Θεωρητικά αν αφήσεις τη φωτιά μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Εξετάζοντας τόσο τις περιμέτρους που έρχονται σταδιακά στην επιφάνεια όσο και την τελική περίμετρο της πυρκαγιάς μέσω της δορυφορικής αποτύπωσης, θα δούμε ότι στην πραγματικότητα η πυρκαγιά στην Αττική ακολούθησε τη «διαδρομή» από τον Βορρά προς τον Νότο λόγω των βορειοανατολικών ανέμων που έπνεαν εκείνη τη στιγμή στη περιοχή.
Γενικά, θεωρώ ότι είναι πρωτοφανές να ξεκινά μια φωτιά από μια δασική περιοχή και να καταλήγει σε βιοτεχνίες στον Γέρακα, να έχει «μπει» μέσα στον περίβολο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, να καίει στο Πάτημα. Θα πρέπει να καταλάβουμε γιατί συνέβη αυτό.
Θεωρώ, λοιπόν, πως αυτό οφείλεται σε έναν συνδυασμό των καιρικών συνθηκών με λανθασμένη αρχική εκτίμηση της πυρκαγιάς. Κατ’ αρχάς, δεν θα πρέπει να εστιάζουμε στα πρώτα λίγα λεπτά – και δυστυχώς αυτό είδα ότι έγινε, τουλάχιστον σε πολιτικό επίπεδο. Υπάρχει μια αγωνία να αποδειχθεί ότι η φωτιά ανιχνεύτηκε εγκαίρως και ότι την προσέβαλαν εγκαίρως. Κανένας δεν έχει αμφιβολία για αυτό. Και νομίζω ότι κανένας, όποια ιδιότητα και αν έχει, δεν θα ασκήσει κριτική γιατί ξέφυγε η φωτιά – ακόμα και αν ανιχνεύτηκε εγκαίρως. Λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν και λόγω των συνθηκών που επικρατούν πλέον στη χώρα μας, είναι σχεδόν δεδομένο ότι κάποιες φωτιές, λίγες ίσως, ανάλογα με την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού, θα καταφέρουν να ξεφύγουν από το αρχικό στάδιο.
Το πραγματικό ερώτημα είναι τι έγινε από εκεί και πέρα, από τη στιγμή δηλαδή που ξέφυγε και είχε αρχίσει πλέον να εξελίσσεται σε ένα συμβάν, το οποίο φαινόταν ότι θα απασχολήσει πάρα πολλές δυνάμεις. Και, όπως φάνηκε, ήταν ένα δυναμικό συμβάν.
Σίγουρα έπαιξαν ρόλο οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες και οι ισχυροί άνεμοι αλλά και η μεγάλη ξηρότητα της βλάστησης η οποία βοηθάει από μόνη της τη φωτιά και να κινείται γρήγορα και να αναπτύσσει μεγάλα θερμικά φορτία και να δημιουργεί τις κηλιδώσεις. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Οταν έχουμε ένα τόσο μεγάλο συμβάν θα πρέπει οπωσδήποτε να δούμε κατ’ αρχάς εάν υπήρχε στρατηγική για τη διαχείρισή του – γιατί όταν αρχίζει να ανοίγει η περίμετρος, χρειάζεσαι στρατηγική η οποία δεν είναι: όπου βλέπουμε φλόγες πάμε και «χτυπάμε» τη φωτιά, την οποία δεν έχουμε καταφέρει να διαχειριστούμε εξ αρχής, μέσα σε μια κατάσταση πανικού. Κι αν υπήρχε στρατηγική, πρέπει να δούμε ποια ήταν αυτή.
Δηλαδή πού στήθηκαν οι γραμμές άμυνας, γιατί αποφασίστηκε να στηθούν εκεί, με έναν «αστερίσκο» σε όλο αυτό: θα μπορούσα να καταλάβω την απουσία στρατηγικής μόνο σε περίπτωση που η φωτιά απειλεί να μπει σε περιοχές όπου κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές. Εκεί η βασική προτεραιότητα είναι να σωθούν οι άνθρωποι. Θα πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι ότι έχουν γίνει και τέτοια λάθη… Θα έπρεπε να γίνεται ειδικός σχεδιασμός σε κάθε δασική πυρκαγιά η οποία ξεφεύγει από τον έλεγχο.
Ο κύριος Θεόδωρος Γιάνναρος είναι πυρομετεωρολόγος.
