Τα Τέμπη οδηγούν τα πράγματα στην κόψη. Η τραγωδία δοκιμάζει. Γραμμές αντοχής, ήθος, δημοκρατικότητα, αλήθεια, ψέμα. Η τριήμερη συζήτηση στη Βουλή για την πρόταση δυσπιστίας δεν έφερε μόνο στην επιφάνεια την κυβερνητική ανησυχία για το θέμα, αλλά και το συνολικό πρόσωπο μιας πολιτικής λειτουργίας που βρίσκεται στην κόψη.
Στην κόψη της αντοχής της. Οι πολιτικές δυνάμεις, συντελεστές της πολιτικής λειτουργίας, έδειξαν, η κυβέρνηση πρώτη, τα λοιπά κόμματα μετά, το όριο της αντοχής τους στην αναμέτρηση, σε μια σύγκρουση που, προτάσσοντας τη δικαιοσύνη ως στόχο, είχαν τον εαυτό τους ως το μόνο μέτρο και τελευταίο σημείο κρίσης και αναφοράς. Αν η δημοκρατία είναι συνύπαρξη – δεν είναι κάτι άλλο –, τα κόμματα έδειξαν ότι δύσκολα την ανέχονται και ο συνολικός τρόπος τους δείχνει την πραγματική τους ταυτότητα.
Στην κόψη της ταυτότητας. Κάθε κρίση απογυμνώνει. Είναι για όποιον θέλει και αντέχει να δει και να ακούσει η σωτήρια και σωστική πλευρά της. Μεταμφιεσμένες οι πολιτικές ταυτότητες, εξωραϊσμένες ως εκσυγχρονιστικές ή δημοκρατικές, στη σύγκρουση απορρίπτουν την πρόσοψη και φαίνεται το πραγματικό περιεχόμενο και πρόσωπο του κάθε διεκδικητή ή κατόχου της εξουσίας. Η στάση, ο τρόπος, το ήθος και κυρίως ο λόγος. Στις λέξεις και στον λόγο όλα θα φανούν.
Στην κόψη του λόγου. Στη Βουλή, χωρίς μέτρο λέει η λέξη, ο αμετροεπής λόγος, επιθετικός, καταγγελτικός και συχνά προσβλητικός ανακεφαλαιώνει όλα τα παραπάνω, την αντοχή στην επιχειρηματολογία του άλλου και την πολιτική του υπόσταση. Στα όρια του βίαιου λόγου εκφράσεις και διατυπώσεις αντιπολιτικές μιλάνε για τους εκφωνητές τους όσο χιλιάδες σελίδες θα επιχειρούσαν την ανάλυσή τους. Στο υπόστρωμα μια παραλυτική ανεπάρκεια.
Στην κόψη της επάρκειας. Δύσκολη η εποχή, συγκλονιστικά μεταβατική, κάθε κρίση, αίτημα δραματικό αλλαγής και αυτοαλλαγής, κάθε μικρό ή μεγάλο γεγονός δοκιμάζει την επάρκεια ενός πολιτικού προσωπικού που μεγάλωσε στη σκιά του κράτους, πίσω από τα τείχη της μικρής χώρας, κάτω από την επιρροή ιδεολογικών σχημάτων ήδη νεκρών και ήδη ενταφιασμένων. Δεν αντέχεται ο νέος κόσμος. Δεν νοούνται άλλες επιλογές.
Στην κόψη των επιλογών. Κοινωνικό σώμα και αντιπρόσωποι θα ήθελαν περίπου εφικτές όλες τις επιλογές. Και μεγάλο κράτος και μικρή φορολόγηση. Και καλές υπηρεσίες και φοροαποφυγή. Ολα και το αντίθετό τους. Στη μεθόριο αυτού του αδιανόητου παραπαίει μια κοινωνία που διεκδικεί στην πολιτική αγορά αυτό που δεν αντέχει στην πραγματική ζωή, είτε ως συμμόρφωση στον νόμο είτε ως πράξη δικαιοσύνης.
Στην κόψη της Δικαιοσύνης. Εδώ συμπυκνωμένα όλα. Είναι ο πυρήνας της κρίσης και η αποτυχία μιας διαδρομής μετά το 1974 η σχετική αμφιβολία που έχει στη συνείδηση των ανθρώπων εγκατασταθεί. Προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη και ταυτόχρονα δεν πιστεύουν σε αυτή. Στην κόψη όλα. Δεν έχει στη διάθεσή της και πολύ χρόνο η συνθήκη αυτή.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
