Το Ναυάγιο της Ζακύνθου, το σκαρί που από το 1980 κείτεται στην ομώνυμη παραλία του νησιού προσελκύοντας εκατομμύρια τουριστών, βρίσκεται πια σε καλά χέρια! Αυτή την αίσθηση αποκομίζει κανείς μελετώντας την έκθεση-πρόταση του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) για τη διάσωσή του.
Όσοι παρακολουθείτε τα τεκταινόμενα του Ναυαγίου θα γνωρίζετε ήδη γιατί αυτό χρήζει διάσωσης: τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια το δημοφιλέστερο μετά την Ακρόπολη τουριστικό αξιοθέατο της χώρας είχε αφεθεί στην τύχη του και ο συνδυασμός της δημοφιλίας του (που οδήγησε σε υπερτουρισμό) με την πάροδο του χρόνου έχουν αφήσει βαθιά σημάδια πάνω στο σκαρί, το οποίο έφτασε, κυριολεκτικά, στο μη περαιτέρω. Σήμερα, για λόγους ασφαλείας (του σκάφους αλλά και των επισκεπτών) η πρόσβαση στην παραλία είναι απαγορευμένη.
Συνοπτικά η πρόταση του ΕΜΠ για τη διάσωση του Ναυαγίου περιλαμβάνει την αντιδιαβρωτική προστασία του σκάφους και τη σημαντική επιβράδυνση της περαιτέρω φθοράς του αλλά και την τεχνητή αναπλήρωση της ακτής ώστε να δημιουργηθεί ένα ακόμη «ανάχωμα» προστασίας. Παράλληλα, έχει εντοπισθεί ο ασφαλέστερος διάδρομος θαλάσσιας πρόσβασης προς το Ναυάγιο, ενώ προτείνεται και η δημιουργία ενός εξώστη στον βράχο, ο οποίος θα προσφέρει πανοραμική αλλά και απολύτως ασφαλή θέαση.
«Η εισήγηση βασίστηκε στη σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ του μνημείου και των εκατομμυρίων τουριστών που το έχουν ήδη επισκεφθεί».
Από τα παραπάνω μέτρα τα πρώτα (αντιδιαβρωτική προστασία και τεχνητή αναπλήρωση της ακτής) κρίνονται απολύτως επείγοντα. Στην πραγματικότητα, αν οι προτεινόμενες εργασίες δεν αρχίσουν άμεσα, ο επόμενος χειμώνας μπορεί να είναι ο τελευταίος για το σκαρί και κατ’ επέκταση για το δημοφιλές τοπόσημο. Αντιθέτως, αν η Πολιτεία και η τοπική Αρχή κινηθούν όσο γρήγορα κινήθηκε το ΕΜΠ (το οποίο «επιστράτευσε» 39 έμπειρους εξειδικευμένους επιστήμονες να εργαστούν εντατικά και αφιλοκερδώς για 5 μήνες προκειμένου το πόρισμα να παραδοθεί στην υπεσχημένη χρονική στιγμή), οι επείγουσες εργασίες θα μπορέσουν να εκτελεσθούν έγκαιρα και το Ναυάγιο θα μπορέσει να παραμείνει ζωντανό για τουλάχιστον 20 χρόνια ακόμη. Αλλά δεν αρκεί η εφάπαξ εκτέλεση των επειγουσών ενεργειών για τη μακροημέρευση του Ναυαγίου. Γι’ αυτό, σύμφωνα με την εισήγηση των ειδημόνων, απαιτείται συνεχής παρακολούθηση του σκάφους και του περιβάλλοντός του.
Μελετώντας κανείς το πόρισμα του ΕΜΠ αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πρόταση διαχείρισης ενός ιστορικού μνημείου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εισήγηση βασίστηκε στη σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ του μνημείου και των εκατομμυρίων τουριστών που το έχουν ήδη επισκεφθεί και ως εκ τούτου οι προτεινόμενες δράσεις εξασφαλίζουν εκτός από τη διάσωση του ιδίου του Ναυαγίου και τη διάσωση της ιστορικής μνήμης του.
Η αξία της προσφοράς του ΕΜΠ, το οποίο προτίθεται να παραμείνει αμισθί σύμβουλος του έργου (εφόσον αυτό ζητηθεί), μοιάζει ανεκτίμητη. Στην πραγματικότητα όμως αυτή θα κριθεί από την αξιοποίηση της εισήγησης ή μη. Και μαζί θα κριθεί η τύχη του Ναυαγίου.
