Ο μικρός μπήκε στο σπίτι ανεμίζοντας ένα φανταστικό χάρτινο γαλανόλευκο σημαιάκι.
– Κοίτα, μαμά! Σου έφτιαξα μία σημαία της Ελλάδας!
-Τι μάθατε για την 28η Οκτωβρίου, παιδί μου;
– Πως τη Δευτέρα δεν έχουμε σχολείο!
Παρά το γεγονός πως η 25η Μαρτίου είναι επέτειος υπαρξιακή για το νέο ελληνικό κράτος, το 1940 πάντα μου κέντριζε περισσότερο το ενδιαφέρον. Ισως να ήταν η χρονολογική εγγύτητα του πράγματος. Αλλωστε πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε με αφηγήσεις για αυτόν τον πόλεμο και το σκοτάδι της Κατοχής. Οι παππούδες μας πολέμησαν, τα έζησαν αυτά. Θυμάμαι τον λευκαδίτη παππού μου να μας λέει για το υποβρύχιο «Παπανικολής» και την κρυψώνα του στο Μεγανήσι κι εμείς να τον ακούμε με κομμένη την ανάσα. Μεγαλώνοντας δεν έπαψα ποτέ να αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνει έναν καθημερινό άνθρωπο, έναν από εμάς να πολεμήσει. Πού βρίσκει το θάρρος, πώς προκύπτει αυτή η υπέρβαση;
Επειτα βέβαια, εύχομαι να μη χρειαστεί ποτέ να απαντηθεί η απορία. Να έχουμε πάντα την πολυτέλεια την πολεμική συνθήκη να την αναλύουμε στη θεωρία, από απόσταση ασφαλείας. Αλλωστε, ο πατριωτισμός δεν απαιτεί κατ’ ανάγκην ένα πλαίσιο σύρραξης για να ανθίσει. Απλώς αλλάζει εκφάνσεις. Εκείνος που σε καιρό πολέμου πιάνει το όπλο και πάει στο μέτωπο, σε καιρό ειρήνης βρίσκει άλλον τρόπο να δείξει πως αγαπά τον τόπο του και τιμά αυτό το εθνικό συνανήκειν.
Σε καιρό ειρήνης, πραγματικοί πατριώτες δεν είναι εκείνοι που ξιφουλκούν στα τηλεπαράθυρα και στα καφενεία για την ΑΟΖ με την ευκολία της άγνοιας της δικής τους ή πονηρά ποντάροντας στην άγνοια των ακροατών τους. Αλίμονο αν μπερδεύουμε τον πατριωτισμό με την πατριδοκαπηλία. Πατριώτες είναι εκείνοι που σέβονται το δημόσιο χρήμα και τον δημόσιο χώρο. Εκείνοι που ανακυκλώνουν. Οσοι επιμένουν να σταματούν στις διαβάσεις των πεζών και να μην κλέβουν τη σειρά του μπροστινού τους στην ουρά. Εκείνοι που δεν σταματούν να υπερασπίζονται τον ορθό λόγο και την αλήθεια ακόμη κι αν αυτό τους κάνει δυσάρεστους και αντιδημοφιλείς. Οσοι συνειδητά απέχουν από την τοξικότητα στον δημόσιο διάλογο. Οσοι υψώνουν μέτωπο απέναντι στην Ακροδεξιά και στους φασίστες και φασίζοντες στη δουλειά, στη Βουλή, στην καθημερινότητα. Αλλά και όσοι αντιστέκονται στον πειρασμό της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Οι έντιμοι άνθρωποι του μόχθου. Εκείνοι που παλιά έχαιραν σεβασμού, αλλά τώρα απαξιώνονται από μια κοινή γνώμη που αποθεώνει λαμόγια, ινφλουένσερ και ποικίλα νούμερα που ξεπηδούν από κάτι απίθανα και παρακμιακά ριάλιτι.
Χρόνια πολλά κι αλήθεια, πόσο πατριώτες είμαστε;
