Το ερώτημα «Οι ενεργειακές συνέπειες του πολέμου» στη Μέση Ανατολή τέθηκε ενώ κατά σύμπτωση διάβαζα ξανά το ιστορικό σύγγραμμα του Τζον Μέιναρντ Κέινς «Οι οικονομικές συνέπειες της ειρήνης». Είχε σοφά διαγνώσει ο περίφημος Βρετανός οικονομολόγος ότι η υπέρμετρη αύξηση πληθυσμών και η ανεπαρκής και άνιση κατανομή του πλούτου σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης ήταν το βασικό αίτιο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ενώ όλα τα άλλα, εδαφικές διεκδικήσεις, πριγκηπικές δολοφονίες κ.λπ., ήταν συγκυριακά συμπτώματα. Το βασικό αίτιο δεν θεράπευσε η Συνθήκη των Βερσαλλιών, και η πρόβλεψη του Κέινς για τον αναπόφευκτο Μεγάλο Πόλεμο που έμελλε να ακολουθήσει ήταν πραγματικά προφητική.

Η εκρηκτική αύξηση των πληθυσμών στις χώρες του Ισλάμ είναι το μεγάλο γεγονός της εποχής μας. Αν ζούσε ο Κέινς πιστεύω ότι θα αναγνώριζε ότι η άνιση κατανομή του πλούτου σε έναν ταχέως αναπτυσσόμενο πληθυσμό μπορεί κάλλιστα να είναι το θεμελιώδες πρόβλημα στη Μέση Ανατολή. Με τη δική του προσέγγιση, όλα τα άλλα, επιθέσεις της Χαμάς, αντιδράσεις του Ισραήλ, οι Χούθι, οι πύραυλοι του Ιράν, όλα αυτά είναι βέβαια εξαιρετικά σημαντικά αλλά συγκυριακά γεγονότα.

Πηγές πλούτου για αυτούς τους εκρηκτικά αυξανόμενους πληθυσμούς, έστω και πολύ άνισα κατανεμημένου, ήταν και εξακολουθούν να είναι οι υδρογονάνθρακες. Η σταδιακή εξάντληση και η ανάγκη υποκατάστασης των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων είναι αιτία μεγάλης ανησυχίας και δημιουργός επιθετικών συμπεριφορών. Το βασικό αυτό αίτιο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει οτιδήποτε σωστό ή λάθος κάνει η ηγεσία του Ισραήλ ενώ η δημιουργία ανεξάρτητου Παλαιστινιακού Κράτους μπορεί μεν να δημιουργήσει μια πρόσκαιρη εκτόνωση, η οποία όμως δεν θα είναι ικανή να λύσει το βασικό πρόβλημα των Παλαιστινίων, που και αυτό είναι υπέρμετρη αύξηση πληθυσμού και ανεπαρκής πλούτος.

Αφού λοιπόν άμεση και οριστική λύση δεν διαβλέπεται, η συνέχιση των εχθροπραξιών φαίνεται αναπότρεπτη και συνεπώς, με την παλιά λογική, πρέπει να αναμένεται συνεχής αύξηση των τιμών των ενεργειακών προϊόντων.

Υπάρχει όμως άλλο ένα σημαντικό φαινόμενο της εποχής, και αυτό είναι η κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή είναι φαινόμενο βασικό και όχι απλή συγκυρία και επιβάλλει τη μετάβαση προς ένα παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο στο οποίο η συμμετοχή των ορυκτών καυσίμων θα βαίνει συνεχώς μειούμενη. Ενώ λοιπόν οι δυνάμεις της αναταραχής θα λειτουργούν προς αύξηση των τιμών, οι νόμοι της προσφοράς και ζήτησης θα οδηγούν την παραγωγή σε περισσότερη και φθηνότερη ενέργεια από ΑΠΕ και τις τιμές των υδρογονανθράκων σε κατιούσα κατεύθυνση.

Τολμηρή πρόβλεψη λοιπόν: Ακόμη και αν τις προσεχείς ημέρες δούμε την τιμή βαρελιού του αργού πετρελαίου να φθάνει ή να υπερβαίνει τα 100 δολάρια, η διατήρηση τιμών σε τέτοια υψηλά επίπεδα δεν θα διαρκέσει.

Οσον αφορά τη λύση του βασικού προβλήματος, η αναζήτησή της δεν ανήκει στον χώρο τον ενεργειακό.

Ο κ. Ραφαήλ Μωυσής είναι Εβραίος Ρωμανιώτης.