Τις τελευταίες ημέρες γίνεται πολύς λόγος για την παράταση λειτουργίας των λιγνιτικών σταθμών Αμυνταίου και Καρδιάς από τις 17.500 στις 32.000 ώρες. Πολλοί ισχυρίζονται ότι συμφέροντα στερούν από τη ΔΕΗ και τη χώρα τις επιπλέον ώρες λειτουργίας, βάζοντας σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια και στερώντας από τους κατοίκους Αμυνταίου και Πτολεμαΐδας την παροχή φθηνής τηλεθέρμανσης.
Η πραγματικότητα όμως έχει άλλες πτυχές. Μια αλήθεια είναι ότι ο ΑΗΣ Αμυνταίου εκπέμπει κατά μέσο όρο 8,4 φορές περισσότερο διοξείδιο του θείου από τα νέα ευρωπαϊκά όρια, ενώ οι δύο από τις τέσσερις μονάδες του ΑΗΣ Καρδιάς υπερβαίνουν το νέο όριο εκπομπών σκόνης κατά 17 και 19 φορές αντίστοιχα, σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΝ.
Μια ακόμα αλήθεια είναι ότι η συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν θα είναι τόσο εύκολη – ή φθηνή – υπόθεση όσο παρουσιάζεται. Αν ο ΑΗΣ Αμυνταίου επανενταχθεί εκ νέου στο σύστημα μετά την εξάντληση των 17.500 ωρών του, θα πρέπει να τηρεί πολύ αυστηρότερα όρια από αυτά που ισχύουν για υφιστάμενους σταθμούς. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερο κόστος αναβαθμίσεων που μαζί με το κόστος διοξειδίου του άνθρακα θα εκτοξεύσουν το κόστος ηλεκτροπαραγωγής. Μόνος τρόπος να διασωθεί ο ΑΗΣ Αμυνταίου είναι να επιβαρυνθούν οι έλληνες πολίτες με το κόστος που κανείς λογικός επενδυτής δεν θα αναλάμβανε. Μήπως τελικά εκεί οδηγούμαστε ή στη ρήτρα CO2 που προορίζει ο κ. Σταθάκης για τους καταναλωτές και η οποία παραβιάζει κατάφωρα τη θεμελιώδη αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»;
Μια άλλη αλήθεια είναι ότι λόγω της χρήσης που επέλεξε να κάνει η ΔΕΗ οι 17.500 ώρες λειτουργίας βρίσκονται κοντά στην εξάντλησή τους. Αυτό εξηγεί γιατί το θέμα έρχεται τώρα στην επικαιρότητα. Ως συνήθως, η συζήτηση για τα ενεργειακά θέματα στην Ελλάδα γίνεται όταν φτάνουμε στο απροχώρητο.
Η ίδια η ΔΕΗ το 2013 ζήτησε εγκαίρως να υπαχθούν οι δύο σταθμοί σε καθεστώς παρέκκλισης περιορισμένης διάρκειας λειτουργίας 17.500 και όχι 32.000 ωρών για την περίοδο 2016-2023. Γιατί άραγε να ζητήσει λιγότερες ώρες όταν θα μπορούσε να ζητήσει σχεδόν διπλάσιες και μάλιστα εντελώς εμπρόθεσμα; Το ερώτημα είναι ρητορικό καθώς η ΔΕΗ γνώριζε πολύ καλά ότι κανείς από τους δύο ΑΗΣ δεν πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις της οδηγίας βιομηχανικών εκπομπών για να λάβει άδεια 32.000 ωρών λειτουργίας. Αυτό ακριβώς απάντησε η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ελληνική κυβέρνηση όταν υπέβαλε το σχετικό αίτημα για αύξηση σε 32.000 ώρες λειτουργίας και μάλιστα με καθυστέρηση σχεδόν δύο χρόνων.
Η απάντηση της Επιτροπής δεν είναι ιδιοτροπία ορισμένων γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες όπως υπαινίχθηκαν πολλοί. Πρόκειται για τήρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, στην οποία εκπτώσεις δεν θα έπρεπε να χωρούν.
Ο κ. Νίκος Μάντζαρης είναι υπεύθυνος Τομέα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του WWF Ελλάς.
