Πολλές φορές στον δημόσιο διάλογο έχει εκφραστεί έντονος προβληματισμός για το ύψος της αποχής που έχει αυξηθεί στις εκλογικές αναμετρήσεις την τελευταία εικοσαετία. Οι λόγοι της αποχής διακρίνονται σε δύο διαφορετικές κατηγορίες. Ενα τμήμα των Ελλήνων πολιτών δεν ψηφίζει για λόγους που έχουν να κάνουν με την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και την εν γένει αποξένωσή τους από την πολιτική. Αυτοί οι (μη) ψηφοφόροι επιλέγουν να απεμπολήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά τους στο σύνολο των κομμάτων και υποψηφίων. Η συγκεκριμένη ομάδα πολιτών αναμένει από το πολιτικό σύστημα ειλικρίνεια, διαφάνεια και κυρίως ρεαλιστικές λύσεις στην αντιμετώπιση των προβλημάτων προκειμένου να αναθεωρήσει τη στάση της και να προσέλθει στο μέλλον στην εκάστοτε κάλπη. Αυτό είναι υποχρέωση συνολικά όλων των κομμάτων και όλων των θεσμών προκειμένου να γίνουν τα απαραίτητα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ της πολιτείας και των πολιτών αυτών.
Από εμπειρικά όμως δεδομένα, υπάρχει και άλλη σχετικά ίση κατηγορία ψηφοφόρων οι οποίοι δεν προσέρχονται στις κάλπες για μια σειρά από αντικειμενικούς λόγους. Είτε γιατί είναι μεγάλη η απόσταση από το εκλογικό τους κέντρο που ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα είτε γιατί εργάζονται την ημέρα των εκλογών ή για λόγους υγείας δεν μπορούν να μεταβούν στον τόπο ψηφοφορίας τους. Ασφαλώς υπάρχει και μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων που ζουν εκτός Ελλάδας, στον οποίο αριθμό περιλαμβάνονται και οι χιλιάδες νέοι (κατά κύριο λόγο) που μετανάστευσαν στο εξωτερικό λόγω της δεκαετούς κρίσης.
Η επιστολική ψήφος είναι η απάντηση στη δεύτερη αυτή κατηγορία των ψηφοφόρων. Πρόκειται για μια διαδικασία που εφαρμόζεται για δεκαετίες σε πολλές χώρες της Ευρώπης και εγγυάται τη διαφάνεια και την εγκυρότητα της κορυφαίας δημοκρατικής διαδικασίας. Η έλευσή της στην Ελλάδα, έστω και με καθυστέρηση, έστω και μόνο (σε πρώτη φάση τουλάχιστον) για τις ευρωεκλογές είναι μια μεγάλη κατάκτηση. Μια κατάκτηση που φέρνει και σε αυτόν τον τομέα το κράτος στον πολίτη. Με τρόπο απλό και μόλις σε 3-4 λεπτά της ώρας όποιος ψηφοφόρος επιθυμεί μπορεί να υποβάλει την αίτησή του στην ιστοσελίδα epistoliki.ypes.gov.gr. Ο φάκελος θα αποσταλεί εγκαίρως από το υπουργείο Εσωτερικών και ο ψηφοφόρος θα έχει τον απαραίτητο χρόνο να επιλέξει το κόμμα και τους υποψηφίους στους οποίους θέλει να εκφράσει την προτίμησή του.
Η θεσμική απάντηση της πολιτείας είναι η εξάντληση κάθε δυνατού τρόπου διευκόλυνσης της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος. Εχοντας ως απαράβατη αρχή την πλήρη διασφάλιση της ακεραιότητας, της εγκυρότητας, της μυστικότητας και της μοναδικότητας της ψήφου, όλοι οι ψηφοφόροι, ανεξαρτήτως αν διαμένουν εντός ή εκτός επικρατείας, μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με επιστολική ψήφο, με μόνη προϋπόθεση να είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.
Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για την ενδυνάμωση της δημοκρατίας μας και για την αύξηση της συμμετοχής στις εκλογές. Η δημοκρατία ενισχύεται όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των πολιτών που συμμετέχουν. Και η ισχυρή συμμετοχή θα δυναμώσει τη φωνή της Ελλάδας στα κέντρα λήψης των ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Ο κ. Θεόδωρος Λιβάνιος είναι αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών.
