Η ερώτηση αυτή είχε αληθινό νόημα μέχρι πριν από 15 χρόνια, όταν δηλαδή ακόμα η χώρα είχε επιλογές: την επιλογή να παραμείνει σε μια πορεία δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, ενίσχυσης της κοινωνίας των πολιτών της και κλεισίματος των λογαριασμών του παρελθόντος. Από τότε, πολλά έχουν αλλάξει και η Τουρκία πορεύεται στον αντίθετο δρόμο: του αυταρχισμού στο εσωτερικό και της έντασης και του αναθεωρητισμού στις διεθνείς της σχέσεις.
Με την πλήρη διάλυση των ελεγκτικών θεσμών (πλήρης υπαγωγή της δικαστικής εξουσίας στην κυβέρνηση, απαγόρευση αντίθετων φωνών στα ΜΜΕ, εξαφάνιση οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών), το καθεστώς Ερντογάν έχει καταφέρει να επιβάλει στη χώρα τούς κανόνες ενός πολιτικού παιχνιδιού που καθιστούν την ίδια τη διαδικασία των εκλογών σχεδόν χωρίς νόημα.
Αυτό συμβαίνει για δύο κυρίως λόγους: α) εξαιτίας της, από μέρους του ΑΚΡ, εγκαθίδρυσης δομών βαθέος κράτους και β) της εξαιρετικής «μονοχρωμίας» του τουρκικού πολιτικού σκηνικού: στην πραγματικότητα, στην Τουρκία δεν ακούγονται πολλές φωνές. Στην Τουρκία, και η κυβέρνηση και τα αντιπολιτευόμενα κόμματα μιλάνε με τη φωνή του Ερντογάν. Ολες οι πολιτικές προτάσεις για το μέλλον της χώρας (και του ΑΚΡ και της ασταθούς Συμμαχίας των Εξι) στηρίζονται και αξιοποιούν την παρακαταθήκη των τελευταίων δεκαπέντε ετών: τον αυταρχισμό, την προβολή της εικόνας της Τουρκίας ως μεγάλης δύναμης, τη συνεχή ένταση με τη Δύση, τη συγκαταβατική και πατερναλιστική αντιμετώπιση των πολιτών, την ενοχοποίηση όλων των άλλων για τα προβλήματα της χώρας.
Η αληθινή, στην ουσία της, ομοφωνία στο εκλογικό σκηνικό έχει εξασφαλιστεί όχι μόνο με την εξαφάνιση όλων των, εν δυνάμει, διαφορετικών πολιτικών φωνών, αλλά και με τη διάχυση ενός τραμπούκικου και χυδαίου τρόπου εκφοράς του πολιτικού λόγου (του «τρόπου Ερντογάν»).
Αλλά ας γυρίσουμε στο αρχικό μας ερώτημα. Πολλά σενάρια μπορούν να προβληθούν για τις εκλογές και το εκλογικό αποτέλεσμα: αναβολή των εκλογών με πρόσχημα κάποιο «συμβάν», εκτροπή (λες και αυτό που ζει η Τουρκία τα τελευταία 15 χρόνια δεν είναι στην πραγματικότητα εκτροπή…), εκτεταμένη νοθεία, μετεκλογικές συνεργασίες μεταξύ των τωρινών «εχθρών». Αυτό που σίγουρα δεν πρέπει να περιμένει η Τουρκία από τις εκλογές είναι την ανάδειξη μιας νέας, πραγματικής δημοκρατικής κυβέρνησης.
Ο κ. Σωτήρης Λίβας είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
