Η Ελλάδα και η Τουρκία αντιμετωπίζουν κρίσιμες εκλογές την επόμενη Κυριακή και σήμερα, αντίστοιχα. Αυτή η συγκυρία στην πολιτική τους διαδρομή έπεται καταστροφών που πρόσφατα συγκλόνισαν τις δύο χώρες. Η Τουρκία επλήγη από καταστροφικούς σεισμούς αρχές Φεβρουαρίου και η Ελλάδα βίωσε το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα λίγο αργότερα.
Η επίδειξη αλληλεγγύης ανάμεσα στις δυο χώρες βοήθησε στην εκτόνωση της έντασης και στη δημιουργία θετικής ατμόσφαιρας. Με τις εκλογές να διεξάγονται σε αυτό το κλίμα, οι επόμενες κυβερνήσεις θα έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν την ευνοϊκή δυναμική στις διμερείς σχέσεις.
Ασφαλώς, το πλέγμα των διαφωνιών που χωρίζουν την Τουρκία και την Ελλάδα είναι σύνθετο. Η κάθε πλευρά είναι οχυρωμένη στο δικό της αφήγημα. Οι εθνικές τους θέσεις υπερβαίνουν τις κομματικές γραμμές. Ωστόσο, η νοοτροπία μηδενικού αθροίσματος που ορίζει τη σχέση τους δεν μπορεί να αποτελέσει μακροπρόθεσμη στρατηγική. Ως γειτονικοί σύμμαχοι, Τουρκία και Ελλάδα, πρέπει να αλλάξουν τη φύση της σχέσης τους προς το καλύτερο. Αυτό θα ελαχιστοποιούσε τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης που θα μπορούσε γρήγορα να εξελιχθεί σε σύγκρουση.
Ενας τρόπος να δρομολογηθεί μια τέτοια δυναμική προς τη βελτίωση των σχέσεων θα ήταν οι νεο-εκλεγμένοι ηγέτες να υπογράψουν μια πολιτική διακήρυξη δεσμευόμενοι σε σχέσεις καλής γειτονίας και υποσχόμενοι να μη χρησιμοποιήσουν τα πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά πλεονεκτήματα της κάθε χώρας σε βάρος της άλλης. Επιπλέον, πρακτικά βήματα θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν.
Η Ελλάδα, για παράδειγμα, θα μπορούσε να συνδράμει την Τουρκία εντός της ΕΕ ώστε να ενισχυθεί η προσπάθεια ανοικοδόμησης των περιοχών που επλήγησαν από τους σεισμούς και να αναπτυχθούν δράσεις υποστηρικτικές της διαβίωσης εκατομμυρίων σύρων προσφύγων στην Τουρκία με στόχο τον επαναπατρισμό τους όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Η Τουρκία, αντιστοίχως, θα μπορούσε να εξετάσει ευκαιρίες επέκτασης της συνεργασίας της με την Ελλάδα στους τομείς της ενέργειας και της πράσινης μετάβασης. Θα μπορούσε να προετοιμάσει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο αξιοποίησης με την Ελλάδα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Μαύρης Θάλασσας.
Η επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, που παραμένει στάσιμη εδώ και κάποιο διάστημα, είναι ένας άλλος τομέας στον οποίο Τουρκία και Ελλάδα θα μπορούσαν να αναπτύξουν από κοινού μια δημιουργική προσέγγιση.
Οι σκεπτικιστές και οι επικριτές της προσέγγισης ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ελλάδα θα απορρίψουν αυτές τις ιδέες. Ωστόσο, η πασιφανής πραγματικότητα είναι ότι τα συμφέροντα των δύο χωρών εξυπηρετούνται από τη βελτίωση των σχέσεων.
Ο κ. Αλπέρ Κοσκούν είναι τ. πρέσβης, κύριος ερευνητής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος του Carnegie Endowment for International Peace, όπου διευθύνει την πρωτοβουλία «Η Τουρκία και ο Κόσμος» (Turkey and the World initiative).
