Πολλοί λένε ότι στις εκλογές κυριαρχεί τελικά, πάνω από όλες τις άλλες παραμέτρους, ένα δίλημμα που συνοψίζεται στο «συνέχεια ή αλλαγή». Οι απαντήσεις που δίνονται καθορίζουν τους τελικούς συσχετισμούς και βέβαια σηματοδοτούν τα χαρακτηριστικά της διακυβέρνησης της επόμενης μέρας, κρίνοντας αν θα έχουν πρόσημο πολιτικής συνέχειας ή πολιτικής αλλαγής.
Σημαντικό ρόλο στην έκβαση των συσχετισμών και την επιλογή του ενός ή του άλλου σκέλους του διλήμματος παίζει και το πώς διαμορφώνονται οι προσδοκίες των πολιτών.
Οταν κυριαρχούν οι ανησυχίες (οικονομικές, γεωπολιτικές και άλλες), τότε αναδύονται αιτήματα προστασίας. Οταν επικρατεί ένα σχετικά ανέφελο κλίμα, αναδεικνύονται οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις και ιδέες.
Οι παραπάνω σκέψεις γίνονται με αφορμή τις σεισμικές δονήσεις που συντάραξαν τη γειτονική μας Τουρκία αλλά και τη Συρία και βύθισαν στο πένθος πρώτα βέβαια τους ανθρώπους που έχασαν τους δικούς τους και τις περιουσίες τους και μετά ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα. Οι διαστάσεις της καταστροφής είναι αδιανόητες. Χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, εκατομμύρια άστεγοι.
Ομως κάτω από τα ερείπια δεν καταπλακώθηκαν μόνο άνθρωποι, ζώα και περιουσίες. Καταπλακώθηκε και η αμετροέπεια της έντασης και η διαρκής διασπορά ανησυχίας στους λαούς ότι το μέλλον των διακρατικών μας σχέσεων θα είναι όλο και χειρότερο.
Και εξηγούμαστε: ενώ τους τελευταίους μήνες στο βαρόμετρο Metron Forum βλέπαμε σταθερά δύο στους τρεις έλληνες πολίτες (περίπου 65%) να εκτιμούν ότι οι σχέσεις μας με την Τουρκία θα επιδεινωθούν, ήδη τα πρώτα στοιχεία του τρέχοντος μηνός δείχνουν μια πλήρη αντιστροφή και ένα ποσοστό πάνω από το 50% να εκτιμά ότι οι σχέσεις μας στο άμεσο μέλλον θα βελτιωθούν.
«Ουδέν κακόν αμιγές καλού» θα έλεγε κάποιος. Μια παράμετρος ανησυχίας και έντασης φαίνεται ότι για το αμέσως επόμενο διάστημα μειώνεται δραστικά. Η συζήτηση για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις μοιάζει να έχει γυρίσει σελίδα. Αφήνουμε πίσω μας, τουλάχιστον προς το παρόν, τις τρομολαγνικές πολεμοχαρείς προσεγγίσεις των εξοπλιστικών προμηθειών για αεροπλάνα, πυραύλους και όλα τα σχετικά, και επαναφέρουμε στο τραπέζι τη διερεύνηση των δυνατοτήτων για βιώσιμες διευθετήσεις στα υπάρχοντα διμερή προβλήματα.
Το μάθημα που παίρνουμε για άλλη μια φορά είναι ότι η ένταση και ο εθνικισμός όχι μόνο δεν λύνουν τα προβλήματα αλλά τα πολλαπλασιάζουν και συμβάλλουν στη συγκάλυψη ευθυνών (οι χάρτινες κατασκευές των πολυκατοικιών στην Τουρκία αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα).
Το καλοκαίρι είναι μπροστά μας. Εχουμε μια μεγάλη ευκαιρία να αποφορτίσουμε την ένταση στο Αιγαίο και στη θέση της να βάλουμε τη νηφαλιότητα και το κοινό συμφέρον αντί για τους ανταγωνισμούς.
Και έχουμε κατ’ επέκταση τη δυνατότητα να ξαναδούμε συνολικά την πολιτική ρητορική και την κομματική αντιπαράθεση.
Οι λαοί ζητούν να πέσουν οι τόνοι και να σκύψουμε όσο γίνεται πάνω από τις χαίνουσες πληγές. Να δοθούν λύσεις και να υπάρξει αρωγή. Να είμαστε προμηθείς και όχι επιμηθείς.
Θα φτάσει άραγε το μήνυμά τους εκεί ψηλά στα εκλογικά επιτελεία, και στις δυο μεριές του Αιγαίου;
Ο κ. Στράτος Φαναράς είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis SA.
