Μία επιστημονική μελέτη που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας κατέληξε πως οι νέοι από τη δεκαετία του ’70 μέχρι τη δεκαετία του ’90 έζησαν την καλύτερη περίοδο και ήταν πιο ευτυχισμένοι. Σε τέτοιους είδους έρευνες έχει μεγάλη σημασία να δούμε ποιες παράμετροι λαμβάνονται ως κυρίαρχες. Η Δημοκρατία, η ελευθερία, η ασφάλεια και η πληθώρα ευκαιριών είναι ψηλά στη λίστα. Ακούγονται κάπως τεχνοκρατικές αλλά η καθεμία από αυτές έχει πολύ περισσότερο όνειρο μέσα από όσο φαίνεται στην πρώτη τους ανάγνωση.
Η δεκαετία του ’80, την οποία τη θυμάμαι καλά ως έφηβος, ήταν σίγουρα η δεκαετία της ξεγνοιασιάς. Τη θυμάμαι σαν το λούνα παρκ της ζωής μου. Καμία δεν συγκρίνεται μαζί της. Βέβαια σε καμία άλλη δεκαετία δεν ήμουν έφηβος, άρα υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να έχω εξιδανικεύσει την περίοδο της νεότητάς μου. Ομως σίγουρα τη χαρακτήρισε η βεβαιότητα πως όλα μπορούν να γίνουν. Πιστέψαμε στην καλή εκδοχή του ανθρώπου και στην τελική της νίκη, τραγουδήσαμε πιο δυνατά από κάθε άλλη δεκαετία, οι πόλεμοι στους οποίους αντιδράσαμε ήταν όλοι τους πολύ μακρινοί, οι γονείς μας ήταν πιο γελαστοί, με λιγότερες σκοτεινιές και κρυφές κουβέντες μακριά από εμάς τα παιδιά.
Τα καλοκαίρια στα νησιά ήταν ωραίες περιπέτειες σε μία φιλόξενη φύση, η θάλασσα πιο φιλική, πιο δικιά μας. Η αξιολόγησή μας από την παρέα γινόταν με βάση πόσα βιβλία έχουμε διαβάσει και πόσα ξένα συγκροτήματα ξέρουμε. Ο έρωτας είχε κάτι τόσο γλυκό και ανεπιτήδευτα αδέξιο, που τον έκανε σχεδόν θεϊκό – συγγνώμη για τον μπανάλ χαρακτηρισμό.
Μπήκαμε σε ένα Πανεπιστήμιο που μας ένοιαζε ο κόσμος περισσότερο από τα μαθήματά μας, κάτι που συκοφαντήθηκε στις επόμενες δεκαετίες από τους «ρεαλιστές» και τους τεχνοκράτες που ήθελαν ένα Πανεπιστήμιο προθάλαμο της αυστηρά εξειδικευμένης αγοράς εργασίας. Και την είδαμε την προκοπή από τους εξειδικευμένους που δεν ανέπτυξαν καμία άλλη κοινωνική δεξιότητα, και έγιναν πολύ καλοί στον τομέα τους. Εριξαν τη χώρα στα βράχια. Μία δουλειά μόνο είχαν να κάνουν και δεν την έκαναν ούτε αυτή.
Οι νέοι ήταν πιο ευτυχισμένοι εκείνες τις δεκαετίες όχι για το επίπεδο διαβίωσης – δεν το υποτιμώ καθόλου ως δείκτη, κάθε άλλο – αλλά γιατί ένιωθαν μέλη σε μεγάλες παρέες με κοινά όνειρα. Ο κόσμος ήταν ένα τόπος άδικου αλλά σήκωνε τα μερεμέτια του. Και πιστέψαμε πως ήταν στο χέρι μας. Πραγματικά δεν παίζει κανέναν ρόλο και δεν το ακυρώνει αυτό η όποια ματαίωση και απογοήτευση. Δεν δικαιώνει σε καμία περίπτωση τους στεγνά ρεαλιστές. Είναι πολύ σημαντικό να αισθάνεσαι πως κάποτε υπήρξες μέρος μιας ομορφιάς ακόμη κι αν αυτή δεν υπάρχει πια. Η ανάμνησή της και μόνο είναι ικανή να πυροδοτήσει κάτι ανάλογο στο μέλλον.
Δεν θα έπρεπε να υπάρχει καμία κόντρα ανάμεσα στους τεχνοκράτες και τους ποιητές. Δεν είναι αντίπαλοι. Συμπληρώνονται. Αγάπησα τα μαθηματικά σχεδόν όσο και τα τραγούδια. Δεν χρειάστηκε ποτέ να επιλέξω. Είναι ευκαιρίες να γνωρίσεις και όχι να νικήσεις τους ανθρώπους.
