομβικής σημασίας.
Η διαδρομή προς το Νόρισταουν ήταν περίπου μισή ώρα, μηδαμινή για τα αμερικανικά δεδομένα. Αλλά είχα την εντύπωση πως βγαίνοντας από ένα από τα μεγάλα αστικά κέντρα της Πενσιλβάνια και εισερχόμενος στην επαρχιακή της ενδοχώρα συναντούσα μια διαφορετική Αμερική.
Στην προεκλογική περίοδο τα προαύλια των σπιτιών γεμίζουν ταμπέλες με τα ονόματα των υποψηφίων. Είναι καρφωμένες στο γκαζόν και φαίνονται καθαρά από τον δρόμο, διότι οι φράχτες μπροστά σε σπίτια σπανίζουν. Το ότι παραμένουν ανέπαφες παρά την πολιτική πόλωση είναι άλλη ιστορία που παραπέμπει στο πόσο νομοταγείς είναι οι πιο πολλοί Αμερικανοί.
Περνώντας από μπροστά λοιπόν μπορείς να κάνεις ένα είδος άτυπου γκάλοπ, και αυτό έκανα στη διαδρομή μου.
Ξεκίνησα από τη Φιλαδέλφεια που έχει 5,8 εκατομμύρια πληθυσμό και είναι το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Πολιτείας. Περίπου 80% των ταμπελών έγραφαν το όνομα της Χάρις, της υποψήφιας του Δημοκρατικού Κόμματος. Στα προάστια ισορρόπησαν τα πράματα, διότι εκεί ζουν πιο εύπορα κοινωνικά στρώματα που τείνουν να είναι είτε μετριοπαθείς Δημοκρατικοί είτε πεφωτισμένοι Ρεπουμπλικανοί που δεν είναι αυστηρά ταγμένοι σε ένα συγκεκριμένο κόμμα. Βγαίνοντας παραέξω όλο και αυξάνονταν οι ταμπελίτσες με το όνομα του Τραμπ, μέχρι που έβλεπα το όνομα της Χάρις πολύ σπάνια.
Το ίδιο θα είχε συμβεί εάν είχα ξεκινήσει από το άλλο μεγάλο αστικό κέντρο της Πολιτείας, το Πίτσμπουργκ. Οι δύο αυτές πόλεις βρίσκονται στα δύο άκρα της Πολιτείας και απέχουν η μία από την άλλη περίπου όσο η Θεσσαλονίκη από την Αθήνα, ενώ η Πενσιλβάνια έχει έκταση σχεδόν όση και η Ελλάδα.
Η ενδιάμεση ενδοχώρα, με τους μικροϊδιοκτήτες και την αγροτική οικονομία της, ψηφίζει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπως άλλωστε μου έλεγαν οι ταμπελίτσες με το όνομα του Τραμπ.
Εφτασα στο Νόρισταουν και στο εκλογικό κέντρο με υποδέχθηκε μια υπάλληλος φιλικά αλλά με σοβαρότητα και θυμήθηκα πως τα εκλογικά κέντρα είναι από τους λίγους δημόσιους χώρους στην Αμερική που δεν σε καλωσορίζουν με υπερβολική, επίπλαστη χαρά.
Εδειξα την άδεια οδήγησης που στην Αμερική εκτελεί χρέη αστυνομικής ταυτότητας και συμπλήρωσα μια αίτηση. Η υπάλληλος αποσύρθηκε πίσω από μια οθόνη υπολογιστή με την αίτησή μου και σε λίγο επανεμφανίστηκε με ένα ψηφοδέλτιο. Δεν χρειάστηκε έγκριση προϊσταμένου, δεν αναγκάστηκα να πάω σε άλλο γκισέ ή σε άλλον όροφο.
Σε λιγότερο από μισή ώρα είχα τελειώσει και πήγα μια μικρή βόλτα στην πόλη. Το Νόρισταουν είναι από αυτές τις μικρές πόλεις στην Πενσιλβάνια που έχουν υποστεί τις συνέπειες της αποβιομηχανοποίησης.
Οι υποσχέσεις του Τραμπ πως θα επιβάλει δασμούς και θα υποχρεώσει τα εργοστάσια που πήγαν στο Μεξικό να επιστρέψουν έχουν μεγάλη απήχηση στους λευκούς ψηφοφόρους, καθώς και το σχέδιό του να ελαττώσει τη φορολογία. Την ίδια στιγμή η νέα οικονομική πραγματικότητα έχει αυξήσει τον αριθμό των μαύρων και ισπανόφωνων που έχουν εγκατασταθεί στην Πολιτεία, δίνοντας έτσι ελπίδες στο Δημοκρατικό Κόμμα που ανταποκρίνεται στις κοινωνικές τους ανάγκες και να προστατεύσει τη δημόσια υγεία και το δικαίωμα της άμβλωσης.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν ένα ελαφρό προβάδισμα στον Τραμπ, ενώ αυτός χωρίς να προσκομίσει στοιχεία ισχυρίζεται πως θα γίνει νοθεία στην Πενσιλβάνια. Και οι δύο υποψήφιοι αφιερώνουν πολύ χρόνο σε εμφανίσεις σε ολόκληρη την Πολιτεία και σε αυτές τις συγκεντρώσεις επικρατεί ατμόσφαιρα έντασης και φανατισμού.
Την επόμενη μέρα συνάντησα μια παρέα ομογενών σε ένα ελληνικό εστιατόριο για να δούμε τηλεοπτικά έναν αγώνα της Εθνικής Ελλάδας. Αποφύγαμε όσο μπορέσαμε την πολιτική συζήτηση, διότι, όπως ολόκληρη η Πολιτεία, οι περίπου 65.000 Ελληνοαμερικανοί στην Πενσιλβάνια είναι διαιρεμένοι στα ίσα ανάμεσα στον Τραμπ και τη Χάρις. Αλλά όλοι συμφωνήσαμε όταν ένας είπε πως η εκλογική μάχη στην Πολιτεία και σε όλη την Αμερική θα κριθεί όπως ένα αμφίρροπο παιχνίδι μπάσκετ: με το τελευταίο σουτ, με έναν ή δύο πόντους διαφορά.
Ο κύριος Αλέξανδρος Κιτροέφ είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Χάβερφορντ Κόλετζ στην Πενσιλβάνια.
