Η υπερπαραγωγή βιβλίων οδηγεί στη μείωση των πωλήσεων. Η υπερπροσφορά δεν αποβαίνει σε όφελος ούτε των συγγραφέων, ούτε των αναγνωστών. Προφανώς, ούτε και των εκδοτών. Οι μόνοι που επωφελούνται, βελτιώνοντας αφάνταστα τη θέση τους, είναι οι συγγραφείς των μπεστ σέλερ. Αντίθετα οι «συγγραφείς του μέσου», οι συγγραφείς του mid-list όπως λέγονται στον αγγλοσαξονικό χώρο, βλέπουν τη θέση τους, και επομένως τα συγγραφικά δικαιώματά τους, να συρρικνώνεται. Αυτά είναι μερικά από τα αποτελέσματα έρευνας για την αγορά του βιβλίου στη Γαλλία, στη διάρκεια της δεκαετίας 2007-2016, που διενήργησε το γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού και ανακοίνωσε πριν από μερικές ημέρες ο υπεύθυνος ερευνών του υπουργείου Ολιβιέ Ντονά.
Στη δεκαετία αυτή ο αριθμός των τίτλων αυξήθηκε κατά 50% και ο αριθμός των πρωτοεμφανιζόμενων συγγραφέων κατά 36% (κάτι που δεν είναι κακό). Αντίθετα, ο αριθμός των πωλήσεων έπεσε κατά 4%, ο αριθμός των βιβλίων μεσαίας λίστας, δηλαδή με κυκλοφορίες μεταξύ 10.000 και 99.000 αντιτύπων, μειώθηκε κατά 15%, ενώ η συγκέντρωση των πωλήσεων στους 1.000 πρώτους τίτλους πέρασε από το 46% στο 50%.
Η υπερπαραγωγή δεν μπορεί να απορροφηθεί από τα βιβλιοπωλεία, αλλά ούτε και από τα μέσα προβολής του βιβλίου (εφημερίδες, περιοδικά, σάιτ κ.λπ.). Οι μεγάλοι εκδότες, προκειμένου να διατηρήσουν την ορατότητά τους και να έχουν διαρκώς βιβλία τους στους πάγκους των βιβλιοπωλείων, παράγουν όλο και περισσότερο. Και τα βιβλιοπωλεία, προκειμένου να διαχειριστούν την πλημμυρίδα της υπερπαραγωγής, επιστρέφουν τα απούλητα βιβλία στους εκδότες σε απίστευτα βραχύτερο χρόνο απ’ ό,τι παλαιότερα. Ετσι ένα βιβλίο έξι μηνών θεωρείται παλιό και δεν υπάρχει στα ράφια.
Μάλλον το ίδιο συμβαίνει και στην Ελλάδα. Και λέμε μάλλον επειδή εδώ βαδίζουμε στα τυφλά. Παρ’ όλο που είχαμε Εθνικό Κέντρο Βιβλίου από το 1994, παρ’ όλο που σπαταλήθηκαν εκατομμύρια δραχμών και ευρώ, η χώρα δεν έχει μια αξιόπιστη στατιστική για τον πολιτισμό και τα προϊόντα πολιτισμού, δεν διαθέτει μια αξιόπιστη στατιστική για τις δραστηριότητες πολιτισμού και ελεύθερου χρόνου, είτε φυσικές είτε ψηφιακές. Χαρτογραφήστε μας, παρακαλώ.
