Η πόλωση βλάπτει τη δημοκρατία

Λέγεται ότι το προβάδισμα του Ερντογάν στον πρώτο γύρο των πρόσφατων εκλογών στην Τουρκία οφείλεται στην επιτυχημένη απόπειρά του να αλλάξει θέμα συζήτησης: αντί οι υποψήφιοι να συζητούν για τις ευθύνες του απερχόμενου προέδρου για την πρωτοφανή κρίση της τουρκικής οικονομίας (πληθωρισμός 72,3% το 2022), συζητούσαν για θέματα «ταυτότητας», π.χ. για το εάν ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης συνιστά απειλή για την εθνική ασφάλεια ή όχι.

Τα «ταυτοτικά» θέματα, όπως άλλωστε και τα εθνικά, έχουν τρία χαρακτηριστικά: Πρώτον, προσφέρονται για δημαγωγία, αφού αγγίζουν ευαίσθητες χορδές του εκλογικού σώματος. Δεύτερον, είναι η χαρά των απανταχού αερολόγων, αφού απαλλάσσουν τους υποψηφίους από το βαρετό έργο της επεξεργασίας συγκεκριμένων προτάσεων. Τρίτον, ενώ τα θέματα π.χ. της φορολογίας ή των κρατικών δαπανών αφήνουν χώρο για συμβιβασμούς, στα «ταυτοτικά» οι συμβιβασμοί αποκλείονται, αφού οι πιθανές τοποθετήσεις πάνω σε αυτά είναι συχνά του είδους «ναι/όχι».