Οι αγορές της ενέργειας παρακολουθούν στενά την εξέλιξη του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς, καθώς εγείρονται γεωπολιτικοί κίνδυνοι για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σε μια ήδη τεταμένη περίοδο στην παγκόσμια αγορά. Οι επιθέσεις της Χαμάς κατέστρεψαν τον μεγαλύτερο τερματικό σταθμό εισαγωγής πετρελαίου του Ισραήλ, στην Ασκελόν, και τα πετρελαιοφόρα κατευθύνονται αλλού.
Ακόμη περισσότερο, πλήττονται οι προμήθειες φυσικού αερίου καθώς το Ισραήλ έκλεισε την παραγωγή στο κοίτασμα Ταμάρ για λόγους ασφαλείας. Αν παραταθεί το κλείσιμο του Ταμάρ, οι προμήθειες του Ισραήλ και οι εξαγωγές στην Αίγυπτο θα μειωθούν μακροπρόθεσμα. Αυτό θα υπονομεύσει την ικανότητα της Αιγύπτου να ικανοποιήσει τις αυξανόμενες εγχώριες ανάγκες της σε φυσικό αέριο και επιπροσθέτως θα πλήξει τις εξαγωγές LNG προς την Τουρκία και αρκετές χώρες της ΕΕ.
Η προοπτική απώλειας των σχετικά μικρών αιγυπτιακών αποθεμάτων στις αρχές του χειμώνα έχει δημιουργήσει ανοδικές πιέσεις στις τιμές του φυσικού αερίου σε όλη την Ευρώπη και την Ασία. Η σύγκρουση εγείρει επίσης σημαντικούς κινδύνους για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Η πιθανή επέκτασή της σε άλλους περιφερειακούς παίκτες όπως το Ιράν ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια πετρελαϊκή ισορροπία, γεγονός που μεταφράστηκε σε μικρές τιμολογιακές αυξήσεις την εβδομάδα μετά το ξέσπασμα του πολέμου.
Η πιθανή εμπλοκή του Ιράν στη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς θα ωθούσε τις ΗΠΑ να επιβάλουν ξανά κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, περιορίζοντας σημαντικά τις εξαγωγές πετρελαίου, και αυτό θα εκτόξευε τις παγκόσμιες τιμές στα 100 δολάρια το βαρέλι ή περισσότερο. Επιπλέον, θα είχε πολλές επιπτώσεις στις διεθνείς ροές πετρελαίου και φυσικού αερίου και αυξημένους κινδύνους ασφαλείας για τα πετρελαιοφόρα και τα πλοία LNG που περνούν καθημερινά από τα Στενά του Ορμούζ. Εξίσου σημαντικές θα ήταν οι επιπτώσεις από τυχόν απόπειρες δολιοφθοράς κατά των υποδομών πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Τέλος, μια πιο εκτεταμένη σύγκρουση Ισραήλ και αραβικών κρατών θα μπορούσε να περιπλέξει τα προγραμματισμένα – και σε ακραία περίπτωση τα τρέχοντα – ισραηλινά έργα φυσικού αερίου με την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τον Λίβανο. Ενα τέτοιο σενάριο θα καθιστούσε πολύ δυσκολότερη, αν δεν εκτροχίαζε εντελώς, την ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, της οποίας στόχος είναι η δημιουργία ενός σημαντικού περιφερειακού κόμβου και η οικοδόμηση εμπιστοσύνης στην περιοχή.
Περισσότεροι και διαρκείς περιορισμοί στις εξαγωγικές δυνατότητες της Ανατολικής Μεσογείου θα αποτελούσαν οπισθοδρόμηση. Ειδικά για χώρες της ΕΕ όπως η Ιταλία, που βασίζονται σε αυτές τις προμήθειες προκειμένου να απομακρυνθούν από τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Οι δε εταιρείες τους επενδύουν σε υποδομές παραγωγής και εξαγωγής στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κυρία Αγκάτα Λόσκοτ-Στραχότα είναι επισκέπτρια συνεργάτρια του Bruegel, ειδική στην ενεργειακή διάσταση των διεθνών σχέσεων.
Ο κ. Σιμόνε Ταλιαπιέτρα είναι συνεργάτης του Bruegel και καθηγητής Ενέργειας, Κλίματος και Περιβαλλοντικής Πολιτικής στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου και στη Σχολή Ανώτατων Διεθνών Μελετών (SAIS) του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στην Ευρώπη.
