Ναι, στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Μπορούμε να ψηφίζουμε μέχρι να παγώσει η κόλαση. Αφήνοντας όμως κατά μέρος το τεχνικό κομμάτι και μπαίνοντας στην ουσία, μια χαρά αδιέξοδα υπάρχουν. Η Ελλάδα σήμερα είναι, δυστυχώς, ένα καλό παράδειγμα.
Προσπερνώντας τους hot δείκτες των δημοσκοπήσεων βρίσκει κανείς σοκαριστικά στοιχεία. Σε πρόσφατη έρευνα της QED, για παράδειγμα, 22% απάντησαν πως δεν πιστεύουν ότι η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα. Στους κάτω των 35 το ποσοστό εκτοξεύεται στο 36%. Πάνω από ένας στους τρεις νέους δηλαδή.
Ποια δημοκρατία όμως; Μα προφανώς τη δημοκρατία, όπως βιώνεται στην πράξη. Κι εδώ κολλάει το εύρημα της Metron Analysis για τον Κύκλο Ιδεών που δείχνει πως 78% των πολιτών αξιολογούν αρνητικά τη δημοκρατικότητα της διακυβέρνησης στην Ελλάδα. Βάζοντας στο κάδρο την έλλειψη εμπιστοσύνης στη Δικαιοσύνη, το τοπίο ξεκαθαρίζει.
Την εποχή που ο αείμνηστος Μπακογιάννης έλεγε πως στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, η Ελλάδα εξελισσόταν. Με όλα της τα προβλήματα, βρισκόταν σε τροχιά εξευρωπαϊσμού κι αυτό καλλιεργούσε μια διάχυτη προσδοκία για καλύτερες μέρες για όλους.
Σήμερα η προσδοκία λείπει. Οι καλύτερες μέρες ήρθαν και πέρασαν. Η μουσική τελείωσε και στις καρέκλες πρόλαβαν και κάθισαν λίγοι ισχυροί που κινούνται στην καρδιά και στα πέριξ της εξουσίας. Ηρθε και η χρεοκοπία και έδεσε το γλυκό. Σήμερα, αν δεν ανήκεις στις ελίτ ή αν δεν ζεις με μαύρα, παλεύεις να βγάλεις τον μήνα.
Ολα αυτά δεν είναι θεωρίες. Την ώρα που κατά την ΕΡΓΑΝΗ, μόλις 11% των μισθωτών παίρνουν πάνω από 2.000 μεικτά, η Ελλάδα επιφυλάσσει την ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση του πλούτου από τις 38 χώρες του ΟΟΣΑ.
Κι αυτή είναι μια πραγματικότητα που δεν επισκιάζεται ούτε από τα 34 ευρώ καθαρά παραπάνω στον κατώτατο ούτε απ’ τις φοροελαφρύνσεις που έρχονται μπας και βάλουν φρένο στη δημοσκοπική καθίζηση της κυβέρνησης. Οσο τα αυτονόητα θα διαφημίζονται ως γενναιοδωρία των εκάστοτε κυβερνώντων, τόσο οι πολίτες θα νιώθουν υπήκοοι. Κι όσο νιώθει κανείς πως η δημοκρατία δεν τον συμπεριλαμβάνει, τόσο λιγότερο θα τη θεωρεί ιδανικό πολίτευμα.
Να δούμε την εκπαίδευση που ήταν κάποτε μηχανισμός κοινωνικής κινητικότητας; Αρκεί μια βόλτα σε ένα δημόσιο σχολείο και ακολούθως σε ένα ιδιωτικό. Σε λίγο θα έχει ενδιαφέρον η ίδια βόλτα και για τα ΑΕΙ. Η ψαλίδα όλο και ανοίγει.
Στην υγεία; Τέσσερις στις δέκα λειτουργικές αίθουσες χειρουργείου που έχουμε πληρώσει με τους φόρους μας είναι κλειστές ελλείψει προσωπικού και το υπουργείο διαφημίζει κουπόνια από το Ταμείο Ανάκαμψης (που κανονικά έπρεπε να μετασχηματίσει τη χώρα), για «δωρεάν» επεμβάσεις σε ιδιωτικά.
Από τον Εβρο ως τη Γαύδο, ένα αποκαρδιωτικό «και τι να ψηφίσω;» μονοπωλεί τις πολιτικές συζητήσεις. Αν αυτό δεν είναι αδιέξοδο, τότε τι είναι;