Το 2012 ένας ισχυρός σεισμός συντάραξε συθέμελα το πολιτικό οικοδόμημα της Μεταπολίτευσης. Μέσα σε λίγα χρόνια το ΠαΣοΚ, ο μεγάλος χαμένος εκείνων των ταραγμένων χρόνων, βρέθηκε από κόμμα εξουσίας να δίνει μάχη για την είσοδό του στη Βουλή. Η εκλογική του δύναμη από το 44% στις εκλογές του 2019 έπεσε στο 4,68% στις εκλογές του 2015. Είχε προηγηθεί η διάσπασή του με τη δημιουργία του ΚΙΔΗΣΟ. Ακολούθησε ένα πλήθος επικηδείων.
Ο μεγάλος πρωταγωνιστής της αντιπολίτευσης θεωρούνταν πολιτικά νεκρός. Η εκτίμηση που υπήρχε ήταν ότι το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου θα είχε την τύχη της Ενωσης Κέντρου. Θα το κατάπιναν ο ανερχόμενος ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας.
Υπήρχαν και χειρότερα; Υπήρχαν. Εκείνη την περίοδο σε όλη την Ευρώπη το ΠαΣοΚ ήταν ένα παράδειγμα προς αποφυγή. Για το πώς δεν πρέπει τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα να αντιμετωπίζουν την κρίση χρέους. Pasokification. Πολιτική καταστροφή. Στην Ελλάδα τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα. Την περίοδο των μνημονίων το ΠαΣοΚ ήταν ένα κακόφημο πολιτικό brand. Το πτυελοδοχείο της πολιτικής ζωής, όπως είχε παρατηρήσει ο Κώστας Σκανδαλίδης.
Το κόμμα των μη προνομιούχων και της μεσαίας τάξης ταυτίστηκε με τη φτωχοποίησή τους. Για τους περισσότερους το πέρασμα του ΠαΣοΚ στην Ιστορία ήταν θέμα χρόνου. Η Φώφη Γεννηματά είχε αντίθετη άποψη. Υπό την ηγεσία της άρχισε ο καλούμενος κύκλος της επιβίωσης. Το ΠαΣοΚ τελικά κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή. Αύξησε τα ποσοστά του και κατάφερε με τον Νίκο Ανδρουλάκη να τα ανεβάσει σε διψήφια νούμερα. Ο κύκλος της επιβίωσης έκλεισε.
Η άνοδος στις δημοσκοπήσεις είναι μια υποσχετική. Μπορεί ανά πάσα στιγμή να αποσυρθεί. Ειδικά αν το ΠαΣοΚ δεν καταφέρει να μεταδώσει την εικόνα κυβερνώντος κόμματος.
Ολες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ΠαΣοΚ έχει περάσει, καθαρά, στη δεύτερη θέση, με τα ποσοστά του να έχουν ανέβει στη σφαίρα του 15%-16%. Είναι επιβράβευση μιας προσπάθειας ή απλώς θέμα συγκυρίας; Εδώ βρίσκεται το μεγάλο δίλημμα των εκλογών. Το ΠαΣοΚ έχοντας κλείσει τον κύκλο της επιβίωσης καλείται να ανοίξει έναν νέο κύκλο, αυτόν της υπέρβασης που θα το φέρει σε τροχιά εξουσίας. Είναι το 15% των δημοσκοπήσεων μια καλή αρχή;
Για τους υποστηρικτές του Νίκου Ανδρουλάκη είναι μια σαφής απόδειξη ότι ο δρόμος προς την περαιτέρω εκλογική ενίσχυση του ΠαΣοΚ έχει ανοίξει λόγω των προσπαθειών που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια. Συνεπώς δεν πρέπει αυτή η πορεία να διαταραχθεί, θα πρέπει να δοθεί μία ακόμα ευκαιρία. Η άλλη άποψη, των αντιπάλων του κ. Ανδρουλάκη, είναι ότι οι δημοσκοπικές αποδόσεις οφείλονται στην κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και ότι το πρόβλημα του ΠαΣοΚ βρίσκεται στις επιδόσεις του σημερινού προέδρου στα ποσοστά της καταλληλότητας για πρωθυπουργός.
Το ΠαΣοΚ, όπως όλα δείχνουν, θα έχει μία ακόμα ευκαιρία. Θα τη δώσουν οι πολίτες, όπως και άλλες φορές στο παρελθόν, με την παρουσία τους στην κάλπη – οι εκτιμήσεις θέλουν τη συμμετοχή να ξεπερνά αυτήν του 2021. Αλλά, όπως επισήμανε ο Κώστας Σημίτης, οι ευκαιρίες δεν είναι άπειρες. Ο νικητής της κάλπης οφείλει, αφού κάνει κινήσεις που θα διασφαλίσουν την ενότητα και την πολυφωνική λειτουργία των οργάνων του κόμματος, να δώσει το βάρος στο πραγματικό στοίχημα του ΠαΣοΚ.
Την επανάκτηση της εμπιστοσύνης του κόσμου. Η άνοδος στις δημοσκοπήσεις είναι μια υποσχετική. Μπορεί ανά πάσα στιγμή να αποσυρθεί. Ειδικά αν το ΠαΣοΚ δεν καταφέρει να μεταδώσει την εικόνα κυβερνώντος κόμματος. Δηλαδή κόμματος που έχει καθαρή γραμμή και καθαρές θέσεις. Από αυτό θα κριθεί αν το ΠαΣοΚ από παράδειγμα προς αποφυγή καταφέρει να αναγεννηθεί από τις στάχτες του.