Εδώ και εβδομάδες η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί ασύγγνωστα «ακίνητη» να συντελείται ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που λέγεται εθνοκάθαρση και συμβαίνει στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, και μάλιστα σε μια από τις πιο άγριες εκφάνσεις της εθνοκάθαρσης που έχουμε δει, καθώς η εθνοτική ομάδα που εγκαταλείπει τα πάτρια εδάφη της ταυτίζεται απόλυτα με το σύνολο του υφιστάμενου πληθυσμού. Η αζερική μειονότητα άλλωστε είχε πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς ήδη από τη δεκαετία του ’90.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να εμπαίζει αυτούς τους ανθρώπους δίνοντάς τους υποτίθεται την «επιλογή» να «επανενταχθούν» στο αζερικό κράτος. Πώς μπορεί όμως να αξιολογηθεί αυτή η επιλογή όταν προέρχεται από ένα καθεστώς το οποίο κατηγορείται μέσα στην έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για «παράνομη ή αυθαίρετη θανάτωση, βασανιστήρια και σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση από μέλη των δυνάμεων ασφαλείας».
Η διεθνής κοινότητα όφειλε να έχει αποτρέψει αυτό το έγκλημα αλλά δεν το έπραξε. Αντιθέτως, αυτό που βλέπουμε είναι μια αποτυχία στη δημιουργία ενός πλαισίου προάσπισης των δικαιωμάτων και της ασφάλειας στον Νότιο Καύκασο. H αποστολή των Ηνωμένων Εθνών έφτασε στην περιοχή όταν όλος ο πληθυσμός είχε εκδιωχθεί και ήταν η πρώτη που έφτανε στο σημείο τα τελευταία 30 χρόνια.
Οι δυτικοί διπλωμάτες εδώ και δεκαετίες προκρίνουν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ μια προσέγγιση που θα βασιζόταν στις διεθνείς νομικές αρχές, άρα αυτό θα έπρεπε να σημαίνει διεθνείς ειρηνευτικές δυνάμεις, πολιτική αυτονομία, δικαστήρια εγκλημάτων πολέμου. Αντ’ αυτών η Δύση άφησε τον Αλίγεφ να «λύσει» τη διένεξη με βάση τον συσχετισμό ισχύος και όχι με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Το 1992, όταν ο πρώτος πόλεμος επεκτάθηκε, οι υπουργοί Εξωτερικών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη ζητούσαν μια διάσκεψη στο Μινσκ για την επίλυση της διαφοράς, η διάσκεψη όμως δεν έγινε ποτέ γιατί ποτέ δεν εκπροσωπήθηκαν όλες οι πλευρές.
Μετά το 1998 οι Αρμένιοι του Καραμπάχ δεν εκπροσωπούνταν σε συνομιλίες και οι διπλωματικές «προσπάθειες» περιορίστηκαν σε μυστικές επαφές μεταξύ των δύο ηγετών. Αυτά τα δεδομένα έδωσαν στη Ρωσία τη δυνατότητα να είναι η μοναδική δύναμη που απέκτησε παρουσία στο έδαφος και εκ του αποτελέσματος πρέπει να κριθεί και ο ρόλος της. Διότι αν ο θύλακας ήταν υπό την προστασία της, πώς καταλήξαμε με τους Αρμένιους να αποδέχονται τον πλήρη αφοπλισμό των αμυντικών τους δυνάμεων; Και πώς να ερμηνεύσει κανείς τις δηλώσεις Πούτιν (5/10) ότι όσα συνέβησαν «είναι αναπόφευκτη συνέπεια της αναγνώρισης από την Αρμενία ότι το Καραμπάχ είναι κομμάτι του Αζερμπαϊτζάν».
Στην εξίσωση πρέπει να βάλουμε και τις δηλώσεις του γάλλου προέδρου Μακρόν ότι ανησυχεί πια για την ίδια την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας! Στην πραγματικότητα, η Δύση δεν ήθελε ποτέ να εμπλακεί πραγματικά, διότι θεωρούσε τον Νότιο Καύκασο ένα ζήτημα αρκετά irrelevant… Ασύγγνωστος κυνισμός και στο βάθος 140.000 εκτοπισμένοι.
